QəRİb məMMƏdov mahmud xəLİlov

RADİASİYA GENETİKASI  – genetikanın  şüalanma nəticəsində 

orqanizmlərdə baş verən irsi dəyişkənliyi öyrənən elm. 

RADİASİYA  İNDEKSİ  – (Yç) – radiasiya balansının (R) 

buxaryaranmanın gizli istiliyinə (Y) olan nisbəti. M.İ.Budıkoya   (1956) 

görə şimal yarımkürəsində R.i. aşağıdakı qradiyentlərə malikdir: 

 

---

 

341 

 

cənub səhralar 

– 5,6 

tayqa 

– 0,8-0,5 

şimal səhralar 

– 3,9 

tundra 

– 0,5-0,6 

çöl 

– 1,3 

arktika tundrası – 

0,3 

yarpaqlı meşələr –1,0  arktika 

səhrası – 

1,03 

 

RADİASİYA QƏZASI  – müxtəlif mexanizm, cihaz və qurğuların 

xarab olması  və ya sıradan çıxması  nəticəsində canlı orqanizmlərin 

normadan artıq dozada ionlaşmış təhlükəli şüalara məruz qalması. 

RADİASİYA SUKSESSİYASI – uzun müddət yüksək dozalı 

radiasiyanın təsirilə ekosistemin dəyişməsi. Radiasiyaya ən çox davam 

gətirən torpaq yosunları sayılır. 

RADİASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ – sənaye personalını və əhalini 

ionlaşış şüalanmadan qorumaq istiqamətində aparılan tədbirlər. 

RADİASİYA YÜKÜ – radioaktivliyin (ionlaşmış  şüaların) insan 

orqanizminə təsiri. R.y. radiasiyanın udulmuş dozası ilə ölçülür.