QəRİb məMMƏdov mahmud xəLİlov


SENOEKOSİSTEMİN İSTİLİK REJİMİ



Yüklə 8,51 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə835/1096
tarix25.12.2016
ölçüsü8,51 Mb.
#3153
1   ...   831   832   833   834   835   836   837   838   ...   1096
SENOEKOSİSTEMİN İSTİLİK REJİMİ – Senoekosistemə daxil 

olan uzundalğalı günəş radiasiyası miqdarının dəyişmə xarakteri. 

İstiliyin dəyişməsi xüsusilə yay mövsümündə, əsasən yüksək albedo 

olan və bitkilərin istiliyi udduğu üst fitosenotik biohorizontda (səhrada 

torpağın səthində) gedir. Həmin yerdə istilik dəyişmənin  ən yüksək 

sutkalıq ritmi müşahidə olunur. Əksinə yaxşı inkişaf edən 




 

384 


 

senoekosistemlərdə struktur cəhətdən torpağın üst səthində sutkalıq ritm 

(ritmika) mülayim olur. Torpaq biohorizonlarında istilik rejimi torpağın 

istilik keçirmə qabiliyyətindən asılıdır, burada sutkalıq ritmika 50 sm, 

illik ritmika isə 3 m dərinlikdə sönür. Müxtəlif ekosistemlərdə istilik 

rejimi və balansının öz xüsusiyyətləri vardır. Belə ki, meşədə transpira-

siya istilik dəyişməsi, qum ekosistemlərində isə torpaq istilik dəyişməsi 

böyük əhəmiyyət daşıyır. Su ekosistemlərində temperatur tədricən aşağı 

düşür (+7

°C-yə qədər), istilik dəyişməsi dərinlik artdıqca yavaş gedir, su 

hövzələrinin, dəniz və okeanların səthində temperatur kəskin dəyişir. 

SENOGENEZ  – 1) Yer tarixi boyu biosenozların inkişaf və 

dəyişməsi: 2) təkamül nəticəsində əvvəllər mövcud olmayan, yeni təbii 

qrupların formalaşması. Termin E.Hekkel (1866) tərəfindən irəli 

sürülmüşdür. 




Yüklə 8,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   831   832   833   834   835   836   837   838   ...   1096




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin