|
TƏBİƏTİN URBANİZASİYASI – təbii landşaftların şəhər
salmağın təsirilə süni landşaftlara çevrilməsi. Urbanizasiya prosesi
zamanı ərazidəki təbii ekosistemlər də sıradan çıxır. Bununla yanaşı
şəhər və şəhər əhalisi ətraf landşaftlara təsir göstərir, torpağın səthi və ot
örtüyü istirahət zonasında tapdanır. T.u. zamanı təbiəti mühafizə işi
nəzərə alınmalı, təbii mühitdə yüksək yük yaradan sənayenin və əhalinin
hədsiz cəmləşməsinin qarşısı alınmalıdır.
TƏBİƏTİN VƏZİYYƏTİ (onun insan tərəfindən pozulma
dərəcəsinə görə): təbii vəziyyət insanın bilavasitə təsərrüfat fəaliyyətilə
pozulmamışdır (yerli təbiət qlobal antropogen dəyişmənin zəif vasitəli
təsirini sınaqdan keçirir); tarazlıq vəziyyəti-bərpa proseslərinin sürəti
antropogen pozulmanın sürətindən çoxdur və ya ona bərabərdir; krizis
vəziyyət-antropogen pozuntuların sürəti təbiətin özünübərpa tempindən
yüksəkdir, lakin təbii sistemlərin kökündən dəyişməsi hələ baş vermir;
433
kritik vəziyyət-bərpa olunan sistem antropogen təzyiq altında əvvəlcə
mövcud olan ekoloji sistemdən az məhsuldardır (qismən səhralaşma
müşahidə olunur); katastrofik vəziyyət-yaranan az məhsuldar
ekosistemdə bərpa olunma prosesi olduqca zəif gedir (güclü səhralaşma
müşahidə olunur); kollapsa-itirilən omoloji məhsuldarlıq bərpa olunmur.
Dostları ilə paylaş: | 
