R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi
Yüklə 8,08 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
16.
Asosiy vositalarni inventarizatsiyadan o‘tkazish natijalarini taqqos- lash vedomosti (17-ilova). 17. Tovar-moddiy boyliklarni inventarizatsiyadan o‘tkazish natijalarini taqqoslash vedomosti (18-ilova). Inventarizatsiya natijasida aniqlangan haqiqatda mavjud aktivlar qoldiqlari bilan buxgalteriya hisobi ma’lumotlari o‘rtasida aniqlangan farqlar quyidagicha tartibga solinadi: ortiqcha bo‘lgan asosiy vositalar moddiy boyliklar, pul mablag‘lari va boshqa mulklar kirimga olinadi va xo‘jalik yurituvchi subyektning moliyaviy natijalariga kiritiladi. Budjet tashkilotlarida esa 230 ortiqchalikning kelib chiqish sababi va aybdor shaxslar aniqlanib moliyalash manbasi(fondlar)ni ko‘paytirishga yo‘naltiriladi. boyliklarning belgilangan me’yorlar doirasidagi kamomadi xo‘jalik yurituvchi subyekt rahbarining farmoyishi bo‘yicha ishlab chiqarish chiqimlari va budjet tashkilotida muomala yoki moliyalash(fondlar)ni kamayishi hisobdan chiqariladi. Zarar me’yorlari faqat haqiqatda yetishmaslik aniqlanganda qo‘llaniladi. Bunda belgilangan me’yorlar doirasidagi zararlar boyliklarni qayta navlash bo‘yicha hisobga kiritilgandan keyin aniqlanadi, agarda belgilangan tartibda qayta navlash bo‘yicha hisobga kiritilgandan keyin ham boyliklar yetishmasa, unda yetishmaslik me’yorlari faqat yetishmasligi aniqlangan boyliklar bo‘yicha qo‘llaniladi. Tasdiqlangan me’yorlari bo‘lmaganda yetishmaslik me’yordan ortiq miqdordagi yetishmaslik deb qaraladi. Moddiy boyliklarning me’yordan ortiqcha yetishmasligi, shuningdek, boyliklarning buzilishidan kelib chiqqan yo‘qotishlar javobgar shaxslardan undiriladi. Suiiste’molchilik natijasida bo‘lgan yetishmaslik va yo‘qotishlar aniqlanganda, yetishmaslik va yo‘qotishlar aniqlangandan keyin 5 kun ichida tegishli materiallar tergov organlariga berilishi kerak, yetish- maslik va yo‘qotilish summasiga esa fuqarolik da’vosi qo‘zg‘atiladi. Moddiy boyliklarning buzilishida me’yorlardan ortiqcha yetishmaslik va yo‘qotishlar bu yetishmaslik va yo‘qotishlarda aniq aybdorlar aniqlanmaganda unda xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan «Mahsulot (ish, xizmat)larni ishlab chiqarish va realizatsiya xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risidagi Nizom»ga muvofiq ishlab chiqarish chiqimlar va muomalalariga yoki budjet tashkilotida moliyalash(fondlar)ning kamayishiga hisobdan chiqarish mumkin. Bunda boyliklarning buzilishidan kelib chiqqan me’yordan ortiq yetishmaslik va yo‘qotishlarni hisobdan chiqarishga taqdim etilgan hujjatlarda bunday yetishmaslik va yo‘qotishlarning oldini olish bo‘yicha qo‘llanilgan chora - tadbirlar ko‘rsatilishi kerak. Moddiy boyliklarning buzilganlik fakti to‘g‘risidagi xulosa texnik nazorat bo‘limi yoki sifat bo‘yicha tegishli inspeksiyalardan olinishi kerak. Me’yordan ortiq bo‘lgan yetishmaslik va yo‘qotishlarni hisobdan chiqarish bo‘yicha taqdim etilgan hujjatlarni rasmiylashtirish uchun aybdor shaxslar yo‘qligini tasdiqlovchi yoki aybdor shaxslardan yetishmasliklarni undirishni bekor qilish to‘g‘risida tergov yoki sud 231 organlarining qarorlari, texnik nazorat bo‘limi yoki tegishli ixtisos- lashtirilgan tashkilotlar (sifat bo‘yicha inspeksiyalar va boshqalar) ning boyliklar buzilganligi fakti to‘g‘risidagi xulosasi bo‘lishi kerak. Qayta navlash natijasida yetishmaslik va yo‘qotishlarni o‘zaro hisobga kiritish faqat istisno tariqasidagi ko‘rinishda aynan bir tekshirish davrida, aynan tekshirilayotgan shaxsda, aynan bir nomdagi tovar- moddiy boyliklarga nisbatan va ishonchli shaxsning ruxsati bilan aynan bir xil miqdorda yo‘l qo‘yilishi mumkin. Yo‘l qo‘yilgan qayta navlash bo‘yicha moddiy javobgar shaxslar ishonchli shaxslarga to‘liq tushuntirishlar taqdim etadilar. Qayta navlashdan qiymatning moddiy javobgar shaxslar aybi bilan hosil bo‘lgan farq aybdor shaxslarga tegishli emasligi sabablari to‘g‘risida to‘liq tushuntirish berilishi kerak. Inventarizatsiya materiallarini rasmiylashtirishning to‘g‘riligini tekshirish Inventarizatsiya ro‘yxatlarini to‘ldirishning to‘g‘riligi Inventarizatsiya ro‘yxatlarida komissiya raisi, a’zolari va moddiy javobgar shaxslar imzolarining mavjudligi Korxona nomi Tovarning miqdori, bahosi, summasi Inventarizatsi yaning boshlanishi va yakunlanishi Tovar-moddiy qiymatliklarning to‘liq nomi, markasi, navi, artikuli Inventarizatsiya ro‘yxatida izohlanmagan tuzatishlarning yo‘qligi Inventarizatsiya komissiyasining barcha a’zolari va moddiy javobgar shaxslarning imzolari mavjudligi Nusxa ko‘chirish qog‘ozlari orqali imzo qo‘yilmaganligi Izohlangan tuzatishlarda imzolar mavjudligi 232 Inventarizatsiya natijalari inventarizatsiya tugagan oyning hisobi va hisobotida, yillik inventarizatsiya bo‘yicha esa yillik moliyaviy hisobotda aks ettirilishi kerak. Hisobot yilida o‘tkazilgan inventari- zatsiya natijalarining ma’lumotlari inventarizatsiyada aniqlangan natijalar vedomostda umumlashtiriladi. Inventarizatsiyada aniqlangan haqiqatda mavjud va buxgalteriya hisobidagi boyliklar o‘rtasidagi farqni tartibga solish xo‘jalik yurituvchi subyektning rahbariyatiga ko‘rib chiqishi uchun taqdim etiladi. Inventarizatsiya ro‘yxatlarini to‘ldirishning to‘g‘riligi quyidagi tartibda tekshiriladi: Yüklə 8,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|