R. I. Isayev, D. X. Ibatova multimеdiali aloqa tarmoqlari toshkent 2018 udk: 621. 391 Bbk 32. 94 G95

Multimediali trafik parametrlariga umumiy yondashuv

Turli telekommunikatsiya tarmoqlarida trafik tavsifining juda ko‘p modellari mavjud. Umumiy holda biror xizmatning multimediyali trafigi tasodifiy jarayon ko‘rinishida taqdim etiladi. Trafikning oniy qiymatlari – vaqt birligi ichida mos xizmatni qo‘llab-quvvatlaydigan axborot bloklari sonidan iborat bo‘lsin. U holda, yanada umumiy holda tasodifiy B(t) jarayon F_B(t) (x) taqsimlanishlar funksiyasi oilasi bilan tavsiflanadi, bunda

_. (1.1)
Tavsiflashning bunday usulidan amaliy foydalanish juda qiyin (umumiy ko‘rinishdagi bunday nobarqaror yuklanish sifatining parametrlarini baholashni ta’minlovchi matematik qurilma yaratilmagan, F_B(i)(x) taqsimlash funksiyasi oilasini adekvat baholashda murakkabliklar mavjud).
Multimediali trafikning parametrlarini o‘rganish uchun, odatda, ITU-T tavsiyanomalari bilan aniqlangan bir qator tavsiflardan foydalaniladi. Bu tavsiflar B(t) tasodifiy jarayonning integral parametrlarini ifodalaydi, uni amalga oshirish namunasi 1.1-rasmda keltirilgan.

1.1-rasm. Multimediali trafikning asosiy parametrlari

Turli xil multimediali xizmatlar bilan ta’minlanadigan trafikning tavsiflariga quyidagilar kiradi:

-trafikning qiymatlari (oniy, maksimal, cho‘qqi (eng yuqori), o‘rta va minimal), bit/s;
- trafikning bo‘laklilik koeffitsienti (pulsatsiya);
- cho‘qqi trafikning o‘rtacha davomiyligi;
- aloqa seansining o‘rtacha davomiyligi;
- trafik elementlari formatlari;
- paketning maksimal, o‘rtacha va minimal o‘lchamlari;
- trafikning jadalligi.
Trafikning maksimal qiymati . Tegishli xizmat vaqt birligida beradigan axborot bloklarining maksimal soni quyidagi tarzda aniqlanadi.
. (1.2)
Trafikning cho‘qqi qiymati tegishli xizmatning trafigi bo‘lib, u uning uchun belgilangan cho‘qqi bo‘sag‘a dan ortiq bo‘ladi.
Trafikning o‘rtacha qiymati _. Tegishli xizmat vaqt birligida ta’minlaydigan axborot bloklarining o‘rtacha soni quyidagicha aniqlanadi,
(1.3)
bu yerda  ^T(s) – aloqa seansining davomiyligi.
Trafikning minimal qiymati . Tegishli xizmat vaqt birligida axborot bloklarining minimal soni quyidagicha aniqlanadi.
. (1.4)
Trafikning pachkalilik (bo‘laklilik) koeffitsienti K. Tegishli xizmatning maksimal va o‘rtacha trafigi o‘rtasidagi nisbat tarzida aniqlanadi. Bo‘laklilik koeffitsienti quyidagi nisbat orqali aniqlanadi.
K=_{ }. (1.5)
Cho‘qqining o‘rtacha davomiyligi . Tegishli xizmat cho‘qqi trafigini to‘ldiradigan vaqt oralig‘ining o‘rtacha davomiyligi quyidagi munosabat orqali aniqlanadi:
(1.6)
bu yerda N(P) – aloqa seansi davomida cho‘qqilar soni, – B(t) jarayonning i-cho‘qqisi davomiyligi, , i-cho‘qqining davomiyligi quyidagi ifodalar bilan aniqlanadi:
= - , (1.7)
bu yerda i-cho‘qqining boshlanish va tugash vaqtlari, ular quyidagi ifodalar bilan aniqlanadi:
bu yerda , = 0 (1.8)
Yuqorida sanab o‘tilgan parametrlar tegishli xizmat trafigini tavsiflash uchun abonent xizmati bilan bir seans aloqa mobaynida foydalaniladi.
So‘rovlar intensivligi λ – tegishli xizmatda tarmoq abonentlarining xizmatni olishga talablari vaqt birligida kelib tushgan talablarning o‘rtacha soni tarzida aniqlanadi.
Aloqa seansining o‘rtacha davomiyligi – tegishli xizmat kelib tushgan talabga xizmat ko‘rsatadigan vaqt oralig‘ining o‘rtacha davomiyligi.
Paketning maksimal o‘lchami – trafikning bit hisobidagi elementlarining maksimal o‘lchami (trafik elementi adresga yagona butun tarzda uzatiladi).
Paketning o‘rtacha o‘lchami – trafikning bit hisobidagi elementining o‘rtacha o‘lchami.
Paketning minimal o‘lchami – trafikning bit hisobidagi elementining minimal o‘lchami.
Tegishli manbaalar bilan to‘ldiriluvchi trafikning ayrim umumiy parametrlari 1.6-jadvalda keltirilgan.

1.6-jadval

Multimediali xizmatlar trafigining parametrlari
(umumiy qiymatlar)

Multimediali xizmatlar turi	Multimediali trafiklarning parametrlari
	J, Mbit/s	 , Mbit/s	K			 , seans/sut
IP-telefoniya	0.064	0.064	1	100	100	5
Yuqori sifatli tovush	1	1	1	53	53	3
Videotelefoniya	10	2	5	1	10	6
Videokonferensiya	10	2	5	1	1000	6
Masofadan tibbiy xizmat ko‘rsatish	10	2	5	1	1000	3
Videomonitoring	10	2	5	-	-	6
Radio va televizion dasturlarni olib ko‘rsatish	34	34	1	-	-	6
Raqamli televideniya	34	34	1	-	5400	6

2.