Rbaycan respubl

Fənn: Tibbi sosial reabilitasiya 

 

ġöbə: “Mamalıq iĢi” 

31 

 

Tibbi  qruplara  bölgü  zamanı,  aparılan  tibbi  müayinəyə  aiddir:  xarici  baxış,  antropometriya, 

funksional sınaqlar və s. Xarici baxış zamanı şəxsin ümumi vəziyyətinə, hərəkətlərinin, quruluşunun 

simmetrikliyinə nəzarət edilir.  

Antropometriya-insan bədəninin, onun müxtəlif nahiyələrinin ölçülməsi üsullarının məcmusuna 

deyilir.  Şəxsin  boyunu  ölçmək  üçün  boyölçəndən  istifadə  olunur.  Bu  şaquli  istiqamətdə  duran 

santimetrlərə bölünmüş şkalası olan taxtadan və onun üzəri ilə yuxarı-aşağı sərbəst hərəkət edən üfüqi 

xətkeşdən ibarətdir. Boy ölçən zaman baş elə tutulur ki, qulaqlar ilə gözün xarici bucağı bir üfüqi xətt 

səviyyəsində  olsun.  Döş  qəfəsinin  dairəsini  ölçmək  üçün  yumşaq  santimetrli  lent  götürüb  onu  döş 

qəfəsinin  üzərinə  elə  qoyurlar  ki,  o  arxadan  kürəklərin  aşağı  bucaqları,  öndən  isə  IV  qabırğa 

səviyyəsindən  keçsin.  Ölçmə  dərindən  nəfəsvermə,  dərindən  nəfəsalma  və  sakit  tənəffüs  zamanı 

aparılır.  

Çəkini tibbi tərəzidə ölçürlər. Brok formuluna görə insanın normal çəkisi belə olmalıdır: boyun 

uzunluğu (sm-lə) - (çıxılsın) 100.  

Funksional  sınaqlara  aiddir:  ortostatik,  fiziki  yüklə,  fəqərələrin  hərəkətliliyi  üçün  sınaqlar, 

spirometriya və s.  

Ortostatik sınaq-aktiv sınaqdır. Müayinə olunan horizontal vəziyyətdə olduqda nəbz və arterial 

təzyiq  ölçülür  (bir  neçə  dəfə)  .  Sonra  vertikal  vəziyyətdə  10  dəqiqə  durur  və  hər  dəqiqə  nəbz,  A/T 

ölçülür. Alınan fərqə görə vegetativ sinir sisteminin oyanıqlığı müəyyən edilir.  

Fəqərələrin  hərəkəliliyi  sınağı  onurğanın  funksional  vəziyyətini  müəyyən  etməyə imkan verir. 

Əllər  yuxarı  vəziyyətdə  gövdə  arxaya  əyilir,  gövdə  yanlara  əyilir,  əllər  irəli  olmaqla və kürək düz 

saxlanılmaqla gövdə irəli əyilir, ovuc döşəməyə çatdırılır.  

Spirometriya-spirometr  vasitəsilə  ağ  ciyərin  hava  tutumu,  ventilyasiyası  müəyyən  edilir.  Adi 

nəfəs  aldıqda  500-800  sm

3

  hava  udulur,  dərindən  nəfəs  aldıqda  1500-1600  sm

3

  hava  udmaq  olur. 

Tənəffüslə  alınan,  əlavə  udulan,  ağ  ciyərdəki  ehtiyat  hava  birlikdə  ağ  ciyərin  həyat  tutumunu  təşkil 

edir. Kişilərdə bu 3000-4000 sm

3

, qadınlarda 2000 -3000 sm

3

-dir.  

---