Realitsion ma’lumot modeli. Ma’lumotlar bazasida munosabatlar Reja

Mohiyat -bu ma’lumotlari ma’lumotlar bazasida saqlanishi kerak bo‘lgan biror real yoki tasavvur qilingan ob’ektdir. ER modeli diagrammasida mohiyat odatda to‘rtburchak shaklida tasvirlanib, uning ichiga mohiyat nomi qo‘yiladi.
Axborot – bu ishlov berilgan ma‟lumotdir. Aniqrog‟i tashkiliy, aniq, sifatli va foydali ma‟lumotlardir. Undan tashqari axborot hujjatlari audio ko`rinishida, tasvir va video ko`rinishda bo`lishi mumkin. Masalan, muloqot aloqasi (ya‟ni yozilgan ovoz) elektron xat shaklida, do`stga, oila a‟zolariga ularni eshitish uchun yuborilgan bo`lishi mumkin. Yana bir misol, do`stlar raqamli kamerada olingan fotorasmni Veb sahifada ko`rishi mumkin. Veb kamerada real vaqt rejimida video konferentsiya shaklida ko`rib, gaplashish mumin bo`ladi. Kompьyuterlar axborotlarni ma‟lumotlar bazasi asosida ishlov beradi. Masalan, universitetning ma‟lumotlar bazasi deganda, o`quv xonalari, o`quv fanlari, o`quv soatlari, o`qituvchilar va talabalar haqidagi ma‟lumotlarni o`z ichiga oluvchi baza tushuniladi. Talaba darsga kelganda, bazani boshqaruvchi maxsus xodim kompьyuterga bir nechta elementlar kiritib, uni darsga kirishiga ruxsat beradi. Maxsus xodim undan tashqari talabaning fototasvirini kompьyuterga kiritish uchun raqamli kameradan ham foydalanadi. Bu talaba haqidagi rasm va boshqa ma‟lumotlar kompьyuterning asosiy xotira qurimasi qattiq disk (HHD)da saqlanadi. Keyin esa kompьyuter yangi ishlov berilgan talaba haqidagi ma‟lumotni chop etish uchun printerga yuboradi (6.1-rasm). Talabaning ID raqami shaxsini tasdiqlovchi hujjati yakunlangandan keyin ma‟lumotlar bazasini boshqarish dasturiy ta‟minoti yordamida diskning magnit yo`lagida kodirovka qilinadi.
Ushbu dastur ma‟lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT) deyiladi. Ushbu dasturda ma‟lumotlarni qo`shish, modifikatsiya qilish, bazadan ularni o`chirish, ma‟luotlar bazasi bo`yicha shakl (forma) va hisobot (otchet) tayyorlash mumkin bo`ladi. Bu dasturning yangi versiyalari va ularning afzallik jihatlarini quyida keltirib o`tilgan. Relyatsion (lotin tilidagi relatio-munosabat so`zidan olingan) modelda ma‟lumotlarni saklash uni tashkil etuvchi kismlari orasidagi munosabatlarga asoslangan. eng sodda xolda u ikki ulchovli massiv yoki jadvaldan iborat buladi. Murakkab axborot modellari ana shunday jadvallarning o`zaro bog‟langan to`plamidan iborat.