Radiasiya qəzaları zamanı radiasiya təhlükəsizliyi Atom energetikasının intensiv inkişafı və ionlaşdırıcı şüa mənbələrinin elm, texnika və texnologiyanın müxtəlif sahələrində geniş tətbiqi qəza hadisələrilə nəticələnə bilər. Radiasiya qəzası – avadanlıqların nasazlığı, personalın səhvi, təbii hadisələr digər səbəblərdən ionlaşdırıcı şüa mənbələrinin idarə olunmasının pozulması və ya nəzarətdən çıxması olub, insanların (personal və ya ümumi əhali) gözlənilməyən əlavə şüalanmasına və ətraf mühitin radioaktiv maddələrlə çirklənməsinə səbəb olur.
Radiasiya qəzaları aşağıdakı hallarda və sahələrdə baş verə bilər:
AES-də və atom sənayesinin digər müəssisələrində qəza və bədbəxt hadisələr;
Mövcud sanitariya qanunvericiliyi tələblərinin və texniki təhlükəsizlik qaydalarının pozulması nəticəsində ionlaşdırıcı şüalanma mənbələrinin işinin qəsdən (düşünülmüş şəkildə) dayandırılması və ondan istifadə olunmaması;
Ionlaşdırıcı şüa mənbələrinin, radioaktiv maddələrin və ya radiasiya qurğularının itirilməsi və ya oğurlanması;
Texnoloji pozuntu nəticəsində ionlaşdırıcı şüa mənbələrinin, radioaktiv maddələrin quyularda qalması;
Istismar olunan radiasiya texnikasının normal rejiminin pozulması;
Nüvə nəqliyyatı vasitələrinin (sputniklər, sualtı qayıqlar və s.) nasazlığı.
Atom elektrik stansiyalarında baş verən təhlükəli hadisələri səciyyələndirmək üçün beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən qiymətləndirmə şkalası tərtib edilmiş və radiasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün lazımi tədbirlər işlənib hazırlanmışdır (cədvəl 1)
Cədvəl 1. Atom elektrik stansiyalarında baş verən qəzaların Beynəlxalq qiymətləndirmə şkalası
