Reja: Dasturiy ta’minotning arxitekturaviy dizayni

Kalit so’zlar: Boshqarish, rejalashtirish, sarf harajat, talab, taklif, mijoz, biznes, nomoddiy, loyiha, baholash, bashorat, tahlillash.
Ushbu ma’ruzaning maqsadi dasturiy ta’minotni boshqarishning ikkita asosiy turlari, ya’ni xavfni boshqarish hamda odamlarni boshqarish turlari haqida ma’lumot berish.
1. Loyihani boshqarish.
Loyihani boshqarish dasturiy injiniringning muhim qismi
hisoblanadi.Loyihani boshqarish aniq jadvallar asosida ketishi uchuin uni proffesional darajada amalga oshirish kerak bo’ladi. Bunda loyihani boshqaruvchinining o’rni katta .uning asosiy vazifasi loyihani bajarishda vujudga keladigan cheklovlarni aniqlash hamda bartaraf etishdan iborat.
Loyihani boshqarishni bir nechta muvvofiqiyatli mezonlari mavjud ular qo’yidagilar.

1. 
   Loyihani belgilangan vaqt ichida mijozga yetkazish.
   

2. 
   Umumiy narxni budjetga mos holda saqlash.
   

3. 
   Mijozning talablariga mos holda loyihani bajarish .
   

4. 
   Yaxshi faoliyt olib boruvchi guruh bilan ishlash.
   

Yuqorida berilgan mezonlar mezonlar dasturiy injiniringda yagona mezonlar hisoblanmaydi. Dasturiy ta’minotni boshqarish qiyin bo’lganligi uchun uni bajarishda bir nechta asosiy tushunchalarni bilish talab etiladi.

1. Dasturiy mahsulot nommodiy hisoblanadi:
Loyihanibajarishdamenejeryo’lboshchihisoblanadi.Agarloyihaningbironqismida kamchilikko’zatilsabubutunloyihastrukturasigatasiretadi.

5

Dasturiyta’minotnomoddiybo’lganligiuchununiko’ribhamushlabhambo’lmaydi. Dasturiyta’minotmenejerlariloyihaqandaytarzdaketayotganliginioddiykuzatishorqalian iqlayolmaydilar. Shuning uchun ular boshqa dalillarga tayanib jarayonlarni nazorat qiladilar.

2. 
   Katta dasturiy loyihalar ko’pincha “one off” loyihalar hisoblanishadi.
   

Katta dasturiy loyihalar oddiy loyihalardan ancha farq qilishadi. Shuning uchun ushbu loyiha menejerlari bu loyihalarda duch kelishi mumkin bo’lgan muammolarni aniqlashga qiynaladilar. Komyuterlardagi texnik o’zgarishlar va ular o’rtasidagi aloqalar menejerning ishini kuchaytiradi.

3. 
   Dastur j arayonlari o ’ zgaruvchan hamda aniq tashkillashtirilgan.
   

Muhandislik jarayonlari ba’zi bir sistemalarda xususan ko’prik hamda binolarning strukturasida tushunarli bo’lishadi. Lekin dasturiy jarayonlarni loyihlash bundan mustasno. Chunki hech bir menejer aniq bir dasturiy loyiha jarayonlarini rivojlantirishda qachon muammolarga duch kelishini bashorat qilishga qodir emas.

4.1. Loyihani rejalashtirish.
¹⁴Dasturiyloyihalarmenejerlariuchunaniqstandartvazifalartasnifinikeltirishmushk ul.chunkimenejerlarningishlaritashkilotlarhamdadasturiymahsulotlarningishlabchiqish igaqarabo’zgaradi.
Shungaqaramasdanko’pmenejerlarqo’yidakeltirilganharakatlaningba’zilarigayokiham masigajavobgarbo’lishadi:

1. 
   Loyihani rejalashtirish. Loyihamenejerlariloyihanirtejalashtirish,ulanianiqlashhamdaguruhdagiodamlarg
   

ao’zlariningvazifalarinibo’libberishgajavobgarbo’lishadi. Ularvazifalarnitalablargamosholdabajarilishinimonitoringqilishadivaishningbelgilang anvaqtichidaborishihamdabudjetgamosligininazoratqilishadi.

2. 
   Hisobot berish. Loyihamenejerlaribajarilayotganishlarniqaydarajadaketayotganlihaqidamijozgah
   

amdakompaniyamenejerlarigahisobotberishgamajbur .
Ular texnik axborotlardan tortib boshqarish xulosalarigacha bolgan bosqichlarda ma’lumot berishga majbur. Ular bu ma’lumotlarni loyiha jarayonlari ketayotgan paytda berishlari shart.
3. Xavfni boshqarish.
Loyihamenejerlariloyihagata’sirko’rsatishimumkinbo’lganxavflarnibaholashlari , ularnimonitoringqilishlarishuningdekmuammokuchaygandaular

6

ustida ish olib borishlari kerak bo’ladi.

4. 
   Odamlarni boshqarish. Loyihamenejerlarilyihanibajarayotganguruhodamlariustidannazoratolibborishlar
   

ikerakbo’ladi.
5. Taqdim yozish.
Dasturiyta’minotniloyihalashningbirinchibosqichiloyihabo’yichashartnomaniyut ishuchuntaqdimyozishgajalbqiladi. Taqdim o’z ichiga loyihaning maqsadi va uni qanday olib borilishini oladi.

7