Reja: I. Asosiy qism

F ile server (Fayl server) – qiymatlar ombori bilan ishlash uchun ko‘pincha sig`imi terabaytgacha bo‘lgan RAID diskli massivlardagi hajmli diskli eslab qolish qurilmalariga egadir. Novell Netware operatsion tizimida tarmoqning asosiy buguni fayl server hisoblanadi. Unda tarmoq operatsion tizimi, ma’lumotlar ombori va foydalanuvchilarning amaliy dasturi joylashtiriladi. Shuning uchun fayl server tarmoqdagi eng kuchli kompyuter bo‘lishi kerak, chunki butun tarmoqning unumdorligi va funksional imkoniyatlari unga bog‘liqdir.
Fayl server sifatida tezkor xotirasining sig‘imi 16-32 MB
dan kam bo‘lmagan kompyuter ishlatilishi kerak. Fayl server
qattiq diskining (qullab quvvatlaydigan tarmoq resursi asosiy taqsimlovchining) – sigi’mi 1200-3000 MB ni tashkil etishi lozim bo’ladi.
Fayl server ishining ishonchliligi tarmoq ishining ishinchliligini aniq belgilagani uchun qattiq diskdagi ma’lumotlarni adashishlarda va yo‘qotishlardan himoya qilish uchun maxsus choralarni ko‘rish kerak.
Ma’lumotlarni saqlanishi ishchi stansiyaning qattiq diskida emas, balki faylli serverda joylashtiriladi. Bunday funksiya juda muhim, agar bir hujjat ustida bir nechta foydalanuvchilar ish olib boradi.
Arhivli server (zahirali nushalash serveri – storage express system) – ma’lumotlarni zahirali nushalash uchun yirik ko‘p serverli tarmoqlarda, sig‘imi 5 gegabaytgacha bo‘lgan almashtiriladigan kartridjli magnit lentadagi yiguvchilar (stremmiterlar) ishlatiladi; Odatda, tarmoq ma’muriyati tomonidan senariy bo‘yicha (tabiiyki, arhiv katalogini tuzish bilan) serverlardan va ishchi stansiyalardan olingan ma’lumotlarni siqishtirish kundalik avtomatik arhivlashtirish ishlarini bajaradi.
Bu server hajmli saqlash vositalari bilan jiхоzlаngаn kompyuter bo‘lib, unda avtomatik ravishda yoki qo‘l bilan alohida ishchi stаnsiyalarning ma’lumotlari saqlanadi.
Fax server (Net Statisfaxion server) – samarali ko‘p adresli faksimal aloqani tashkil etish uchun, bir nechta fax-modemli platali, uzatish jarayonida ruhsat etilmagan murojat qilishdan ma’lumotlarni maxsus himoyali electron fakslarni saqlash tizimli ajratilgan ishchi stansiyasidir. Elektron xabarlarni birga ishlatish, lokal tarmoqdan unga yuborilgan xabarlarni server qabul qiladi va fаkslarni yuboradi. Yana fаksmоdеmlar bor, ular ham shunday qobilyatga ega.