Reja: Kirish Integral Mikrosxemalar tarixi

2-qism
Ишнинг мақсади: умумий эмиттер схемаси бўйича йиғилган BC547BP биполяр транзисторининг кириш ва чиқиш характеристикаларини ўлчаш бўйича амалий кўникмаларни мустаҳкамлаш. Вариантлар ва дастлабки маълумотлар: BC547BP транзистори.
1-rasm. Tranzistorning kirish xarakteristikasi oilasini aniqlash sxemasi

Аниқланган IБ ва UБЭ қийматларини 1- жадвалга киритамиз. Бу қийматлар асосида BC547BP транзисторининг кириш характеристикалари оиласи графигини тузамиз.

1-jadval:

UКЭ=0B		UКЭ=10В
IБ, мкА	UБЭ, мВ	IБ, мкА	UБЭ, мВ
25	605	25	696
50	626	50	720
75	638	75	735
100	647	100	747
125	654	125	757
150	659	150	766
175	664	175	774
200	668	200	781
250	675	250	793
300	680	300	804
350	684	350	814
400	688	400	823

2- расм. BC547BP транзисторининг Iб = f(Uбэ) кириш характеристикалари оиласи графиги

УЭ схемасига асосан BC547BP транзисторининг чиқиш характеристикалари, яъни Iб = const бўлганида Iк = f(Uкэ) боғлиқлик оиласи графигини тузиш.

3- расм. Транзисторнинг чиқиш характеристикалари оиласини аниқлаш

База токининг Iб = 25 мкА; Iб = 50 мкА; Iб = 75 мкА; Iб = 100 мкА; Iб = 125 мкА; Iб = 150 мкА қийматларида транзисторнинг коллектор токи Iк ва коллектор ва эмиттер орасидаги кучланиш Uкэ олинган қийматларини 2- жадвалга киритамиз.

Бу қийматлар асосида BC547BP транзисторнинг чиқиш характеристикалари оиласи Iб = const бўлганда Iк = f(Uкэ) графиги тузилади.
BC547BP транзисторининг чиқиш характеристикалари оиласи
Iк = f(Uкэ)

2-jadval:

UКЭ	IБ=25 мкА бўлганда IК	IБ=50 мкА бўлганда IК	IБ=75мкА бўлганда IК	IБ=100 мкА бўлганда IК	IБ=125 мкА бўлганда IК	IБ=150 мкА бўлганда IК
0	0.029779	0.074952	0.124589	0.17585	0.227378	0.27842
0.5	7.314	14.441	21.092	27.324	33.198	38.766
1.0	7.363	14.536	21.232	27.506	33.419	39.025
2.0	7.459	14.729	21.513	27.869	33.861	39.541
3.0	7.556	14.92	21.793	28.233	34.304	40.058
4.0	7.653	15.112	22.074	28.597	34.746	40.574
5.0	7.751	15.305	22.355	28.961	35.189	41.092
6.0	7.846	15.496	22.634	29.325	35.632	41.608
7.0	7.946	15.688	22.915	29.687	36.072	42.125
8.0	8.041	15.88	23.197	30.052	36.516	42.641
9.0	8.139	16.071	23.476	30.417	36.955	43.157
10	8.237	16.264	23.759	30.781	37.399	43.675
15	8.72	17.222	25.16	32.598	39.611	46.256
20	9.205	18.186	26.56	34.415	41.823	48.839

Транзисторнинг чиқиш характеристикалари оиласи Iк = f(Uкэ) графигини тузамиз.

4-расм. BC547BP транзисторнинг чиқиш характеристикалари оиласи Iк = f(Uкэ) графиги

BC547BP транзисторининг умумий эмиттер схемаси учун олинган вольтампер характеристикасидан график усулда h– параметрини аниқлаш.


BC547BP транзисторининг кириш ва чиқиш қаршилигини қуйидаги ифода ёрдамида аниқлаймиз:


BC547BP транзисторининг ток бўйича узатиш коэффициенти β ни аниқлаймиз:


XULOSA
Integral mikrosxemalar, elektronika va boshqa sohalarda ishlatiladigan mikrochip va mikroprotsessorlardan iborat kompleks elektronik qurilmalardir. Ular elektronik devralarni birlashtirish, muharrirlik, ma'lumotlarni saqlash, aloqa o'rnatish va boshqalar kabi ko'plab funktsiyalarni bajarish uchun ishlatiladi.

Integral mikrosxemalar, juda kichik hajmda ishlaydigan, ammo bir nechta elektronik komponentlarni (tranzistorlar, rezistorlar, kondensatorlar, va boshqalar) bir qolga joylashtirgan silikon substratining yuqori tekislikli qoplamalari hisoblanadi. Bu komponentlar yordamida elektrikli solishtirish, hisoblash va boshqa amallar o'tkaziladi.

Integral mikrosxemalar o'rnatish tartibida, qurilmalar va zarur elektronik komponentlar bir-biriga teshkil etilgan mikrodevralar yordamida muvaffaqiyatli ishlaydi. Ular bir nechta funksiyalarni bajarishi mumkin, masalan, xotira, hisoblash, kriptografiya, aloqa, chiziq o'rnatish va boshqalar.

Integral mikrosxemalar elektronika sohasida katta ahamiyatga ega, ular avtomobillar, telefonlar, kompyuterlar, jismoniy modullar, elektronika ishlab chiqaruvchi zavodlar va boshqalar kabi bir qancha sohalarda ishlatiladi. Bu xususiyatlari bilan, integral mikrosxemalar texnologiyalarning va kommunikatsiyalar sohasidagi rivojlanishning asosiy muhim qismlaridan biri sifatida hisoblanadi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

• 
  1. I. Karimov. Jaxon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbekiston sharoitida uni betaraf etishning yo’llari – Toshken, "O’qituvchi", 2009.
  
• 
  2. Miraxmedov D.A. Avtomatik boshqarish nazariyasi. Oliy texnika o’quv yurti talabalari uchun darslik. - Тoshkent, " O’qituvchi", 1993. - 285 b.
  
• 
  3. Borodin I.F. Osnovi avtomatiki. – M.: Kolos, 1987, 320 s.
  
• 
  4. Borodin I.F., Nedilko N.M. Avtomatizatsiya texnologicheskix protsessov. - M.;, Agropromizdat, 1986. -386 s.
  
• 
  5. Martinenko I.I. i dr. Avtomatika i avtomatizatsiya proizvodstvennix protsessov. - M; Agropromizdat, 1985 - 335 s.