Reja: O’rnatilgan operatsion tizimlarda uzilishlar

Dasturiy xatolik.

Xatolik vektorlari jadvalida beriladi, uzilish qayta ishlovchilarining manzilini o’z ichiga olgan jadvalni o’rni protsessorning ish rejimi va turiga bog’liq. Dasturiy xatolik –sinxron uzilish bo’lib, maxsus instruksiya yordamida dastur orqali bajarish mumkin. X 86arxitekturali protsessorda sinxron xatolik chaqiruvchi uchun (0 dan to 255) xatoli raqamli argument IHTkompyuterlarda ba’zi xatoliklarni qayta ishlashlarni operativ xotirada saqlanayotgan BIOS dasturlar orqali bajariladi, bu esa BIOS ga uzatilgan servis xizmatga kirish ruxsati uchun interfeys xizmatini bajaradi.

Xatolik xizmatini kengaygan BIOS karta bu xatoliklar joriy uzilishlarni qayta ishlash protsedurasi tugallangandan so’ng bajarilada.
MS-DOS o’zining moduli va amaliy dastur xatoliklarini 20 h dan 3F h gacha bo’lgan raqamdan foydalanadi (son) 16 lik sanoq tizimida X76 Issembler dasturlash tilida berilgan. Masalan ,MS-DOS funksiyalar to’plamiga ruxsati Int 21 h instruksiyasini bajarishda amalga oshiriladi.
Bu raqamlarni taqsimlash uchun xatoliklar aparatdagi kutilmagan bu boshqa dasturlarning o’zining xatoliklarni qayta ishlash raqamlarni taqsimlash uchun xatoliklar apparatdagi kutilmagan bu boshqa dasturlarning o’zining xatoliklarni qayta ishlash o’rniga qayta ishlovchilarni o’rnatiladi ,MS-DOS uchun o’rnatiladi yoki boshqa dasturlar, xuddi qonuniydek tizim funksiyalari, funksiyalashish uchun foydalaniladi.
Uzilish hisoblash sistemalari ayrim qurilmalarining funksiyalarini parallel kordinatsiya (yo’l ko’rsatuvchi ,yo’nalish beruvchi) tizimning ish jarayonida yuzaga keladigan ayrim xatoliklar haqida ogohlantiradi va ularni tartibga solish uchun xizmat qiladi.
Uzilishlar mexanizmi apparati ―dasturiy vositalar orqali realizatsiya (qayta ishlanadi) qilinadi.
Uzilish sistemasi strukturasi (apparat arxitekturasidan) har xil bo’lishi mumkin , lekin ularning hammasi uzilish orqali protsessordan buyruqlarning bajarilish tartibini o’zgartirishga olib keladi.
d)Uzilish mexanizminingelimentlari.

Uzilish qayta ishlash mexanizmi hisoblash sistemasi arxitekturasiga qaram bo’lmagan holda quyidagi elementlarni o’z ichiga oladi:

1. 
   Uzilish dalillarini o’rnatish (uzilish signallarini to’g’ridan-to’g’ri qabul qilinishi) va uzilish identifikatsiyasi(OS larda qayta qaytariladi, 4qadam)
   
2. 
   Uzilish jarayonining yodda qolish xolati. Protsessor xolati hisobotida uzilishlar o’z ma’nosiga ko’ra ― o’z mazilida ko’rsatib qo’yiladi (keying buyruq manzili-buyruq ko’rsatkichi IP va CS registrlar aniqlaydigan I80x86 ), protsessor registrlari aniqlab beradi va jarayon spetsidikatsiyasini va boshqa malumotlarni o’z ichigaoladi.
   
3. 
   Uzilish mexanizmi yuzaga kelgan uzilishni qayta tiklash uchun avtomatik dasturga uzatadi. Ba’zi holatlarda buyruq schotchiglari (yani tizim, jarayon holati) qayta ishlash dasturining boshlang’ich manziliga kiritiladi, mos registrlarga-holatdagi so’zlar ma’lumoti murakkab protsessorlarda misol: i80 286 32 vabitli mikroprotsessorlar i80 386boshlang’ich manzillar aniqlanishi murakkab jarayon uzilishni qayta ishlaydigan dastur va protsessor yuklash registrlari murakkab jarayondano’tkaziladi.
   
4. 
   Uzilish dasturi, uzilish to’g’risidagi ma’lumotni dastur ish jarayoni orqali aniqlab 2- qadamdayoq uni bartaraf etadi ya’ni qutqaradi, saqlabqoladi.
   
5. 
   Uzilishni qayta ishlash 3-qadamda dasturni boshqarish orqali amalgaoshiradi.
   
6. 
   Uzilish jarayoniga ta’luqli 4-qadam tegishli ma’lumotlarni qayta ishlash uchun xizmat qiladi.
   
7. 
   Uzilish dasturiga qaytish va ishniyakunlash.
   

Uzilish har qanday hodisa bo’lgani haqida protsessorga xabar yetkazadi 1-rasmda uzilish so’rov holati bo’lganda hisoblashning odatdagi holati buziladi va boshqaruvda hosil bo’lgan xatolikni dasturiy qayta ishlashga uzatiladi. Bu xolatda apparat vositalari orqali (stekli xotira mexanizmi yordamda ) buyruq manzili saqlanib dasturdagi uzilish bo’lgan joydan davom ettiriladi. Uzilishni qayta ishlaydigan dasturi bajarilgndan keyin boshqarish avval xatolik dasturiga, buyruq manzili saqlangan holda, buyruq ko’rsatgichi orqali kiritiladi. Biroq bunday sxema faqat eng oddiy dastur muhitida qo’llaniladi.