Rivojlanish psixologiyasi va sohalari

Rivojlanish psixologiyasi va sohalari

Reja:

• Rivojlanish psixologiyasida shaxsning shakillanishi.
• Rivojlanish psixologiyasi sohalari haqida.
• Fanga hissa qo'shgan olimlar.
• Psixologik rivojlanish bosqichlari.
• Kognitiv rivojlanish.

Rivojlanish psixologiyasi odamlarning hayot davomida qay tarzda nima uchun oʻsishi, oʻzgarishi va moslashishi haqidagi ilmiy tadqiqot fanidir. Dastlab chaqaloqlik va bolalar bilan bogʻliq boʻlgan bu soha oʻsmirlik, kattalar rivojlanishi, qarish va butun umrni oʻz ichiga olgan holda kengaydi. Rivojlanish psixologlari fikrlash, his qilish va xatti-harakatlarning hayot davomida qanday oʻzgarishini tushuntirishga harakat qiladi. Bu soha oʻzgarishlarni uchta asosiy oʻlchov boʻyicha tekshiradi, ular jismoniy rivojlanish, kognitiv rivojlanish va ijtimoiy hissiy rivojlanishdir. Ushbu uch oʻlchov motorli koʻnikmalar, ijro funksiyalari, axloqiy tushunish, tilni oʻzlashtirish, ijtimoiy oʻzgarish, shaxsiyat, hissiy rivojlanish, oʻz-oʻzini anglash va shaxsiyatni shakllantirish kabi keng mavzularni oʻz ichiga oladi.

Rivojlanish psixologiyasi sohalari

Rivojlanish psixologiyasi ta'lim psixologiyasi, bolalar psixopatologiyasi, sud-tibbiy rivojlanish psixologiyasi, bolalar rivojlanishi, kognitiv psixologiya, ekologik psixologiya va madaniy psixologiya sohalarni o'z ichiga oladi. XX asrning nufuzli rivojlanish psixologlari orasida Urie Bronfen renner, Erik Erikson, Zigmund Freyd, Anna Freyd, Jan Piaget, Barbara Rogoff, Ester Thelen va Lev Vygotsky bor.

Hissa qo'shgan olimlar

Jan-Jak Russo va Jon B.Uotson odatda zamonaviy rivojlanish psixologiyasi uchun asos bo'lib xizmat qiladi. XVII asrning o'rtalarida Jan Jak Russo rivojlanishning uch bosqichini tasvirlab berdi: chaqaloqlik, bolalik, va o'smirlik.Rivojlanish psixologiyasi odatda inson hayoti davomida ma'lum o'zgarishlar (kognitiv, ijtimoiy, intellektual, shaxsiyat) qanday va nima uchun sodir bo'lishiga qaratilgan. Ko'pgina nazariyotchilar psixologiyaning ushbu sohasiga katta hissa qo'shdilar. Ulardan biri Erik Erikson psixologik rivojlanishning sakkiz bosqichi modelini ishlab chiqdi. U odamlarning umri davomida bosqichma-bosqich rivojlanib borishiga va bu ularning xatti-harakatlariga ta'sir qilishiga ishongan.