Rotorli ekskavatorlarning ish

Rotorli ekskavatorlar ish unumdorligi
•
Rotorli ekskavator
tog‘ jinsini rotor g‘ildiragida o‘rnatilgan
kovshlari yordamida uzluksiz qazib oluvchi
o‘zi yurar
mashina
bo‘lib, bir vaqtning o‘zida qazib olish va ma’lum
masofaga tashishga
mo‘ljallangandir.
•
ER-1250 rotorli ekskavatorining konstrukti
ы sxemasi: 1-
rotor, 2 va 3 
– rotor va yuktushirish strelalari, 4 – og‘irlik
konsoli, 5-buriluvchi platforma, 6-yuqorigi qurilma, 7 va 8 
– rotor va yuk tushirish strelalari osmalari, 9-tayanch-
burilish qurilmasi, 10-gusenitsali harakatlanish organi.

---

Rotorli ekskavatorlarning asosiy qismlari
•
Rotorli ekskavator quyidagi asosiy qismlardan tashkil
topgan: rotor 
g‘ildiragi 1 (yuritmasi bilan), rotor strelasi 2 
(konveyer bilan birga), yuk tushirish strelasi 3 (konveyer
bilan), 
ko‘tarish mashinalari joylashgan konsol 4 (bir
vaqtning
o‘zida muvozanatlashtiruvchi qism), buriluvchi
platforma, metall qurilmalar 6, rotor va yuk tushirish
strelalari osmalari 7 va 8, tayanch burilish qurilmasi 9 va
gusenitsali harakatlanish organi.
•
Ish bajaruvchi organ 
– rotor g‘ildiragi (rotor) gorizontal va
vertikal
yo‘nalishlarda harakatlanadi. Rotorning asosiy ish
harakati vertikal tekislikdagi aylanishi va rotorli strelaning
platformadagi gorizontal harakatidir. 
CHo‘michning surilish
traektoriyasi kesish va uzatish tezliklari orqali belgilanadi.

---

---

---

---

Rotorli ekskavatorlar ishchi qismlari
•
Rotorli ekskavatorlar ishchi qismlariga ishchi organ 
– cho‘michli
rotor 
g‘ildiragi, rotor g‘ildiragining qabul qilish-uzatish qurilmasi
va strelasi kiradi.
•
Rotor 
g‘ildirakli ishchi organ yukni o‘zidan bo‘shatish usuli
bo‘yicha gravitatsiyali va inersiyali tuzilishga ega bo‘ladi.
•
Yonidan yuk 
bo‘shatuvchi gravitatsiyali rotorlar kamerali I, 
kamerasiz II va yarim kamerali III 
bo‘lishi mumkin. Eng ko‘p
tarqalgani kamerasiz rotorlardir.
•
Inersiyali rotorlarda gravitatsiyali rotorlarga nisbatan bir
muncha ishchi organ massasi engilroq
bo‘ladi. Kamchiligi
yuqori energiya sarfi, tishlarining tez edirilishi va
ko‘p chang
ko‘tarilishidir. Bunday markazdan qochma rotorli ekskavatorlar
markalariga
«S» xarfi qo‘yiladi, masalan: ER-1250 – OTS.

---

•
Rossiya davlatida ishlab chiqarilgan rotorli ekskavatorlarning
cho‘michlari hajmi 125-1600 l, rotior g‘ildiragining diametri esa
3,2-16 m ni tashkil etadi.
•
Rotor 
g‘ildiragining yuritmasi tishli reduktor va dvigateldan
tashkil topgan. Quvvatli ekskavatorlar yuritmalarida bir nechta
reduktor va dvigatel
o‘rnatigandir.
•
Rossiya davlatida ishlab chiqarilgan rotorli ekskavatorga
quyidagicha belgilashlar kiritilgan: ekskavator markalaridagi
bosh harflar, masalan ERSHR, ER, ERP 
– ekskavator tipini
(ER 
– ekskavator rotorli), yurish qurilmasi xilini (SHR –
shagayushee-relsovoe), ishga belgilanishini ( D 
– dobыchnыe, 
V 
–vskrыshnoy, P – cho‘michlari kesuvchi qirralarining kesish
kuchi kuchaytirilgan); undan keyingi sonlar
– ekskavatorning
nazariy unumdorligi (m3/soat).
•
Zamonaviy rotorli ekskavatorlar Germaniya, CHexo-Slovakiya, 
Pol
ьsha, AQSH, YAponiya kabi mamalakatlarda xam ishlab
chiqariladi.

---

Rotorli ekskavatorlar chiquvchi va chiqmaydigan
o’qli
bo’ladi. Chiqmaydigan o’qli ekskavatorlar 20-25% ga engil
va xavfsiz
bo’ladi. Lekin qazish ishlarida zaboylarni ajratib
qazib olishda chiqadigan
o’qli ekskavatorlardan
foydalanish maqul. 
O’qning maksimal chiqishi 25-31m 
gacha
bo’ladi. Rotorliekskavatorlarning harakati zanjirli, 
rels-zanjirli
bo’ladi. Qadam tashlaydigan-relsli harakatga
ega ekskavatorlar nisbatan kuchli va chiqmaydigan
o’qqa
ega
bo’ladi. Qadam bosadigan-relsli ekskavatorlar
zanjirliga qadaganda turgan joyida har qanday burchakka
qaytish qobiliyati borligi bilan ekskavatorning
harakatchanligini oshiradi. Kichik, 
ba’zida o’rtacha va katta
ekskavatorlar asosan zanjirli harakatga ega. 600t gacha
og’irlikka ega kichik va o’rtacha kuchli ekskavatorlar ikki
g’altakli zanjirli harakatga ega. Kuchli ekskavatorlar
ko’pzanjirli qilib ishlab chiqariladi

---

Xulosa
Rotorli ekskavatorlarning ish unumdorligi mavzusida qilgan
mustaqil ishimda rotorli ekskavatorlar ishchi organlari, 
asosiy qismlari qanday tuzilgan, qanday ishlaydi va bir
qancha malumotlarga ega
bo’ldim. Rotorli ekskavatorlar
asosan qayerda ishlatilishi
tog’ jinsi qattiqligi nechidan
nechigacha
bo’lgan joylarda qo’llanilishi kerakligi haqida
batafsil
ma’lumotga ega bo’ldim.

---

Foydalanilgan adabiyotlar
•
Sagatov N.H. Ochiq kon ishlari texnologiyasi
•
Справочник. Открытая разработка месторождений 
полезных ископаемых. М. «Горное бюро». 1994.
•
Томаков. П.И. Наумов. И.К. Технология механизация и 
организация открытых горных работ. М., МГГИ, 1992.
•
Анистратов. Ю.И. Технологические процессы открытых 
горных работ. М., Недра, 1985.
•
Google