S L a V y a n u n I v e r s I t e t I

İŞB ^

İ Ş B A Z L I Q   c y u ı ,   1.  noKa3Haa aejıOBHToCTb;

2 .  ÖH3Hec,  npeflnpHHHMaTejjbcTBo,

İŞ B İL Ə N   n p H J i .  

c m

. 

işbacaran.

İŞ B Ö L Ə N   c y m .   p a ö o T o u ä ıejib .

İŞ B U R A X M A   c y m .   np oryjı  (HeaBKa  Ha  pa- 

ÖOTy  6 e 3   yBaXHTeJIbHOH  IipHMHHM).

İŞC İL  

n p H J I .   fleJIOBHTblfl;  TpyjIOJIIOÖHBblH.

İŞ C İL L İK   c y m .   1. flejıoBHTOCTb;  2 . Tpyflo- 

jııo6H e.

İŞÇ İ  I 

c y n j .  

1.  pa6ÖTHHK,  pa6oTHHi;a:

1)  t o t ,   k t o   paöoT aeT,  TpyflHTCa.  B a c a n q l ı  

iş ç i  cnocoÖ H biü  (yMejibift)  paÖOTHHK,  t ə c -  

r ü b ə li i ş ç i  onbiTHbiü  paöoTHHK,  ə v ə z e d i l -  

m ə z   iş ç i  He3aMeHHMbiH  paöoraH K ,  s ı r a v i  

iş ç i  paflOBOH  p a6 o T H H K ,  r ə h b ə r  iş ç i  pyKO- 

BOflSIHHİİ  paÖOTHHK,  mƏSUl  iş ç i  OTBĞTCT- 

BeHHblH  pa6oTHHK;  2 )  TOT,  KTO  3aHHMaeT- 

c a   K a K o i i - j ı .   p a ö o T o ii,  npo^eccHOHaJib- 

h o ,  nocTOSHHO  p a 6 o T a e ı  b  x a K o i i - J i .  

oÖJiacTH.  E l m i   i ş ç i   HayHHbiü  paöoTHHK, 

p a r t i y a   ı ş ç i s i   napTHHHbifi 

paöoTHHK, 

in c ə s ə n ə t   iş ç i l ə r i   paöoTHHKH  ncKyccTBa, 

m a a r i f  i ş ç i l ə r i   paöoTHHKH  np ocB em eH H a, 

s ə n a y e   i ş ç i l ə r i   pa6oTHHKH  npoM biuuıeH - 

HOCTH,  t i c a r ə t  İŞÇ İləri  paÖOTHHKH  TOprOB- 

jih ,  n ə q l i y y a t   i ş ç i l ə r i   paöoTHHKH  TpaHC- 

nopTa,  ti b b   iş ç i l ə r i   MejiHHHHCKHe  p a6oT - 

h h k h ; 

2 .  y c ı a p .   pa6ÖHHÄ. 

G ə n c   iş ç i  \ 

M ojıofloö  paöoHH İi;  II  n p H J i .   paƏoHHÖ:

1.  CBS3aHHbIH  C  HOJie3HOH  paÖOTOİİ  K a -  j 

k o t o

-

jt

.  MexaHH3Ma. 

İşçi dalğa

 

C B a 3 b .  

p a ö o n a a   BOJina, 

işçi təzyiq

 

T e x .   p a 6 o n e e  

jiaBjıeHHe, 

işçigediş

 

paöoHHH 

xoa; 

2 . 

T e x .  

neoöxoflH M biH   juıa  paöoT b i,  HcnoJib3ye- 

Mbiii 

b

  p a 6 o T e. 

İşçi alətlər

 

pa6oH H e  o p y - 

aııa 

(HHCTpyMembi); 

3. 

paöoTaromHİi, 

n p o - 

h

3

bojihhihh

  n ojıe3H yıo  p a 6 o T y   (o  

x h b o t

- 

H b i H a c e K O M b i x ) ,  

İşçi arılar

 

i h b o t h

. 

paöoHHe 

nnejibi; 

işçiq ü w əsi

 

ə k o h

.  p a 6 o - 

n a a   c r a a :  l.p a ö o H H e ;  2 .  Tpya,  əH ep rn a , 

HanpaBJieHHbie  Ha  co3flaHHe, 

npoH3Boa- 

ctbo

  n e r o - J i .

İŞ Ç İL İK   c y m .   jan a 'rn e  p a ö o n e r o .

İŞ D Ə K   c y m .   xÖTpocTb,  xHTpwft  n o c r y -  

n o K , 

np neM ,  yjıÖBKa. 

Onun  işdəklərindən 

baş açmaq olmur

 

b

  e r o   x H T p o c T a x   He  pa3- 

6 e p e u ib c a .

İŞD Ə N Ç IX A R IL M A   c y ı n .   V'BOJibHeHHe, 

ot

-

CTpäHeHHe  OT  paÖOTbl,  OT  3aHHMaeM0H

i ş ə

JIOJKKHOCTH. 

Məhkəmə  hökmü  ilə  işdm - 

çıxarılma

  y B o ab H eH H e 

c 

p a ö o T b i  n o   n p H - 

roB opy cyga, 

həmkarlar təşkilatımn tələbi 

ilə  işdənçıxarılma

  y fio jib H eH H e  c   p a ö o T b i 

n o  

TpeSoBaHHio 

n p o ıfıco K B H O H  

opraHHsa- 

UHH.

i  İŞDƏNÇIXARMA  c y m .  

VBOJibHenHe, 

o t

- 

j 

CTpaHeHHe 

o t

  p a ö o T b i, 

o t

  3äH H M aeM oü

floaacHOCTH. 

Etibardan düşdüyünə görə iş- 

ı 

dənçıxarma

  yBO JibHeHH e  B c a eacT B H e  y r -

j 

p a T b i  flo B e p H s , 

yaramadığına görə işdən-

i 

çıxarma

  yBOJibHeHHe  n o   H e n p n r o a H o c T H .

İŞDƏNKƏNAR 

n p H J i .   H epaSÖ H H İi,  c b o

6

o a -  

j 

h h h   o t   p a ö o T b i. 

İşdənkənar vaxt

  H e p a ö o -

n e e   e p e M a , 

b

  H e p a ö o n e e   B peM S. 

j 

İŞEM İK 

n p H J i .   HHieM HHecKHİi. 

İşemikağrı 

j 

HmeMHHecKaa  6ojib.

I  İŞEMİYA 

c y m .   M e a .   HuıeM HH  ( M e c r a o e  

j 

M aJi

0

K p

0

BHe  K a K o r o - n .   o p r a H a ,   bm 3-

j 

B aH H o e  3 a K y n o p K o Ä  

h j i h

  cyaceH H eM   a p r e -

P h h ) .  

İşemiya zonası

  3 0 H a   HiueM H H. 

j 

İŞƏDÜŞMƏ 

c y m .  

T e x .  

c p a ö äT b iB a H H e 

( o   M exaH H 3M e). 

İşədüşmə müddəti (vaxtı) 

T e x .   B peM a  c p a

6

aT biB aH H a.

İŞƏDÜZƏLDİLMƏ  c y m .   TpyaoycTpöftcTBO 

( o ö e c n e H e H H e   p a ö o T o r i) . 

Hərbi qulluqdan 

tərxis  olunanların  işədüzəldilməsi

  T p y a o - 

yCTpOHCTBO  fleM06HJIH30BaHHbIX  C  BOeH- 

HOH 

CJiy*6bI.

İŞƏDÜZƏLTMƏ 

c y u ı .   T p y a o y c T p ö ftc T B o . 

Işədüzəltmə bürosu

 

6

ıo p o   n o   T p y a o y c T p o ii-

CTBy.

İŞƏGƏLƏN 

n p H J i .   c m .  

işəyarayan.

İŞƏM Ə 

c y m .   o t   r j ı a r .  

işəmək,

  M oneB bi- 

aeJieHHe,  MoneHcnycKäHHe.

İŞƏMƏK 

r j ı a r .  

MOHHTbca,  noMOHHTbcs  (nc- 

n y c K a T b ,  H cn y cT H T b   M o n y ). 

Bələyə işəmək 

M OHHTbca  b  n e jıe H K H , 

öz  altına  (yatağa) 

işəmək

  M OHHTbcs 

ııo a   c e 6 a  

(b   ııo c T e jib ) .

İŞƏMUZD  I  n p HJ i .   cflejibHbiü  (oıuıanH- 

BaeMblH, 

HCHHCJlHeMblÜ 

rio 

KOJlHHeCTBy, 

oöıeM y 

cjıejıaHHoü 

paöoibi, 

BbipaöoTan- 

Horo  npoflyKTa).  Işəmuzd  iş

 

cjıeJibHaa 

p a ö o T a ,  

işəmuzd  haqq

 

caejibHaa  onaaTa 

Tpyaa;  II  H a p e n .   caejibHo. 

İşəmuzd işlə- 

m ək

 

caejibHo  paöoraTb;  III  c y u ı .   cae.nb- 

IUHK  (paÖOHHH  HJIH  CJiy*aUIHÜ,  BblIIOJI- 

hhioiuhh

 

caeabH yıo  paöoTy).

İŞƏMUZDÇU 

c y m .  

c a e ıib u iH K ,  c a e jib u iH u a .

İŞƏ M U Z D Ç U L U Q  

cym,-

  cjjdnim HHa  (cflejib- 

H a a   p a

6

o T a ;   c H C T e M a   c f l e n t H o ä   o n j ı a T t ı ) .

İŞ Ə M U Z D -M Ü T Ə R Ə Q Q İ 

n p m ı .  

cjcjiuio

- 

nporpeccHBHbiiı.  İşəmuzd-mütərəqqi əmək- 

haqqı  ödərnə

 

cnejibHO-nporpeccHBHaa 

o n n a T a  

Tpyaa.

İŞ Ə M U Z D -M Ü K A F A T L I  n p H J T .  

CÄejlbHO- 

npeMHanbHtiH.  İşəmuzd-mükafatlı  ətnək- 

haqqı

 

cflejibHo-npeMHanbHaa  3apa6oTHaa 

nnaTa.

İŞ Ə S A L IC I  n p H i ı .  

nycKOBÖH 

(npeaH a3H a- 

HeHHbifi,  cjıyxauiHH ansı  nycKa, 

npHBeae- 

H H a   b   f l B H x e H H e ) .  

İşəsalıcı mexanizm

 

n y c -  

k o b o İ İ   M e x a H H 3 M , 

işəsalıcı rele

 

n y c K O B O e  

p e j ı e .

İ Ş Ə S A L M A   I  c y m .   1.  nycK   (npHBeneH He 

b  nBHxeHHe,  aeficTB ne). 

Işəsalma  vaxtı 

T e x .  

BpeMa  nycK a;  I I   n p H j ı .   nycKOBÖH. 

a  

b 

t  

o . 

İşəsalm a  momenti

 

nycKOBOH 

m o -  

MeHT, 

işəsalma müddəti

 (

dövrü

) 

nycKOBOH 

n e p H o a .

İŞ Ə Y A R A R  

npHJ i .  

c 

M 

. 

işəyarayan.

İŞ Ə Y A R A R L I 

n  p   n  

ji

 . 

c 

M 

.  işəyarar.

İŞƏ Y A R A R LIQ   c y m .   1. TpyaocnocöÖHOCTt;

2

.  röaHocTb.

İŞƏ Y A R A Y A N   n p H J i .   1. Tpyaocnocö6HM H 

(oöJiajıatomHH TpyjıocnocoÖHocTbio).  Əha- 

linin  işəyarayan  hissəsi

 

Tpynocnoco

6

Haa 

nacTb  HceJieHHa; 

2 . 

röjiHbiH 

( M o r y u i H f i  

6

biTb  ynoTpeƏjıeHHbiM  Ha  h t o - j i . ) ,   npn- 

ronHbifi  fljıa  paöoTH.

İŞ G Ə N C Ə   I  c y ı u .   nb'iTKa:  1.  HCTa3aHHe, 

M y n e H H e , 

n p H H H H a e M o e  

n p n  

a o n p o c e  

( o ö b iH H O   c   u e j i b i o   j ıo Ö H T b c a   n o K a

3

a H H a  

h . h h   n p H 3 H a H H a   C B o e fi  B H H b i). 

İşgəncələrə 

m əruz  qalm aq

 

n o j i B e p r a T b c a  

n tm caM ;

2.  MyKa,  MyneHHe,  Tep3äHHe  (cm ib H o e  ({)«- 

3HnecKoe 

hjih

 

flyıneBHoe  cTpanaHHe). 

Bu, 

iş deyil,  işgəncdir

 

əto

  He  p aö o T a ,  a  ıibiTKa; 

işgəncə  vermək

 

nbiTaTb: 

1. 

nojjBepraTb

nbiTKe;  2 .  npHHHHaTb  K O M y - J i .   CTpaaa- 

H lle,  MyHHTb,  TOMHTb;  I I   n p H J I .   nblTO H - 

Hbiii  (npejiHa3HaHeHHbiH  ana  nbiTKH). 

İşgəncə alətləri

 

nwTOHHbie  opyjiH a.

İŞ G Ə N C Ə L İ  n p n j ı .  

M y H H T e J ib H b iiı  ( n p n -  

H H H a r o u iH H   M y K y ,  C T p a j ı a H H e ) .

İŞ G Ə N Ə  

c y m .  

1

. 

6

yjibÖH 

(HHCTbıfi, 

HHHeM 

He 

3anpaBJieHHbiH  MacHofi  hjih 

KypHHbifi 

| 

O T B a p ) ;  

2 .  OTBapHbie  MejiKHe  KycoHKH  j 

KypjnoKa.

İŞG İL

1  I  c y u ı .   1.  uınHHraneT  (MeTajıım- 

n e c K a a   3aH BH XK a  ju ıa   s a n H p a H H a   CTBopoK  

o K H a,  Ä B e p n   h  

T.n.);  2.  T e x .  

u ın ö H K a  

(coejiHHHTeJibHaa jıeTanb  BKaKOM- j ı . yc-  

TpoficTBe, 

M exaH H 3M e  u  

T.n.);  II  n p 

h

ji . 

uınÖHOHHbiil. 

İşgil kəskisi

 

uınoHOHHbifi  pe- 

3eu; 

işgil dəzgahı

 

mnoHOHHbiii  CTaHOK.

İŞGİL

2 

c y m .   1. 

yjıÖBKa, 

yB epT K a, 

xiTTpocTb;

2.  3aıpyjiHeHHe,  3arBÖ3jiKa, 

npenäTCTBne. 

İşgilə düşmək

 

n o n a n a T b , 

nonacTb 

b 

3aTpya- 

HHTeJibiıoe ııojıoaceHHe, 

işgilə salmaq

 

k  i m i 

jIocTaajıaTb, jıocTaBHTb aarpyjlHeHHa KOMy, 

işgil törətmək

 

c o 3 jıa B a T b ,  c o 3 a a T b   3 a T p y j-  

HeHHH, 

yaranm ış işgili aradan qaldırmaq 

npeojlOJieTb  B03HHKmee  saTpyjiHeHHe; 

iş- 

gildə  olmaq

 

ö b iT b   b   3äT pyjiH eH H H ; 

3. 

jıe -  

(JieKT,  H3T>aH.

İŞGİLBAZ  I 

n p H . n .  

XHTpwiı.  JiyKäBbu” , 

njıyTOBäTbifi;  II 

c  y  m   .  x H T p e u ,  n j ı y ı

İŞGİLBAZLIQ  cyuı,.  xiiTpocTb,  .nyKaBOCTb, 

HJiyTOBCTBÖ.

İŞG İIX Ə M Ə ’  c y ı u .   OT  r j ı a r .  

işgilləmək'.

İŞGİLLƏM Ə

2  c y m .   o t   r j ı a r .  

işgiüəmək2.

İŞGİLLƏM ƏK

1  r j ı a r .   jiHa.n.  3annpäTb,  3a- 

nepeTb,  3aKpwBäTb,  3aKpbİTb 

H a 

KpronoK 

HTO .

İŞGİLLƏM ƏK

2  r j ı a r .   npenaTCTBOBaTb,  boc- 

npenaTCTBOBaTb,  co3,naBaTb,  co3naTb 

n p e -  

n a T c T B n a ,  M e m a T b ,  n o M e m a T b  

KOMy-Ji.  

cne.naTb  h t o - j i .

İŞG İLLƏN M Ə  c y ı u .   OT  r j ı a r .  

işgillən- 

mək.

İŞG İLLƏ N M Ə K   r j i a r .   ?,aApbiBäTbca, 

6biTb 

3aKpbrrbiM, 

3annpäTbca, 

6biTb  3änepTbiM 

Ha  KpiOHOK.

İŞG İL L İ

1  n P H JI .  1.  c  KpMHKÖM,  co  um nıı- 

raneTOM;  2 . 

3aneprw fi  Ha  kpm hok 

(H a  

3a- 

HBHXKy,  Ha mnHHraneT). 

İşgilli qapı

 

HBepb. 

sanepTaa  Ha  kpiohok.

İŞG İLL İ

2 

n  

p 

h

 

ji  . 

1

.  3aTpyj(HHTeJibHbiH,  co 

MHoacecrBOM 

npenaTCTBHH;  2. 

c jıecjıeKTOM, 

Ä ecjıeK TH biH .

İŞG İLL İK  

c 

y  m . 

1 .  3 aT p y jiH H T eJib H o c T b ;

2. 

JietjDeKTHOCTb.

İŞG İLSİZ  n p H J i .   T e x .  öecmnÖHOHHbiii. 

İşgilsiz birləşmə

 

öecıunoHOHHoe  coejiHHe- 

hhc

.

İŞG Ö RM Ə   b 

c  o  

h 

e  

t  . 

işgörmə  qabiiiyyəti 

p a

6o ro c n o c ö 6HocTb.

İŞ-GÜC 

c y u ı .   c o

6

H p ,   jıe jıä ,  3 a H Ä rae,  p a -  

6

ÖTa. 

İş-gücün  qızğın  vaxtında

  b   ca M b iii 

p a 3 r a p  

p a

6

oT b i, 

işə-gücə  getmək

  3aH H - 

M aT b ca 

KaKHMH-Ji.  ne.naMH, 

qabaqda  iş-  

gücümüz var

 

BnepejiH 

y   H a c   jı e n a ; 

0 işdən- 

gücdən eləmək

  k i m i   OTpbiBaTb,  OTOpBaTb, 

OTBJieKaTb,  oT B Jienb 

o t  

f le jı; 

işdən-gücdən 

oltnaq

 

o c r a B H T b  

B ce a e n a ,   3 a 6 p o c H T b   fle jıa ; 

işə-gücə yaramaq:

  1. 

6

biTb 

none3HbiM  b 

K a K O M - j ı .  

n e j ı e   K O M y - j ı . ;   2 .

6

biTb  T p y - 

jlo c n o c o Ö H W M , 

p a

6

o T o c n o c o

6

HbiM; 

iş- 

gücünü  buraxmaq

  3 a 6 p o c « T b   Ä eJia; 

işi- 

gücü  olmaq

  HMeTb  3aH «T H e, 

6

biTb  3 a n a -  

tw m   h e m - n . ;  

işi-gücü yoxdur

  k i m i n :

1.  H e  3aH aT ,  H e  HM eeT  3aHHTHÜ;  2 .  k i m i n  

H enero  jıejıaTb 

k

 

o

 

m

 y .

İŞG Ü ZA R  n p H J i .   l.a e jıo B ö ü :  1)  3HaıomHfi 

CBOe  AeJio,  onwTHbifi  b  jıejıax. 

İşgüzar 

adam

 nejıoBofi  HeJiOBeK; 

2 )  

oTHOcaıuHÄca 

k  

JieJiy, 

cB a 3 aH H b ift 

c  nejıoM, 

p a

6

o T o ft, 

c .n y * 6 o ii  h  

T.n. 

İşgüzar söhbət

 nejıoBaa 

ö e c e j ı a ,  

işgüzar suallar

 

ae Jio B b ie  

Bonpocbi, 

işgüzar xarakter  daşıyır

  h o c h t   nejıoBoft 

x a p a K T e p ;  3 )  

KacarouiHÜca  cyıuecTBa nena. 

İşgüzar tənqid

 jıejıOBaa  KpHTHKa, 

işgüzar 

nıüzakirə

 aeJiOBoe  oöcyxjıeH H e;  4 )  3aHa- 

T w ft 

npäKTHHecKoii 

C T o p o H o ü  

jıejıa,  KOM- 

M epıecK oii  Bbirojıoii. 

Işgüzar dairələr

 jıe- 

jıoBbie  K p y ra; 

2 . 

ÄeJiOBHTbift  (cepbe3HWH, 

jıeJioBoft,  BbipaxaromHİi  flejıoBHTOCTb,  3Ha- 

HHe  cBoero  jıejıa). 

Işgüzar bir tərzdə soruş- 

maq

 

c n p o C H T b  

fleJIOBHTblM  to h o m , 

işgü- 

zar görkəm  ne

jio b h tw ü   bhji;  3. 

flĞ JibH biii:

1) 

c n o c ö Ö H b if t 

k   p a 6 o T e; 

n e JiO B o ii,  n e j ı o -  

BHTbift. 

İşgüzar köməkçi

 n e jib H b ift 

n o M o ı n -  

h h k ;   2 )  c e p b e 3 H b iii,  ocH O B aT ejibH bift. 

İşgü- 

zar  danışıq

  (

söhbət)

 

jjejibHbiii  pa3roB op;

3 )   n p a K T H n e c K H   n o J ie 3 H b if t. 

İşgüzar təklif 

a e J ib H o e   n p e j u ı o x e H H e ,  

işgüzar məsləhət 

aejibHbiii  coBeT;  4.  TpynoJiıo6HBbiii.

İŞG Ü ZA R C A SIN A   H a  p  e 

h   . 

c m 

. 

işgüzar- 

lıqla.

İŞG Ü Z A R L IQ   I  c y m .   I .  jeJiOBHTOCTb. 

Öz

işgüzariığt ilə seçilmək (fərqlənmək)

 B b in e n - 

aTbca  (OTJinnaTbca) 

cBoeii jjeJioBHTocTbio, 

işgüzarlıq  mühüm  keyfiyyətlərdən  biridir

JiejIOBHTOCTb  -   OÄHO  H3  BaaCHeHIUHX  K a-

HecTB ;  2 .  T p y n o jııo Ö H e   ( y c e p j ı n e  

b

  T p y a e ) ;

II 

n p n j ı .   jje J io B o ii  (H M e ıo ıu H İi  n p a K T H -

n e c K o e   3 H a H e H H e ). 

Konfrans  işgüzarlıq 

şəraitində keçdi

 KOH^epeHUHsı  n p o m jıa  b 

neJiOBOft  o ö cT aH O B K e, 

kadrları  işgüzarhq 

keyfiyyətlərinə  görə  seçmək

 

H O H Ö H paT b  

Kanpbi  no  nejıoBbiM  KanecTBaM.

İŞGÜZARLIQLA 

h  

a 

p  e  ' i , 

l.f le jıo B H T o ;

2. 

ııo -aejıO B Ö M y ,  c e p b e 3 H O . 

İşgüzarlıqla 

təklif  etmək

 

n o - fle jıO B O M V   n p e j u ı o x H T b ,  

işgüzarlıqla  bildirmək

 

(məruzə  etmək) 

flO K jıa a b iB a T b   n o -jje J iO B O M y .

İŞĞAL 

I  

c y m .   3 a x B ä T ,  o K K y n ä u M   ( 3 a « a - 

r a e   B O o p y a c e H H b iM H   C H Jia M H   n y a c o ft  T e p - 

p H T o p H H ) . 

Ölkənin işğalı

 

o ıa c y n a ıiH s ı  c T p a - 

H b i; 

işğal etmək

 

3 a x B a T b iB a T b ,  3 a xB a T H T b , 

o K K y n n p o B a T b ;  

I I  

n p n j ı .  

OKKynaunöH- 

H b lİİ.

İŞĞALÇI 

I  

n p H j ı .  

3axBäTHHK, 

O K K y n ä H T . 

Yadelli işğalçılar

 Hyace3eMHbie  3axBaTHMCn;

I I  

n p n j ı .   O K K y n a u H Ö H H b ift 

(ocymecTB- 

jıaıomHft  pexHM  oKKynaıiHH). 

İşğalçı ordu 

o K K y n a u H O H H aa  a p M H a.

İŞĞAI.ÇILIQ 

I  

c y m  . 

3aXBäTHHHeCTBO;

I I  

n p m ı .  

3

axBäTHHHecKHH  (npecjıeflyıo- 

uın ft uejiH 3axBara,  ocymecTBJisıomHft  3ax- 

BaT;  OKKyuaıiHOHHbift). 

İşğalçütq siyasəti 

3 a x B a T H i i H e c K a a   n o J i H T H K a .

İŞIĞADAVAMLI 

n p H J I .   CBeTOCTÖHKHİİ 

(He 

H3MeHaıoıUHftca  nojı B03neftcTBHeM  ceeTa). 

İşığadavamh boyalar

 cBeTocToftKHe  Kpac- 

KH.

İŞIĞADAVAMLILIQ 

c y m .   C B e ıo cT Ö iİK O C 'ih . 

Boyalann işığadavamhltğı

 

CBeTOCTOHKOCTb 

K p a c o K .

İŞIĞAHƏSSAS 

n p H J i .   C B e T O 'iy R C iB H T C J ib - 

H b ift. 

İşığahəssas  element

 

cB eT O H y B C T B H - 

T e jib H b ift   a ıe M e H T , 

iştğahəssas kağız

 

c s e -  

T O H y B c T B H T e jib H a a   ö y M a r a .

İŞIĞAHƏSSASLIQ 

c y m .  

c |ih

3

.,  c J j o t o .  

C B e T O H y B C T B H T e Jib H O C T b . 

Işığahəssaslıq 

əmsalt

 

K03(j)(J)HUHeHT  CBeTonyBCTBHTejib- 

HOCTH.

İŞIĞASALMA 

c y ı u .   npocB eH H B aH H e:  l . n p o -  

rıycK aH H e  cKB03b  k  o  r  o  - 

ji., 

h  t  

0

 - 

j i  

.  c B e ıa ;

2

. 

c  

n o M o m b io   k  

a  

k  h  

x 

- 

j i  . 

.nyH eii  n c c jıe -  

n o B aH H e  B H y rp e H n o c T n   k  o  r  

0

 - ,   h  e  r  

0

 

- j i 

.

İŞIQ 

I 

c y  

ıu  

• 

1 

■

  c B e T : 

1) 

jıy H H c r a s ı  a ııe p m j ! ,  

B o c n p H H H M a e M a a   3 p e H H e M ,  n e jıa ıo m a H  

b h

- 

jlHMbiM  OKpy*aromHft  MHp. 

Ay iştğı

 

Jiy ıı- 

Hbift 

c B e T , 

fənər iştğı

 

c B e T   c jıo ııa p f l, 

günəş

işığı

 

c o j i H e H H b i f i   c b c t ,  

lam pa  işığı

 

C BC T 

JiaMITbl,  (} )H 3 . 

İŞlğin gÜCÜ

 

C H Jia   CBCTa, 

işı- 

ğ ın səpələnm əsi

 

p a c c e H B a H H e   C B e T a , 

işığın 

sm m a sı

 

n p e jı O M J i e H H e   C B e T a ;  2 )   o c B e m e -  

H H e ,   x a p a K T e p H o e   a r a   K a K O H , - J i .   n a c T H  

c y T O K .  

Gündüz 

işığı

 

f lH e B H O H   C B e T , 

axşam  

işığı

 

B e n e p H H H   c B e T , 

səh ər işığı

 

y r p e H H H H  

c b c t ;  

3 )  

H C T O H H H K   o c B e u j e H H a   B  

Ä O M ax,

H a   y j T i m a x   h   T . n .  

İşığı ya n d ırm a q

  3 a x e H t  

C B e T , 

işığı  sö n d ü rm ək

  n o r a c H T b  

C B e r ,

4 )

 

M e c T o ,  o T K y a a   h c x o j j h t  

c b c t

, 

o c B e -  

m e H H o e   n p o c T p a H C T B O . 

A rxa sı  işığa tə r ə f 

durm aq

  B C T aT b   c h h h o h  

k

 

C B e T y , 

işığa 

tutm aq

  n ə y i   n o B e p H y r b   k   C B e T y   m t o ;

5 )   r r e p e H .  

t o

, 

h t o

  jıe jı a e T   p a n o c T H o f i,

c q a c T J iH B O H   > K H 3H t. 

İşıq  və  səa d ə t g ə tir- 

m zk

  k v w ı'ö  

w  p a a o c T t

K o w y ,  

xalq  ışığa  doğru  g ed ird i

  H a p o f t  

[ 

CTçeMHiıcx 

k  

cseTy; 

2. 

ocBeuıeHne 

(

CBer 

o t   K a K o r o - J i .   HCTOHHHKa). 

S ü n iişıq

 

h c -  

K y c C T B e H H o e   o c R e u ı .e H H e ,   g

u r  işıq

  a p K o e  

o c B e u ıe H H e ;  3 .  

o r o H b ,  

o r o H e K  

( c b c t   o t  

H e r o - j ı .   r o p a ı n e r o ,   o c B e m e H H o r o ) . 

F ə - 

nərlərin  işığı

  o r o H b K H  

c})OHapeH, 

şəhərin 

işıqlan

 

o i w h   r o p o a a ,  

yolkanın  işıqları

  o m n  

eJiK H ;  I I   n p H J i .   1.  CBeTOBÖft:  1 )  o t h o c s i -  

iK H H c a 

k   C B e T y . 

(} )H 3 . 

Işıq   e nerjisi

  C B e - 

! 

T O B a a   Ə H e p r a a ,  

işıq  şüası

  CB eTO B O H   J i y n ,  

işıq d əstəsi

  cB eT O B O H   n y v o K ;   2 )   p a c T y m ı i H  

i 

H a   C B e T y ,  b   H e 3 a T e M H e H H b ix   M e c T a x .  

İşıq 

bitkiləri

 

6

o t .   C B eTO B bie  p a c T e H H a ;  

3 ) c J i y -  

x a i H H i i  

j u ı a   o c B e ın e H H a . 

İşıq  lyuku

 

c s e T O - 

BO H   JlIO K ; 

4 ) 

npOH3BOÄHMfaIH 

C  n O M O U Ib lO  

CBera. 

1.'şıqsiqnalı 

cbçtobom chi'hsji; 

2. 

oc- 

' 

B e T H T e jib H b r ä   ( c j ı y x a m n H   ^ j ı a   n c K y c c T B e H -  

H o r o  

o c B e m e H H H ) .  

iş ıq   şəb əkəsi

 

o c b c t h -  

T e j i b H a a   c e r b ,  

işıq  cih azları

  o c B e r H T e j i b -  

ı 

H b i e   n p n ö o p b i ,  

işıq  m əftili

  c B e T o n p o B o a ,  

işıq  texn ika sı

  C B e T O T e x H H K a , 

işıq  sü zg əci  \ 

C B e T O (J )H J ib T p , 

işığa  salm a

  M e a .  

o

6

a y -  

n e H H e ,   n p o c B e n H B a H H e ;  

işıq  v erm ək

  C B e- 

T H T b c a :   1 .  H 3 J i y n a T b   c b c t ;   2 .  

cnsTb,

 

C B e p -  

K a T b ,  O T p a J K a a   c b c t ;  

işıq salm aq:

  1 .  o c B e -  

m a T b ,   o c B e T H T b   ( c a e n a T b   c b c t j i w m ,   b h ä h -  

m m m ) ;   2 .   c B e T H T b   ( H a n p a B J i ä T b   c B e T   H a  

h t o - j i . ,   K y a a - J i . ) ;  

işıq saçm a q :

  1 .  C B e -  

i 

T H T b c a   ( H 3 J iy < ıa T b   C B e T );  c B e T H T b ;  2 .   C B e p -  

K a T b  

(a p K O  

Ö J ie c T e T b , 

n e p e J iH B a r b c a ,  O T p a- 

x a a   C B e T );  0  

işıq d a n  d ü şm ə k

  o c a a ö e B a T b ,

ocjıaöeTb  (cTaTb  MeHee  ocTpbiM,  BocnpH- 

HMHHBbiM  -   o  3peHHH); 

işıq üzü görməmək 

CBeTa  6 e a o r o   He  BHaeTb:  1.  öbiTb  oneHb 

3aHHTbiM;  2 .  oneHb  cTpaaaTb; 

işıq  üzünə 

həsrət  qalmaq

  c m . 

işıq  üzü  görməmək; 

işığı düşmək

 BbiaeaaTbca  6ejiH3H0H  k o * h  

(o   aeByfflKe); 

göz  verib  işıq  verməmək 

k i m ə   noeaoM   e c i’b  K o r o ;   n p o x o a y   He 

aaBaTb  k  o  m y ; 

gözünə işıq vermək

 Booay- 

HieBJiaTb,  BOOayUieBHTb;  OKpbmSTb,  OKpbl- 

jiHTb  k o t o ;  

gözünə işıqgəldi

 o>khji  (boc- 

npaH ya jjyxoM,  nonyBCTBOBaJi  npwjiHB 

cm , 

öoapocTH); 

gözümün işığı

 CBeT  oueiı  mohx; 

işıq gələn yerə barmaq dürtmək (tıxamaq) 

jiHinaTb,  aHiuHTb  c e 6 a   n o c a e a H e ö   H aaex- 

abi; 

işıq  üzü görm ək

  yBHaeTb  CBeT  (6 b n b  

rojsaHHMM),  onyönnKOBaHHMM.

İŞIQ B U R A X M A Y A N   n p H i ı .   CBeTOi'eı  po- 

HHiiäeMbiü  (ne  nponycKammHİi  CBera). 

işıqburaxmayan kağız

  CBeTOHenpoHHuae- 

MaH  6yM ara.

İŞ IQ C A   n p r n ı .   aoBÖabHO  CBeT.Tbiii  (o   no- 

MemeHHH,  MeCTe 

h

 

t

.

h

.).

İŞ IQ Ç I  c y u ı .   ocBei'HTeab  ( a u u o ,  oTBer- 

cTBeHHoe  3a  ocBeuıeHHe  cueHbi,  co3aaHHe 

CBeTOBblX  3(}j(J)eKTOB).

İŞIQ D A N Q O RX A N   c y ı u .   n e p e H .   Mpaxo- 

6ec  (apbiii  Bpar  n p o rp e c c a ,  npocBeıueHHa), 

peaKHHOHep.

İŞ IQ D A N Q O R X M A   c y m .   M e a .   CBeTo6o- 

H3Hb 

(6oae3H eH H aa  HyBCTEHTeabHOCTb 

ra a 3 a  

k

  cBeTy):

İŞ IQ D A N M Ü H A F İZ Ə   ı ı p u a .   CBeT03aujHT- 

HbiH. 

Işıqdanmühafizə sipəri

 CBeT03amHT- 

Haa  3acjıoHKa.

İŞ IQ G İZ L Ə T M Ə   a B t o .  I  c y m .   c b c to - 

MaCKHpÖBKä;  I I   n p H J I .   CBeiOMaCKHpÖ- 

BOHHbiü. 

İşıqgizlətmə qurğusu

 CBeTOMacKH- 

pOBOHHOe  yCTpOİİCTBO.

İŞ IQ K E Ç İR Ə N   n p u j ı .   CBeTonpoHHuäeMbıü.

İŞ IQ K E Ç İR M Ə Y Ə N   n p H J i .   CM.  

işıqbu- 

mxmayan.

İŞ IQ K E Ç M Ə Y Ə N   n p n j ı .   cBeTOHenpoHH- 

uäeM biii.

İŞ IQ -K Ö L G Ə   I  c y m .   CBeTOTeHb  (pacnpe- 

aeJieHHe  CBeTabix  h   TeueBbix  iu tp h x o b , 

n a T e H   -  

b

  jK H B o n H c u );  I I  

n p n j ı .  

c b c t o

- 

T eH eB Ö iı. 

lşıq -kö lg ə təsviri

 

cB e T O T eH eao e 

H 3o6pa*eH H e.

İŞIQQOŞAIV  c y m .  BKJHoHäreab  (npHcno- 

coöaeHHe a a a   bkjiw hchhh  saeKTpHHecKoro 

TOKa).

İŞIQLANDIRICI  n 

p  h  a . 

1. 

ocBeTHTejibHbiii 

(npeaHa3HaHeHHbiii,  cayxauiH H   juih  h c- 

KyccTBeHHoro  ocBeıueHHH). 

İşıqlandırıcı 

fışəng

  ocBeTHTeabHaa  paKeTa;  2.  c b c th - 

u ih h . 

İşıqlandıncı bomba

  b o e h  .  cBeTa- 

m aa  6oMÖa.

İŞIQLANDIRILMA  c y u ı .  

o t  

r J i a r .  

işıq- 

landınlmaq,

  ocBemeHHe. 

İŞIQLANDIRILMAQ  r j ı a r .   ocBemäTbca,

Ö blTb  O C B e iU e H H b lM :  1.  CTaHOBHTbCSä,  CTaTb 

BHflHMbiM  ( o   n p e a M e r e ,   M ecT e  h   T .n .) ;

2. 

n e p e H .   HCT

0

a K

0

B b re a T b c a ,  ö b iT b   h c -  

T O a K O B a H H b lM ,  p a 3 la C H H T b C H ,  Ö blTb  pa3T>- 

acHeHHbiM.  M əru zədə işıqlan dm lır

 

ocse- 

uıaeı 

c a  

b  

aoKJiaae,  m əsələ düz işıqlandı- 

rıh r

 

B o n p o c   o c B e u ıa e T c a  

n p a B H a b H o . 

İŞIQLANDIRMA 

c y m .   o t   r a a r .  

işıqlan- 

dırmaq:

  1.  o c B e m e H H e :   1 )   C B e r  

o t  

K a -  

K o r o - a .  

H C T O H H H K a . 

Təbii işıqlandırma 

e c T e c T B e H H o e   o c B e m e H H e , 

süni  işıqlan- 

dırma

 

w cK yccTB eH H O e  o c B e m e H H e ; 

2)  n  

e  

- 

p  

e 

h  . 

oÖMCHeHHe,  HCToaKOBaHHe 

h  

e r  o - 

a  

h  6  

o . 

M ətbuatda  işıqlandırm a

 

o c B e ıu e -  

H u e   b   n e n a T H ; 

2. 

o c B e ıu ä e M o c T b ,  o c B e -  

ıueHH O CTb  ( c T e n e H b   o c B e u ıe H H a   K a K o ü -  

a u ö o  

n o B e p x H o c T H , 

n p o c T p a H C T B a ) . 

( j) H 3 .,  T e x .  

İşıqlandırm a  vahidi e m m ı- 

u a   o cB em eH H O C T H , 

işıqlandırm a  norması 

H o p M a 

0

C B em eH H

0

CTH; 

3. 

n p o cB eH H B aH H e. 

İşıqlandırm a üsulu  Mej ı .   MeroA

  n p o c B e -  

H H B aH iıa;  I I   n p n a .  

o c B e T H T e jib H b iiı  ( c a y -  

x a m H H  

a a a  

H C K y ccT B eH H o ro   o c B e m e H H a ). 

İşıqlndırma qurğusu

 

o c B e T H T e a b iıa s   y c T a - 

H O B K a , 

işıqlandırm a  qaytanı

  o c B e T H T e a b -  

HbiH  uiHyp, 

işıqlandırma fişəngi

 

o c B e r a -  

TeabHaa  paKeTa.

İŞIQLANDIRMAQ 

r a a r .  

1.  ocBemäTb, 

ocBeTHTb:  1)  03apHTb,  03apnTb,  caeaaTb 

CBeTawM. 

A y  hər tərəfı işıqlandmrdı

  a y m  

ocB em aaa  Bce  BOKpyr, 

alov bütün  həyəti 

işıqlandırdı

  naaMH  ocBeTHao  Becb  flBop;

2 ) HanpaBHTb 

n y m

  CBeTa  Ha  K O r o ,   h t o -  

a n ö o .  

K i m i n  

sifətini  işıqlandırmaq 

ocBeTHTb  h h c  .ih u o , 

səhnəni işıqlandır- 

maq

 ocBemaTb  cueH y, 

otağı işıqlandırmaq 

o c B e ıu a T b   K O M H a T y , 

yolu  işıqlandırmaq

o c B e ıu a T b   a o p o r y ,  

projektorla işıqkndır- 

maq

  o c B e m a T b   n p o x e K T o p o M ;  3 )   C H a6- 

x a T b ,   cH aö aH T b   CBeTOM. 

Küçələri  işıq- 

landırmaq

  ocBeTH Tb  y a u u b i , 

parklan işıq- 

landırmaq

  ocB eTH Tb  n a p K H ;  4 )   n  e  p  e  h   . 

a e a a r b ,   c a e a a T b   a H U o   npocB eT aeH H biM ,  p a -  

aocT H M M ,  0 3 a p a T b ,  0 3 a p H T t. 

Onun sij'ətini 

xoş bir təbəssüm işıqlandırdı

  e r o   a n u o   o c -  

B eT H na  p a a o c T H a a   y ıib i6 K a ;  5 )   n e p e H .  

H 3 a a ra T h ,  H 3aoacH Tb,  HCToaKOBbiBaTb,  h c -  

TOJiKOBaTb. 

Hər  hansı  bir  məsələni  işıq- 

landırmaq

  ocB eTH Tb  k  a  k  o  h  - a .  B o n p o c , 

radio və televiziya iiə iştqlandırmaq

  o c B e - 

m a T b   n o   p a a u o   h   T c a e B H a e u H io , 

geniş 

işıqlandırmaq

 u iH p 0 K 0  

ocBeıuaTb; 

2. 

CBe- 

THTb,  n o cB eT H T b   (H a   H e s o T o p o e   B peM a 

ocB eTH Tb  K O M y - a . ) .  

Fənərlə ışıqlandır- 

maq

  no cB eT H T b   ({lOHapeM , 

şamla işıqlan- 

dırmaq

  n o cB eT H T b   CBeHOH.

İŞIQ LA N M A  

c y m .  

o t

  r a a r .  

işıqlanmaq:

1.  C B eneH H e  (H 3 a y n e H H e   CBeTa  q e w - J i . ) .  

(J) h  3 .  

soyuq  işıqlanma

 

x o a o a H o e   c B e n e - 

HHe, 

işıqlanmamn parlaqlığı

 

apKOCTb  cB e- 

neH H H ; 

2. 

o c B e ıu e H H e   ( H a n o a H e H H e   cB e- 

tom ). 

Işıqlanma zonaları

 30HH ocBeıueHHa, 

dənizin  iştqlanması

 

o c B e u ıe H H e  

M o p a ;

3 . ( } ) H 3 .   o c B e u ıe H H o c T b   (o T iıo ıu e H H e   CBe- 

t o b o t o   u

0

T

0

Ka 

k

 

naomaaH, 

hm  ocBemae-

MOİİ).

İŞIQ LA N M A Q  

r J i a r .  

1

.  o c B e m ä T b c s ,  o cB e - 

THTbCH:  1 )  CTaHOBHTbCH,  CTaTb  CBeTablM, 

BHaHMHM, 

HanoaHflTbca, 

HanoaHHTbCH  c e e - 

to m . 

Ətrafda hərşeypurlaq işıqla işıqlandı 

B c e   B O K pyr  o c B e T H a o c b   apKHM   c b c t o m ;

2) 

n e p e H .   n p o c s e r a e T b   n o a   B anaH H eM  

K a K o r o - a .   nyBCTBa,  m u c jih . 

Sevincdən 

gözləri  işıqlandı

  p a a o c T b io   o cB eT H Jin cb  

r a a 3 a ,  

sifəti  təbəssümlə  işıqlandı

  j i h u o  

o c B e T H a o c b   yab iÖ K O ü ; 

2. 

6 e 3 J i .  CBeTäTb, 

p a c c B e T ä T b ,  p a c c B e c T H   ( o   n p H

6

jm >KenHH 

B ocxoaa  coaHLia, 

H acT ynjıeH H H   p a c c B e T a ); 

işıqlanır

  c B e T aeT ,  p a c c B e T a e r ,  3 aH H M a eı- 

c h   p a c c B e T . 

Payızda  hava  gec  işıqlamr 

o c e H b io   CBeTaeT  n o  ta n o ;   3 .  cBeTJieTh,  n p o -  

cB eT aeT b :  1)  craH O B H iı.cH ,  cT aTb  cB eTaw M , 

c a e a a T b c a  

6

o a e e   CBeTabiM ,  hchi>im . 

Göyün 

üzü iştqlandt

  n e

6

o   n p o c B e T a e / ıo ; 

2) 

n  e  - 

p e H .   CTaHOBHTbCH,  cT aTb  cn o K o iiıib iM ,  p a - 

aOCTHblM.

İŞ I_____________________  

________________

İŞ IQ L A Ş A R -İŞ IQ L A Ş M A Z   H a p e H .   B  c a - 

Myıo  p a n b ,  cno3apäH K y, 

h h

 

cbct

 

h h

  3apa.

İŞ IQ L A Ş M A   c y u ı .  

o t

 

r j ı a r .  

işıqlaşmaq.

İŞ IQ L A Ş M A Q   r j ı a r .   cBeTJieTb:  l.n p o c B e T -