91
Ishlab chiqarishning seriyali va yakka turida, ommaviy ishlab chiqarishning
ayrim hollarida dona mahsulot ishlab chiqarish me’yori – t
dona
aniqlanadi, o’z vaqtida
vaqt me’yori va bir dona mahsulot uchun to’g’ri keladigan tayyorlov-yakunlovchi
vaqtlarning t
tay
yig’indisidan iborat.
t
dona
= V
m
+ t
tay
Agar ommaviy ishlab chiqarishda t
tay
tayyorlov yakunlovchi vaqt nolga teng
bo’lsa, u holda t
dona
= V
m
Vaqt me’yorining asosini tashkil etgan operativ vaqt t
op
asosiy va yordamchi
vaqtlarning yig’indisidan iborat:
t
op
= t
as
+ t
yord
Ish o’rniga xizmat ko’rsatish va dam olish vaqtlarini har bir operatsiya uchun
alohida-alohida elementlarga bo’lgan holda hisoblash o’ta murakkab jarayondir,
chunki ish o’rniga xizmat ko’rsatishning turlari juda ko’p bo’lib, masalan ipning
uzilishini bartaraf qilish, mashinani tozalash, moylash, mokini almashtirish va
boshqalar kiradi.
Ushbu harakatlarga sarflangan vaqtni bitta operatsiya uchun belgilash juda
murakkabdir, ayrim hollarda esa mumkin ham emas. Shu sababli korxonalarda
tarmoq me’yoriy hujjatlaridan foydalangan holda operatsiyalarning bajarilish usuliga,
ishlatilayotgan texnologik jihozlarning turiga ko’ra dam olish va ish o’rniga xizmat
ko’rsatish vaqti operativ vaqtga nisbatan foizlarda aniqlanadi, ya’ni:
100
;
100
2
1
оp
dаа
оp
хиz
t
K
t
t
K
t
×
=
×
=
Bu yerda, K
1
, K
2
– ish o’rniga xizmat ko’rsatishga, dam olishga, shaxsiy
ehtiyojlarga ajratilgan foizlardir. Demak, vaqt me’yorini quyidagi ko’rinishda ifoda
qilish mumkin:
100
100
2
1
оp
оp
оp
m
t
К
t
К
t
V
×
+
×
+
=
yoki
÷
ø
ö
ç
è
æ
+
+
=
100
100
1
2
1
К
К
t
V
оp
m
Dostları ilə paylaş: