Sahifa 1 patologik anatomiya. Volum xususiy patologiya izoh


Perinatal davrdagi o'pka kasalliklari



Yüklə 1,06 Mb.
səhifə589/835
tarix02.01.2022
ölçüsü1,06 Mb.
#38324
1   ...   585   586   587   588   589   590   591   592   ...   835
tarjima

Perinatal davrdagi o'pka kasalliklari

Yangi tug'ilgan chaqaloqning nafas olish buzilishi sindromi

Neonatal nafas olish buzilishi sindromi (NDS) yuqumli bo'lmagan o'pka kasalligi

perinatal davrda rivojlanayotgan tabiat.

Patogenez. SDR patogenezida etakchi bo'g'in - bu sintez qilingan sirt faol moddalarining etishmasligi

2-turdagi pnevmotsitlar va nafas olish bronxiolalarining chegarasiz epiteliy hujayralari. Voyaga etmagan

ushbu hujayralarning kashshoflari homilaning o'pkasida faqat 20-24 xaftada paydo bo'ladi va shu davrda sirt faol moddalar

o'pka va amniotik suyuqlik to'qimalarida oz miqdorda aniqlana boshlaydi. Raqam

sintetik faollik belgilariga ega bo'lgan 2-turdagi pnevmotsitlar va chegarasiz epiteliya hujayralari

24 haftadan oshadi va homiladorlikning 35-haftasiga qadar maksimal darajaga etadi. 32-34 haftagacha

intrauterin rivojlanish, sirt faol moddasining sintezi asosan metilatsiya tufayli amalga oshiriladi

etanol koni, keyinchalik esa - xolin yo'li bilan. Sirt faol moddalar sintezi uchun birinchi yo'l nomukammal va

ko'pincha yangi tug'ilgan chaqaloqlarda rivojlanadigan gipoksiya, atsidoz, gipotermiya ta'sirida osongina susayadi,

ayniqsa, erta. Gormonlar sirt faol moddalar almashinuvida muhim rol o'ynaydi. Glyukokortikoidlar,

qalqonsimon bez gormonlari, estrogenlar o'pkaning kamolotini tezlashtiradi va SDD rivojlanish xavfini kamaytiradi

erta homila. Insulinning roli juda katta, retseptorlari pnevmotsitlarda uchraydi

2-tur. Haddan tashqari insulin 2-turdagi pnevmotsitlarning pishib etishining pasayishiga, pasayishiga olib keladi

to'yinmagan fosfatidilxolin, fosfatidilgliserol va sirt faol moddalar apoproteidlarining tarkibi.

Agar homilador ayol diabetga chalingan bo'lsa, homila giperglikemiya va

giperinsulinizm. Shuning uchun diabetga chalingan ayollarning bolalari bu kasallikni sezilarli darajada ko'paytirmoqda

SDR paydo bo'lishi.

Sirt faol moddasining etishmasligi alveolalar va atelektazning past sirt tarangligiga olib keladi.

Bu holda rivojlanayotgan nafas olish va metabolik atsidoz vazospazm bilan birga keladi

endoteliyning shikastlanishi. Natijada alveolalarga boy fibrin to'planadi

alveolalarning ichki yuzasini qoplagan ekssudat va tashqi ko'rinishda

gialinli membranalar. Gialinli membranalar, gaz almashinuvini buzadi, gipoksemiya va

sirt faol moddasining sintezini kamaytirish, shu bilan ayanchli doirani shakllantirish.

O'g'il bolalarda SDD biroz tez-tez rivojlanib boradi. Kasallikni rivojlanish xavfi qachon yuqori bo'ladi

erta tug'ilish va IUGR. SDS uchun xavfli omillar qatoriga intrauterin gipoksiya, shakar ham kiradi

onaning diabet kasalligi, sezaryen (tug'ruqdan oldin va tug'ruq davrida sezaryen bilan,

katekolaminlar ajralib chiqadi va shu bilan xomilalik o'pkaning ekstuterinaga moslashishi bo'lmaydi

hayot).



Yüklə 1,06 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   585   586   587   588   589   590   591   592   ...   835




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin