Sahifa 1 Radioaktivlik, radionuklidlar va nurlanish

Sahifa 271

P-nurlanish energiyasi E moddaga singdirilgan J intensivligi bilan yutiladi
p-zarrachalarning maksimal diapazoniga teng bo'lgan qatlamdagi miqdor
ifoda:
£ 'yutish = JSt = 0.4Emax <& St.
(36)
S maydoni S bo'lgan materiya qatlamining massasi Δm butunlay tugagan
Rmax qatlamida so'rilgan p-nurlanish quyidagiga teng:
Ab = SRmax,
(37)
so'rilgan dozani quyidagicha aniqlash mumkin:
D.
= J L = 0,4Emax f
Poga
D.
D.
,
"
Rmax
Rmax
(38)
Yoki
Dg = 1.60 • 10 ~ 10 pu p = 1.60 •
[kul],
(39)
^
%
Rp
bu erda Er - P-nurlanishining o'rtacha energiyasi, Rp - maksimal diapazon
Biologik to'qimalarda P-zarralari.
Izoh. P-zarrachalarning umumiy diapazonidan sezilarli darajada kam masofada
havo, P-nurlanish manbasidan olingan doz manbadan o'nlab marta katta
bir xil energiya va faollikning y-nurlanishi.
Atmosferadagi p-nurlanishning nuqta manbasidan olingan dozaning darajasi
ni hisobga olgan holda manbadan r masofa (p-spektrning bitta chizig'i uchun)
havodagi emissiya:
m
XH 0,4Emax ^ fl'r
D = - ^ = -------------------
4P
Rmax, ya'ni
(40)
Bir hil muhitda radlarda so'rilgan dozaning formulasi
masofalar r
a- 3.7-107
Ef & -e ^^ p / -t
m
-
Dp = 1.6-10-10 ------------- i = - ------------------ = 4.7-10- 4 4
[kulrang ]
4 n ■ R p, maksimal
r i = 1 R max, p, i
(41)
bu erda a - faoliyat (mCi); n - o'rtacha dog 'energiyasiga ega bo'lgan p-zarrachalar soni
tra £ ^ q, yemirilish harakati uchun; Rp,; - to'liq assimilyatsiya qatlamining qalinligi
ob'ektning tarkibidagi maksimal spektrli energiya Emax, p, i bo'lgan p-zarralar
nurlanish;
p-zarrachalar oqimining chiziqli susayish koeffitsienti (ichida
sm "1) maksimal energiya spektri Emaxp bilan, i manba orasidagi muhitda
va nurlangan ob'ekt.
Izotoplarning gamma konstantalari ex kuchiga qo'shgan hissasini hisobga olmaydi
torusda hosil bo'lgan bremsstrahlung nurlanishidan pozitsion dozaning
ishlatiladigan moddada P-zarralari yoki ichki konversiya elektronlari ehtimoli
yoki preparatni o'rab turgan filtr. Aksariyat izotoplar uchun
bremsstrahlung rentabelligi asoslarga nisbatan ahamiyatsiz
y-nurlanish. Biroq, ba'zi izotoplar sezilarli darajada ajralib chiqadi
302