Samarqand davlat arxitektura-qurilish

Avtomatlashtirilgan axborot tizimi (AAT) – axborotlar, axborotlarni ishlab chiqishda
qo’llaniladigan iqtisodiy-matematik usullar va modellar hamda boshqaruv qarorlarini qabul
qilishga mo’ljallangan texnik, dasturiy, texnologik vositalar va mutaxassislarning majmuidir.

---

AATning tashkil qilinishi iqtisodiy obyektning ishlab chiqarish samaradorligini oshirishda
ko’maklashadi va boshqaruv sifatini ta’minlaydi. Korxona, firma va barcha sohalarning ish
rejalarini muvofiqlashtirishda tezkor qarorlarni ishlab chiqish, moddiy va moliyaviy resurslar
bilan aniq harakat qilish orqali AATning eng katta samaradorligiga erishiladi. Shu bois ham
AATlarining faoliyat yuritish sharoitlarida boshqaruv jarayonlari obyektning o’ziga xos tarkibiy-
dinamik xususiyatlarini ko’proq yoki kamroq adekvat aks ettiruvchi iqtisodiy-tashkiliy
modellarga asoslanadi. Modelning o’xshashligi, eng avvalo uning haqiqiy vaziyatga tahlid
qiluvchi sharoitlarda xatti-harakati o’xshashligi ma’nosida obyektga mosligini, qo’yilgan vazifa-
ning ta’riflari va xususiyatlari uchun muhim qismida modellashtirilgan obyektning holatini
bildiradi. Shubhasiz, modelda obyektning xususiyatlari to’liq qaytarilishi mumkin emas, ammo
tahlil qilish va boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun muhim bo’lmagan qismlarini e’tiborga
olmaslik mumkin. Modellar ehtimoliy va deterministik, vazifaviy va tarkibiyga bo’lingan, o’z
shaxsiy tasnifiga ega. Modelning bu xususiyatlari axborot tizimlarining xilma-xil turlarini
vujudga keltiradi. Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarining asosiy komponentlari 1-rasmda
keltirilgan.
AATni tashkil qilish tajribasi, muvofiqlashtirilgan usullarni iqtisodiy ish faoliyatiga tadbiq
etish, ishlab chiqarish - xo’jalik jarayonlarining vaziyatlarini shakllantirish, davlat va tijorat
tuzilmalarini zamonaviy texnik vositalar bilan jihozlash boshqaruvda axborot jarayonlari
texnologiyasini tubdan o’zgartiradi. Hozirda boshqaruv faoliyatining AAT ko’plab tashkil
qilinmoqda.