Samarqand davlat tibbiyot instituti "pediatriya" fakulteti lotin tili fanidan
Yüklə 2,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
SAMARQAND DAVLAT TIBBIYOT INSTITUTI “PEDIATRIYA” FAKULTETI LOTIN TILI FANIDAN
Mavzu:
Yurak (anatomiya, klinika va retseptura)
Umarov Hamdam Tirkashovich
Samarqand‐2013
№1 №1 ARTERIA COROTIS COMMUNIS SINISTRA‐ CHAP UMUMIY UYQU ARTERIYASI VENA JUGULARIS INTERNA‐ ICHKI BO’YINTURUQ VENASI GLANDULA THYROIDEA ‐QALQONSIMON BEZ ARTERIA THYROIDEA INFERIOR ‐ PASTKI QALQONSIMON ARTERIYA VENA BRACHIOCEPHALICA SINISTRA ‐CHAP YELKA BOSH VENASI ARCUS AORTAE ‐AORTA YOYI TRUNCUS PULMONALIS O’PKA POYASI‐ BRONCHUS PRINCIPALIS SINISTER ‐CHAP BOSH BRONX OSTIUM TRUNCI PULMONALIS ‐O’PKA POYASI TESHIGI‐
‐CHAP BO’LMACHA QORINCHA TESHIGI APEX CORDIS ‐YURAK UCHI LINEA MEDIOCLAVICULARIS ‐O’RTA O’MROV CHIZIG’I LINEA PARASTERNALIS ‐TO’SH YON CHIZIG’I LINEA STERNALIS ‐O’MROV CHIZIG’ LINEA MEDIA ANTERIOR ‐OLDINGI O’RTA CHIZIQ ARTERIA THYROIDEA SUPERIOR DEXTRA ‐O’NG YUQORI QALQONSIMON ARTERIYA VENA THYROIDEA SUPERIOR DEXTRA O’NG YUQORI QALQONSIMON VENA TRACHEA KEKIRDAK ARTERIA COROTIS COMMUNIS DEXTRA ‐O’NG UMUMIY UYQU ARTERIYASI TRUNCUS BRACHIOCEPHALICUS ‐YELKA BOSH POYASI ARTERIA SUBCLAVIA DEXTRA ‐O’NG O’MROV OSTI ARTERIYASI VENA SUBCLAVIA DEXTRA ‐O’NG O’MROV OSTI VENASI VALVAE AORTAE ‐AORTA QOPQOG’I OSTIUM ATRIOVENTRICULARE DEXTRUM ‐O’NG BO’LMACHA QORINCHA TESHIGI
№2 Vena p Ostium teshigi Atrium Vena p Ostium Septum Vasa co pulmona m vena p m sinistru pulmona m vena p m intera ordis‐ yu alis supe pulmona um‐ cha alis sinis pulmona atriale‐ b urak tom YUR erior de alis infe p bo’lm stra‐ cha alis sinis bo’lmac mirlari RAK TUZ extra‐ o’n eriordex macha ap o’pka strae‐ ch halararo ZILISHI ng yuqo xtra‐ o’ng avenasi hap o’pk o to’siq origi o’p g pastki ka vena pka vens i o’pka a teshidi sasi vena i
pardali qism Pars muscularis‐ muskul qism Valva atrio ventricularis sinistra‐ chap bo’lmacha‐qorincha qopqog’i Chordae tendineae‐ payning tog’aylari Musculi papillares‐ so’rgichsimon muskular Ventriculus sinister‐ chap qorincha Myocardium‐ miokard Endocardium‐ endokard Epicardium‐ epikard Fossa ovalis‐ ovalsimon chuqurcha Ostium vena cavae inferioris‐ pastki kovak vena teshigi Atrium dextra‐ o’ng bo’lmacha Auricula dextra‐ o’ng quloqcha Musculi pectinate‐ taroqsimon muskul Sinus coronaries‐ tojsimon sinus Ventriculus dextra‐ o’ng qorincha Cor‐ Yurak apex cordis‐ Yurak uchi basis cordi‐ Yurakning keng asosi facies sterno costalis ‐To’sh qovurg’a yuzasi facies diaphragmatica ‐Diafragma yuzasi facies pulmonalis dexter ‐O’ng o’pka yuzasi facies pulmonalis sinistra ‐Chap o’pka yuzasi sulcus coronaries‐ Tojsimon arteriya egati sulcus interventricularis anterior ‐Qorinchalar o’rtasidagi oldingi egat sulcus interventricularis posterior ‐Qorinchalar o’rtasidagi orqa egat
№3 №3 Vena cava superior‐ o’ng kovak vena Vena pulmonalis superior dextra‐ o’ng yuqori o’pka venasi Ostia venarum pulmonalium ‐o’pka vena teshiklari Atrium sinistrum‐ chap bo’lmacha Vena pulmonalis superior sinistra‐ chap yuqorigi o’pka venasi Vane pulmonalis inferior sinistra – chap pastki o’pka venasi Ostium vena pulmonalis sinistra‐ chap o’pka vena teshigi Vasa cordis‐ yuraknin tomirlari
payning tog’aylari Septum interventriculare‐ qorinchalararo to’siq Musculus papillaris‐ so’rgichsimon mushak Ramisubendocordiales‐ endokard osti yoylar Fasciculus atrioventricularis‐ bo’lmacha qorinchalararo fatsiyasi Ventriculus sinister‐ chap qorincha Septum interatriale‐ bo’lmachalararo to’siq Atrium dextrum – o’ng bo’lma Fossa ovalis – ovalsimon chuqurcha Mm pectinate‐ taroqsimon mushaklar Nodus atrioventricularis‐ qorincha‐bo’lmachalararo tugun Vena cava inferior‐ pastki kovak vena Valvula sinus coronarii cordis‐ yurakning toj sinus qopqog’i Ostium sinus coronarii‐ tojsimon sinus teshigi Atrium dextrum‐ O’ng bo’lmacha Septum interatriale‐ Bo’lmachalararo to’siq Fossa ovalis‐ Oval chuqurcha auricula dextra‐ O’ng quloqcha mm.pectinate‐ Taroqsimon mushak ostium venae cavae superioris ‐ O’ng bo’lmacha devoridagi yuqorigi kovak vena ostium venae cavae inferius‐ O’ng bo’lmacha devoridagi pastki kovak vena sinus coronarius‐ Tojsimon sinus valvula sinus coronaria‐ Tojsimon sinus klapani ventriculus dexter‐ O’ng qorincha pars muscularis‐ Mushak qismi pars membranasea‐ Parda qismi ostium atrioventricularae ‐Qorinchalararo tirqish‐
O’pka poyasi teshigi‐ cuspus anterior ‐Qopqoqning oldingi tabaqasi cuspus posterior ‐Qopqoqnirqa tabaqasi cuspus septalis ‐Qopqoqning ichki to’siq tabaqasi‐ chordae tendineae ‐Paysimon ipchalar ‐ atrium sinistrum‐ Chap bo’lmacha auricula sinistra‐ Chap quloqcha ostium atrioventriculare sinistrum‐ Katta chap atrioventrikular tirqish ventriculus sinistrer‐ Chap qorincha ostium aorticum‐ Aorta teshigi valvala atrioventricularis sinistra seu bicuspidalis‐ Atrioventricular tirqishdagi ikki tabaqali qopqoq cuspus anterior ‐Oldingi tabaqa mm.papillaris anterior ‐Oldingiso’rg’ichsimon mushak valva semilunaris ‐ Yarimoysimon qopqoq endocardium‐ Endokard myocardium‐ Miokard annuli fibrosi dexter ‐O’ng fibroz xalqa vortex cordis‐ Yurak girdobi
№5 Nodus Nodus Fascicu Crus de Crus sin Arteria Ramus Arteria Sinus c YURA sinatria atrio ve ulus atri extrum‐ nistrum a corona interve a corona oronari AKDAG alis‐ Sinu entricul oventri ‐ O’ng oy m ‐Chap aria dex entricula aria sini ies‐ Tojs GI NE us‐atria aris‐ Bo’ cularis‐ yoqcha oyoqch xtra‐ O’n aris pos stra‐ Cha simon s RV VA al tugun ’lmacha ‐ Bo’lma a g tojsim sterior‐ Y ap tojsi inus A QON a‐qorinc acha‐qo mon arte Yirik qor mon art N TOM cha tugu rincha d eriya rinchala teriya MIRLA uni dastasi araro sh R hoxi
Yurakning katta venasi Vena cordis media‐ Yurakning o’rta venasi Vena cordis parva‐ Yurakning kichik venasi Vena ventriculi sinistri‐ Chap qorincha venasi Vena obliqua atria sinistri‐ Chap bo’lmachaning qiyshiq venasi‐ Venae cordis anteriores‐ Qon yig’uvchi vena Venae cordis minimae ‐Yurakning kichik venalari Lympha ‐Limfa Plexus cardiacus superficialis ‐Yurakning yuza chigali‐ Plexus cardiacus profundus ‐Yurakning chuqur chigali‐ Plexus coronarius sinister ‐Chap arteriyalar devori‐ Plexus coronaries dexter ‐O’ng arteriyalar devori‐ Ganglia cardiac ‐Yurak tugunchalari Arteria subclavia sinistra ‐ chap o’mrov osti arteriyasi Arcus aortae ‐ aorta yoyi Ligamentum arteriosum‐ arteriya boylami Arteria pulmonalis sinistra ‐chap o’pka arteriyasi Truncus pulmonalis ‐ o’pka poyasi Auricular sinistra‐ chap quloqcha Arteria coronaria sinistra‐ chap toj arteriyasi Vena cardiaca magna‐ katta yurak venasi Sulcus interventricularis anterior ‐ oldingi qorinchalararo egat Arteria carotis communis sinistra‐ chap umumiy uyqu arteriyasi Truncus brachio cephalicus‐ yelka bosh poyasi Arteria pulmonalis dextra ‐ o’ng o’pka arteriyasi Pars pulmonalis dextra ‐ o’ng o’pka qismi Vena cava superior‐ yuqori kovak vena Auricula dextra ‐ o’ng quloqcha Arteria coronaria dextra ‐ o’ng toj arteriya
Cardi Cardi Cardi
kuzat Cardi
Mitra yuqor
Mitra bo’lad
Qon chega
siljiga YUR ologia
olog‐ y algia ‐y tiladig
optos al klap
riga si al sten
di. bosim
arasi an bo’
AK Q a‐ Yura yurak yurak
an san sis‐
yu pan
ljigan nozida
mi yuq va yu
ladi. QON T ak kasa
kasall dagi o
nchuv raknin
yetish bo’la
–yura qori bo
urakn OMIR allikla
liklarin og’riq.
vchi,qi ng silji
hmov di,
ak yuq o’lgan
ing c R KAS rini o’
ni o’rg Yurak
suvch shi.
chiligi qoriga
nda–yu ho’qq
SALLIK ’rganu
ganuvc k kasal
hi og’r ida yu
a va o’ ueakn
qi turt KLARI uvchi f
chi sh lliklari
riqlar. urak
’ngga ing ab
tkisi I. fan
ifokor da
chapg siljiga
bsolyu chapg
r. ga
an ut
ga
Aortal klapan –yetishmovchiligida pastga va chapga siljigan bo’ladi. Perikard ( Pericardium )‐yurakning tashqi qavati. Epikard ( Epicardium )‐yurakning tashqi qavatini o’rab turuvchi qavat. Miokard ( Myocardium )‐yurakning muskulli qavati. Yurak yetishmovchiligi‐ yurakning normal gemodinamikasini taminlash uchun kerak bo’lgan qonni kam miqdorda chiqarish holatiga aytiladi. Taxikardiya( tachycardium )‐yurak urish sonining tezlashishi YUE ga xos belgi;doimiy yoki xuruj ko’rinishida bo’lishi va normal yoki o’zgargan yurak ritmi bilan kechishi mumkin. Sianoz( cyanosis
)‐yurak yetishmovchiligining klinik belgisi bo’lib u ,shilliq qavat va terining ko’kimtir rangga kirishi bilan tafsiflanadi. Miokard infarkti ( infarctus myocardus )‐yurak
muskullarining qon bilan taminlanishining buzilishi natijasida kelib chiqadigan kasallik. Stenokardiya ( stenocardium ) –ko’krak qisish kasalligi,to’sh orqasida paydo bo’ladigan kasallik turi. Endokardit ( endocarditis) ‐yurakning endokard qavatining yallig’lanishi.
Miokardit ( myocarditis )‐ bu yurak muskul pardasining yallig’lanishidir.Belgilari lanjlik, xansirash, xarorat ko’tarilishi, taxikardiya boshlanishi. Kardiomiopatiyalar (Cardiomyopathiae) –asosan miokardning funksional yetishmovchiligiga aloqador bo’lgan bir guruh kasalliklar. Perikardit ( pericarditis )‐yurakning perikard qavatida turli
yallig’lanishlar tufayli
kelib chiqadigan kasallik. Mitral yurak
nuqsoni‐ko’pincha revmatik endokarditda yuzaga keladigan kasallik .
1.Recipe: Amylii nitritis 0,5 Da tales doses numero 3 in ampullis Signa: Dastro’molga 2‐3 tomchi tomizib hidlansin
Stenokardiya hurujida qo’llaniladi. 2. Recipe: Amiodoroni 0,2 Da tales doses numero 20 in tabulettis Signa: 1‐tabletkadan kuniga 3 mahal ovqatdan so’ng ichish uchun
Yurak toj tomirlarning qarshiligini kamaytirib, miokardning kislorod bilan taminlashini yaxshilaydi
3. Recipe: Apressini 0,025 Da tales doses numero 20 in tabulettis Signa 1‐tabletkadan kuniga 4 mahal ovqatdan so’ng ichish uchun .
Gipertoniyada qo’llaniladi. 4. Recipe. Solutionis Bamethani sulfatis 1 % 10,0 Da.
Signa: 20 tomchidan kuniga 3 mahal ichiladi.
I‐II darajali endartritlarda qo’llaniladi.
Da tales doses numero 20 in tabulettis Signa: 1 tabletkadan kuniga 3 mahal ichilsin
Aritmiyaga qarshi
Recipe: Solutionis Verapamili 0,25% 2,0 Da tales doses numero 6 in ampullis Signa: venalarga 2 mldan yuboriladi.
6. Recipe: Tabulettae Vincapani 0,01 numero 20 Da. Signa: 1 tabletkadan kuniga 3 mahal ichilsin
Gipertoniyaning ilk bosqichlarida qo’llaniladi.
Da tales doses numero 10 in ampullis Signa: 2 ml dan mushak orasiga yuboriladi.
Toj tomirlarning spazmalarini bartaraf etish uchun 8. Recipe: Solutionis Devincani 0,5 % 1,0 Da tales doses numero 10 in ampullis Signa 1‐2 mldan mushak orasiga yuboriladi.
Gipertoniyada ishlatiladi.
Sacchari 0,3 Misce fiat pulvis Da tales doses numero 20 Signa: 1‐poroshokdan kuniga 1 mahal ichish uchun
Da tales doses numero 10 in ampullis Signa: 1‐ml dan kuniga 1 mahal teri ostiga yuborilsin
Toj tomirlar yetishmovchiligida qo’llaniladi
Da tales doses numero 20 Signa: 1 tabletkadan kuniga 3 mahal ovqatdan so’ng ichiladi
Periferik tomirlarning spazmalarida ishlatiladi. 11. Recipe: Dimecarbini 0,02 Da tales doses numero 20 in tabulettis Signa: 1 tabletkadan kuniga 3 mahal ichiladi.
Gipertoniyada qo’llaniladi. 12. Recipe. Carbochromeni 0,075 Da tales doses numero 20 in tabulettis Signa: 1 tabletkadan kuniga 3 mahal ichish uchun
Stenokardiyada ishlatiladi. 13. Recipe: Nihexyni 0,25 Da tales doses numero 20 in tabulettis Signa: 1 tabletkadan kuniga 3 marta ichish uchun
Bosh miya qon tomirlari aterosklerozida qo’llaniladi.
Da. Signa 2‐3 tomchisini tilga tomiziladi. Stenokardiya xurujida bartaraf etish uchun qo’llaniladi.
Ephedrini hydrochloridi Dimedroli ana 0,02 Sacchari 0,3 Misce, fiat pulvis Da tales doses numero 20 Signa: 1 poroshokdan kuniga 3 mahal ichish uchun
Yurak toj tomirlarining surunkali yetishmovchiligida, yurak astmasi, insultda qo’llaniladi.
16. Recipe: Tincturae Scutellariae 40,0 Da.
Signa: 30 tomchidan kuniga 3 mahal ichiladi.
Gipertoniyaning ilk bosqichlarida qo’llaniladi 17. Recipe: Decocti corticis Eucommiae 10,0: 200,0 Da. Signa: 1 osh qoshiqdan kuniga 3 mahal ichiladi.
Gipertoniyada qo’llaniladi.
18. Recipe. Ajmalini 0,05 Da tales doses numero 20 in tabulettis Signa: 1 tabletkadan kuniga 3 mahal ichiladi.
Angionevrozlarda qo’llaniladi. 19. Recipe: Novocainamidi 0,25 Da tales doses numero 20 in tabulettis Signa. 2 tabletkadan kuniga 3‐4 mahal ichish uchun
Paroksizmal taxikardiyada qo’llaniladi.
Da tales doses numero 20 in tabulettis Signa. 1 tabletkadan kuniga 3 mahal ichiladi.
Yurak toj tomirlarning xronik yetishmovchiligida aterosklerozida qo’llaniladi.
21. Recipe: Suppositoria cum Theophyllini 0,2 Da tales doses numero 10 in scat. orig Signa: 1 shamchadan kuniga 2 mahal ishlatiladi.
Yurak toj tomirlarining xronik yetishmovchiligida, yurak va buyrak kasalliklari natijasida badanga shish kelgan hollarda ishlatiladi.
Da tales doses numero 20 Signa: 1‐poroshokdan kuniga 3 mahal ichish uchun
Miya va yurak tomirlari tomirlar spazmida qo’llaniladi. 23. Recipe. Themisali 0,5 Da tales doses numero 20 Signa. 1‐poroshokdan kuniga 3‐4 mahal ichiladi.
Gipertoniyada ishlatiladi. 24. Recipe: Tabulettae Pastinacini 0,02 N 20 Da.
Signal 1 tabletkadan kuniga 3 mahal ichiladi.
Stenokardiyada xurujlarni oldini olish uchun 25. Recipe: Solutionis Papaverini hydrochloridi 2 % 2,0 Da tales doses numero 10 in ampullis Signa. 2 mldan teri ostiga yuboriladi.
Gipertoniya, stenokardiya, Endartrit Miya tomirlari spazmida ishlatiladi
Yüklə 2,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|