Samarqand davlat tibbiyot universiteti

2.2. Ms Access dasturida jadval, so’rovi, forma va hisobotlar yaratish.
Microsoft Office tarkibidagi Microsoft Access piktogrammasi ustida sichqonchaning chap tugmasini 2 marta bossak amaliy programma ishga tushadi va ekranda Access oynasi paydo bo’ladi.

2.2-rasm. MS Access Microsoft ish oynasi
Oynaning birinchi-sarlovha satrida amaliy programmaning Microsoft Access deb yozilgan, 2-chi satrda esa quyidagi tarkibda menyular joylashgan: Fayl Pravka Vid Vstavka Servis Okno ?
Uchinchi (turtinchi , …) satrlarda asboblar paneli (kup xollarda Vid menyusining Standart paneli) piktogrammalari joylashgan. Asboblar panelining tagidagi qismi, ishchi maydon hisoblanadi. Ishchi maydonda 2- rasmdagi muloqot oynasi hosil bo’ladi. Bu oyna yordamida biz yangi MBni tashkil qilishimiz yoki mavjud MBni ochib ular ustida ishlashimiz mumkin.
Access 97-2003 oynasi 6 ta ob`ektdan: Tablitsa-jadval, Zapros-so’rovi, forma-ko’rinish. Otchet-hisobot, Makros va Moduldan iborat bo’lib, asosan shular bilan ish yuritiladi .
Jadval-MBning ma`lumotlar saqlaydigan asosiy ob`ekti.
So’rovi-MBdagi ma`lumotlarni tartiblash, biror kerakli ma`lumotni qidirib topish kabi vazifalarni bajaradi.
Forma-MBga yangi ma`lumotlarni kiritadi yoki joriy MBdagi ma`lumotlar ustida foydalanuvchi uchun qulay bo’lgan turli-tuman shakldagi formalar yaratadi. Demak, forma-ekran ob`ekti bo’lib, elektron blank tarzida ifodalanib, unda ma`lumotlar kiritiladigan maydon mavjud va shu maydonlarga kerakli ma`lumotlar joylashtiriladi va jadval shu tarika hosil qilinadi.
Hisobot-MB tarkibidagi ma`lumotlardan keraklisini printerga chiqaruvchi qogozdagi asosiy hujjat.
Modul – Visual Dasic programmalash muhitida yozilgan programma bo’lib, nostandart operatsiyalarni foydalanuvchi tomonidan bajarilishiga imkon yaratadi,
Makros – bir qator buyruqlar majmui asosida hosil bo’lgan makro buyruq bo’lib, foydalanuvchi tomonidan jadval tuzishda juda qiyin hal qilinadigan jarayonlarni amalga oshirishda foydalaniladi.
Sanab utilgan ob`ektlar ustida ishlash uchun oynaning ung tomonida Otkrit (ochish) Konstruktor (tuzish) va Sozdat’ (yaratish) degan tugmachalar joylashgan. Demak, bu tugmalar Access ning ishlash tartibini ifodalaydi.
Otkrit tugmasi bosilsa, joriy ob`ekt ko’z oldimizda namoyon bo’ladi. Agar bu ob`ekt jadval bo’lsa, uni kurib yangi ma`lumotlar kiritish yoki avvalgisini o’zgartirish imkoniyati hosil bo’ladi.
Konstruktor tugmachasi bosilsa, u holda ob`ektning tuzilmasi namoyon bo’ladi. Agar ob`ekt jadval bo’lsa, unga yangi maydon kiritish yoki olib tashlash mumkin. Bordiyu forma bo’lsa, u holda boshqarish elementlarini tashkil etadi. Ammo bu xol foydalanuvchilar uchun emas, balki MB ni tashkil etuvchilarga ko’proq foydali.
Sozdat’ tugmasi bosilsa, u holda yangi ob`ektlar tuzish. Uni boshqarish lozim bo’ladi. Xullas, ana shu sanab utilgan tartiblar asosida ob`ektlar ustida quyidagi turda ish bajariladi:

•