Fanlararo bog’liqligi: Ona tili, Matematika, Birinchi tibbiy yordam, biologiya, botanika, kimyo
III Yangi mavzu bayoni. (20min) O’quvchilarga Dars shiori e’lon qilinadi. “ Sog’ tanda sog’lom aql” Bu haqida avval o’quvchilar fikri so’ralib o’qtuvchi umumiy tushuncha beradi. Dar haqiqat agar inson sog’lom bo’lsa biror bir yangilik, ish qila oladi,qachonki sizning tanangiz sog’lom bo’lsa, sizni a’zolariz ishini boshqaruvchi bosh miyangiz sog’lom fikrlaydi. Yangi mavzu va reja e’lon qilinadi. Yangi mavzuni o‘rganish uchun o‘quvchilar o’tirgan o’rinlari bo‘yicha uch guruhga ajratib olinadi. Mavzuni o‘qib kelish uyga vazifa sifatida berilganini e’tiborga olib, ularga animatsion film taqdim etiladi.
Mavzu: Jigar, me’da osti bezi, Ovqat hazm qilishning boshqarilishi. Reja: Jigar va uning tuzilishi ,vazifasi.
Me’da osti bezi va uning tuzilishi ,vazifasi.
Ovqat hazm qilishning boshqarilishi.
b)Ekranda “Ovqat hazm qilish a’zolarining tuzilishi,Ovqat hazm qilish a’zolarining boshqarilishi,jigar va me’da osti bezi” haqida elektron darslikning tinglab tomosha qilinadi. Bu jarayonda o‘qituvchi o‘quvchilarning daftarlariga topshirilgan vazifalarni tekshirib baholab chiqadi. Animatsion film tugagach o‘qituvchi mavzuni umumlashtiradi quyidagi sxema asosida
Ovqat hazm qilish a’zolarining izchilligi
O‘qituvchi o‘quvchilarga yangi mavzu haqida beradigan ma’lumot:
Raqamlar so’zlaganda metodidan foydalanib jigar va o’t suyuqligi bog’liqligini va mustahkamlashda o’quvchilarga
Jigar: Odam organizmidagi eng katta bez bo’lib og’irligi 1500 gr . Qorin bo’shlig’ining o’ng tomonida, qovurg’a yoyi ostida joylashgan . ikki bo’lakka bo’linadi o’ng va chap, Jigar, biriktiruvchi to’qimasi yordamida bo’lakchalarga bo’lingan bu bo’laklar soni 500 mingga yaqin har bir bo’lak orasida jigar hujayralari bo’lib bu gepatotsit diyeladi. Bu hujayralar o’t suyuqligi ishlab chiqaradi,bu o’t pufagiga to’planib o’n ikki barmoq ichakka quyiladi Jigar bir kecha kunduzda 700-1200 ml o’t suyuqligi ishlanadi. Me’da ichakdan so’rilgan zaharli modda qopqa vena orqali jigarga borib uning hujayralarini zararsizlantiradi. Jigarning vazifasi: Qonni zaharli moddaladan tozalaydi va oqsil, uglevod almashinuvida ishtirok etadi.Jigar hujayrasi(gepatotsit) shkastlansa undan ajraladigan suyuqlik qonga o’tadi va sariq kasalligi ya’ni Gepatet yuzaga keladi.
Me’daosti bezi: Odam tanasidagi Bezlar orasida jigardan kiyenga turadi og’irligi 70-80 gr, qalinligi 3-4 sm,bo’yi 17 sm keladi. Bu bez qorin bo’shlig’ining yuqori qismida o’z nomiga muvofiq Me’da ostida joylashgan Me’daosti bezi uch qismdan iborat
V a z i f a s i
