Ma’lumki bozor muvozanati va bozor narxi bir necha omillar ta’sirida doimiy tarzda o’zgarib turadi. Talab hamda taklifga ta’sir etuvchi omillar bir vaqtning o’zida bozor muvozanatining o’zgarishiga olib kelishi hech birimizga sir emas. Shunday ekan bozor muvozanatiga ta’sir etishi mumkin bo’lgan vaziyatlarni quyidagi misollar orqali ko’rib chiqamiz.
Talabning o’zgarishi
Ya’ni bozorda tovarga yoki maxsulotga bo’lgan talabning o’zgarishi.
Talab o’zgarishiga ta’sir ko’rsatadigan bir necha omillarni ko’rib o’tdik,ya’ni fasllar almashinuvi, iste’molchilar didi va daromadi, narx o’zgarishini kutilishi va hokazo. Keling bu safar bu holatlar emas, balki O’zbekiston bozorlarining pandemiya davridagi holati bo’yicha bozor muvozanatlari o’zgarishlarini ko’rib chiqamiz
1-holat Narx o’zgarishining kutilishi.
Bunga misol qilib 2020-yil mart oyida e’lon qilingan Koronavirusga qarshi kurash bo’yicha qarordan keyin aholi o’rtasida turli xil mish-mishli gap tarqaldi hamda shov-shuvlarga sabab bo’ldi. Aholi vakillari pandemiya davrida oziq-ovqat maxsulotlarini taqchilligi yuzaga kelishi mumkin degan o’y bilan maxsulotlarni o’z extiyojidanda ko’roq sotib olishga harakat qildi va buning natijasida barcha oziq-ovqat maxsulotlarining narxi keskin oshishiga olib keldi. Sharoiti og’ir oilalar yoki kam ta’minlangan oilalar esa bu darajadagi o’zgarishlarni ko’rib o’zlarini birlmchi ehtiyoji hisoblanmish bu oziq-ovqat maxsulotlarini qanday sotib olish to’g’risida savollar o’ylantirib qo’ydi.
Narx o’zgarishining kutilishi nafaqat xaridorlarning, balkim, sotuvchilarning ham taklifiga o’z ta’sirini o’tqazmay qolmaydi. Yuqorida ko’rib o’tilgan misolda oziq-ovqat maxsulotlariga bo’lgan taklifni ilojini boricha ko’proq sotishga harakat qilishdi hamda o’zlarini tovarlar zaxiralarini yanada kengaytirishga harakat qilishdi.
