Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

tayyorlash
Alkaloid saqlovchi dorivor o‘simliklardan damlama tayyorlagada infundir stakandagi 
ajratma ustiga limon kislotasi yoki xlorovodorod kislotasi qo‘shiladi. Kislota o‘simlik tarkibida 
qancha alkaloid bo‘lsa shuncha teng miqdorda hisoblab olinadi.
Oling: Termopsis o‘ti damlamasidan -150 ml
Natriy benzoatdan – 1.5
Navshadil – anis tomchisidan – 3 ml
Aralashtiring. Bering. Belgilang.
1 osh qoshiqdan 3 marta ichilsin.
Birinchi navbatda Termopsis o‘ti tarkibida alkaloid bo‘lib kuchli ta‘sir etuvchi dorivor 
o‘simliklar gruppasiga kiradi sababli, uni dozasini tekshirib olamiz. X Davlat Farmakopeyasi 
ko‘rsatmasiga 1:400 nisbatda tayyorlanadi. 150 ml ajratma uchun 0.4 gr o‘simlik olinadi. 
Termopsis o‘simligi DF bo‘yicha 1.5% alkaloid saqlashi kerak. Agar alkaloid miqdori 1.5% ko‘p 
bo‘lsa (bizni misolda 1.8% alkaloid sa-laydi) kerakli miqdor quyidagicha xisoblanadi :
X-(0,4 x 1,5)g‘1,8 - 0,33 gr
Kislota -uyidagicha xisoblanadi:
100 -------- 1,8
0,33-------- x
x - 0,33 x 1,8 g‘ 100 - 0,006
Limon kislotasidan 0,006 yoki 1% eritmasidan:
100 ------ 0,83
a -------
0,006
a - 100 x 0,006 g‘ 0,83 - 0,7
Damlama tayyorlash uchun 150 ml suv olinadi . O‘simlik miqdori 1 gr dan kam bo‘lgani 
uchun suv shimish koeffitsienti hisobga olinmaydi.
Pasport: Termopsis o‘ti – (1,8%) 0.33 gr
Natriy benzoat - 1,5 gr
Navshadil kislotasi – (1:10) 0,7 ml
Suv - 150 ml
Eritmaning umumiy hajmi - 153 ml
Infundir stakaniga 0,33 gr. 5 ml gacha maydalangan termopsis o‘simligidan olinadi va 150 
ml suv solib 0,7 ml (1:10) xlorid kislotasidan solinadi . Qaynab turgan infundir apparatida 15 
min qaynatib vaqti – vaqti Bilan aralashtirib turiladi va 45 minut sovitiladi.
Sovutilgan ajratma o‘lchovli silindrga suziladi va suv bilan xajmi 150 ml gacha etkaziladi. 
So‘ng ajratmada 4,0 gr natriy benzoat eritib qayta suziladi. Keyin navshadil – anis tomchisi (o‘z 
qoidasiga rioya qilgan xolda) qo‘shib kasalga berish uchun tayyorlanadi.
«Salqin joyda saqlansin», «Ichishdan oldin chayqatilsin» singari etiketkalar yopishtiriladi.

---