Təyini: Suburbanizasiya – sıx məskunlaşmış şəhər mərkəzlərinin sıxlığının azaldılması prosesi və şəhərlilərin iri şəhərin şəhərətrafına köçürülməsi (şək. 5.).
Şək.5.
Həmçinin, mövsüm suburbanizasıyası anlayışı da vardır – bu şəhərlilərin şəhər kənarına yay köçü ilə bağlı prosesdir. Şəhər kənarında yaşayan şəhərlilər isə suburbanist adlanır.
Suburbanizasiyanın yaranma səbəbləri –nəhəng şəhərlərdə yaşayışın diskomfort şəraiti, nəqliyyat sistemlərinin inkişafı, avtomobilləşmə səviyyəsinin və əhali hərəkəti səviyyəsinin artması.
1920-30-cu illərdə sovet məkanında sovet şəhərsalmaçılarının arasında mübahisə yarandı: “kapitalist şəhərinin” tənqidi və yeni tipli cəmiyyətin qurulması fonunda baş verirdi.
Bu zaman gələcək sos. şəhərinin 2 konsepsiyası formalaşırdı:
-
Urbanizm: məskunlaşma sistemi 30-170-min əhalisi olan şəhərlərdən ibarətdir, bu şəhərlərdən hər biri iri sənaye müəssisəsinin əsasında formalaşır.
-
Dezurbanizm: şəhər anlayışı yox olur, məskunlaşma sistemi bütöv şəbəkəşəkilli strukturlardan ibarət olur, şəhər və kənd arasındakı sərhəd yox olur (xətti şəhərlərin konsepsiyası şək. 6,7).
Şək.6. Maqnitoqorun layihəsi.
“Dezurbanist” xətti məskunlaşma nümunəsi. 1929-1930-cu illər
Şək.7. N.Milyutin, paralel strukturlu xətti-kəmər şəhəri. 1930-cu illər
Dostları ilə paylaş: |
