Select operatorı maǵlıwmatlar bazasınan maǵlıwmatlardı shıǵarıp alıw ushın qollanıladı

=, < yamasa <> sıyaqlı salıstırıwlaw operatorları járdeminde NULL bahalardı sınap kóriw múmkin emes.
IS NULL Bunıń ornına hám operatorların isletiwimiz kerek boladı IS NOT NULL.
Mısalı Tómendegi SQL " Mánzil" maydanında NULL ma`nisine iye bolǵan barlıq klientler dizimin beredi:
SELECT CustomerName, ContactName, Address
FROM Customers
WHERE Address IS NULL;

UPDATE- bayanat keste degi ámeldegi jazıwlardı ózgertiw ushın isletiledi.

Esletpe: Keste degi jazıwlardı jańalawda ıqtıyat bolıń! WHERE Bayanat daǵı bandga itibar beriń UPDATE. Bul WHERE bánt qaysı jazıw(lar)dı jańalanıwı kerekligini belgileydi.
Mısalı Tómendegi SQL bayanatı birinshi klientti (CustomerID = 1) jańa baylanıs shaxsı hám jańa qala menen jańalaydı.
UPDATE Customers
SET ContactName = 'Alfred Schmidt', City= 'Frankfurt'
WHERE CustomerID = 1;

DELETE- bayanatı keste degi ámeldegi jazıwlardı óshiriw ushın isletiledi.

Mısalı:
DELETE FROM table_name WHERE condition;

MIN- Saylanǵan ústindiń eń kishi ma`nisin qaytaradı.

Mısalı Tómendegi SQL bayanatı eń arzan ónim bahasın tabadı :
SELECT MIN (Price) AS SmallestPrice
FROM Products;

MAX- Saylanǵan ústindiń eń úlken ma`nisin qaytaradı.

SELECT MAX (column_name)
FROM table_name
WHERE condition;

COUNT- Belgilengen kriteryaǵa sáykes keletuǵın qatarlar sanın qaytaradı.

SELECT COUNT (column_name)
FROM table_name
WHERE condition;
Mısalı Tómendegi SQL bayanatı ónimler sanın tabadı :
SELECT COUNT (ProductID)
FROM Products;

LIKE- Ústin ishinde belgilengen berilgendi qıdırıw ushın operatorı isletiledi

Kóbinese operator menen birgelikte isletiletuǵın eki belgi isletiledi:
Procent belgisi (%) nol, bir yamasa bir neshe belgilerdi ańlatadı
Tómengi sızıq belgisi (_) bir, bir belgin ańlatadı
Mısalı Tómendegi SQL sóz dizbegi " a" menen baslanatuǵın CustomerName menen barlıq klientlerdi tańlaydı :
SELECT * FROM Customers
WHERE CustomerName LIKE 'a%';

WILDCARD- Belgisi qatardaǵı bir yamasa bir neshe belgilerdi almastırıw ushın isletiledi.

WILDCARD Belgiler operator menen isletiledi. Ústin ishinde belgilengen naǵıstı qıdırıw ushın operator bandda isletiledi
Mısalı Tómendegi SQL bayanatı " ber" menen baslanatuǵın qalaǵa iye barlıq klientlerdi tańlaydı :
SELECT * FROM Customers
WHERE City LIKE 'ber%';

IN operatorı WHERE bandide bir neshe bahalardı belgilew imkaniyatın beredi.

Mısalı Tómendegi SQL bayanatı " Germaniya", " Fransiya" yamasa " Ullı Britaniya" de jaylasqan barlıq klientlerdi tańlaydı :
SELECT * FROM Customers
WHERE Country IN ('Germany', 'France', 'UK');

BETWEEN operatorı berilgen diapazon daǵı bahalardı tańlaydı. Bahalar nomerler, tekst yamasa sáne bolıwı múmkin.

Mısalı Tómendegi SQL bayanatı bahası 10 nan 20 ǵa shekem bolǵan barlıq ónimlerdi tańlaydı :
SELECT * FROM Products
WHERE Price BETWEEN 10 AND 20 ;

ALIASES kestege yamasa keste degi ústinge waqtınshalıq at beriw ushın isletiledi.

ALIASES kóbinese ústin atların oqıw ushın qolay qılıw ushın isletiledi.

ALIASES tek soraw dawamında bar.

AS gilt sózi menenALIASES jaratıladı.
SELECT column_name AS alias_name
FROM table_name;

SELECT column_name (s)

FROM table_name AS alias_name;
Mısalı Tómendegi SQL sóz dizbegi eki laqap jaratadı, biri CustomerID ústini hám biri CustomerName ústini ushın :
SELECT CustomerID AS ID, CustomerName AS Customer
FROM Customers;

JOIN bandi eki yamasa odan artıq kesteler arasındaǵı tiyisli ústinge tiykarlanǵan qatarlardı birlestiriw ushın isletiledi.

SQLda JOINnıń 4 túri bar:
(INNER) JOIN: Eki kestede de uyqas bahalarǵa iye jazıwlardı qaytaradı
LEFT (OUTER) JOIN: Chapdagi keste degi barlıq jazıwlardı hám ońındaǵı keste degi uyqas jazıwlardı qaytaradı.
RIGHT (OUTER) JOIN: Oń keste degi barlıq jazıwlardı hám shep keste degi uyqas jazıwlardı qaytaradı
FULL (sırtqı ) JOIN: Shep yamasa oń kestede sáykes keletuǵın barlıq jazıwlardı qaytaradı
Keyin eki kestede uyqas bahalarǵa iye jazıwlardı tańlaytuǵın tómendegi SQL sóz dizbegin jaratılıwmasımız múmkin (ishki JOIN ámeldegi):
SELECT Orders. OrderID, Customers. CustomerName, Orders. OrderDate
FROM Orders
INNER JOIN Customers ON Orders. CustomerID=Customers. CustomerID;

GROUP BY bayanatı birdey bahalarǵa iye bolǵan qatarlardı “hár bir mámleket degi klientler sanın tabıń” sıyaqlı ulıwma qatarlarǵa gruppalaydı.

GROUP BY sóz dizbegi kóbinese nátiyjeler kompleksin bir yamasa bir neshe ústinler boyınsha gruppalaw ushın agregat funkciyalar (COUNT (), MAX (), MIN (), SUM (), AvG ()) menen isletiledi.
GROUP BY Syntax
SELECT column_name (s)
FROM table_name
WHERE condition
GROUP BY column_name (s)
ORDER BY column_name (s);
Mısalı Tómendegi SQL bayanatında hár bir mámleket degi klientler sanı kórsetilgen:
SELECT COUNT (CustomerID), Country
FROM Customers
GROUP BY Country;

COMMENT SQL bayanatlarınıń bólimlerin túsindiriw yamasa SQL bayanatlarınıń orınlanıwın aldın alıw ushın isletiledi.

Esletpe: Bul baptaǵı mısallar Firefox hám Microsoft Edge de islemeydi!
Microsoft Access maǵlıwmatlar bazalarında túsindiriwler qollap -quwatlanmaydi. Firefox hám Microsoft Edge biziń mısallarımızda Microsoft Access maǵlıwmatlar bazasınan paydalanıp atır.
Bir qatarlı túsindirmeler --menen baslanadı.
Hár qanday tekst - hám sızıqtıń aqırı itibarsız qaldıriladi (atqarılmaydı ).
Mısalı Tómendegi mısalda túsindiriw retinde bir-liniy túsindiriwden paydalanadı :
--Select all:
SELECT * FROM Customers;

SELECT * FROM Customers -- WHERE City='Berlin';

OPERATORS
+ Qosıw
- Ayırıw
* Kópaytiring
/ Bolıw
% Modul
& Bitwise HAM
| Bıyt boyınsha OR
^ Bıyt boyınsha eksklyuziv OR
= ga teń
> den úlkenlew
< den kemrek
>= den úlken yamasa teń
<= den kishi yamasa teń
<> ge teń emes
CREATE DATABASE - bayanatı jańa SQL maǵlıwmatlar bazasın jaratıw ushın isletiledi.
Tómendegi SQL bayanatı " testDB" dep atalǵan maǵlıwmatlar bazasın jaratadı :
CREATE DATABASE testDB;

DROP DATABASE bayanatı ámeldegi SQL maǵlıwmatlar bazasın óshiriw ushın isletiledi.

Tómendegi SQL bayanatı ámeldegi " testDB" maǵlıwmatlar bazasın óshirip taslaydı :
DROP DATABASE testD;

CREATE TABLE operatorı maǵlıwmatlar bazasında jańa keste jaratıw ushın isletiledi.

Tómendegi mısal besew ústindi óz ishine alǵan " Shaxslar" dep atalǵan kesteni jaratadı : PersonID, LastName, FirstName, Address, hám City:
CREATE TABLE Persons (
PersonID int,
LastName varchar (255),
FirstName varchar (255),
Address varchar (255),
City varchar (255));
________________________________________________________________
DROP TABLE bayanatı ámeldegi kesteni maǵlıwmatlar bazasına túsiriw ushın isletiledi.
Tómendegi SQL bayanatı ámeldegi " Shippers" kestein túsiredi:
DROP TABLE Shippers
__________________________________________________________________
ALTER TABLE sóz dizbegi ámeldegi kestege ústinlerdi qosıw, óshiriw yamasa ózgertiw ushın isletiledi.
ALTER TABLE sóz dizbegi ámeldegi kestege túrli sheklewlerdi qosıw hám túsiriw ushın da isletiledi.
Tómendegi SQL " Klientlar" kesteine " Elektron pochta" ústinin qosadı :
ALTER TABLE Customers
ADD Email varchar (255);
__________________________________________________________________
UNIQUE sheklewi ústin degi barlıq bahalar basqasha bolıwın támiyinleydi.
UNIQUE hám PRIMARY KEY sheklewleri ústin yamasa ústinler kompleksiniń ayriqshalıǵın kepillikleydi.
PRIMARY KEY sheklewi avtomatikalıq túrde UNIQUE sheklewine iye.
Biraq, siz hár bir keste ushın júdá kóp UNIQUE sheklewlerge ıyelewińiz múmkin, lekin hár bir keste ushın tek bir PRIMARY KEY sheklewi bar.
Tómendegi SQL " Persons" kestesi jaratılǵanda " ID" ústininde UNIQUE sheklewdi jaratadı :
SQL Server / Oracle / MS Access:
CREATE TABLE Persons (
ID int NOT NULL UNIQUE,
LastName varchar (255) NOT NULL,
FirstName varchar (255),
Age int
);

PRIMARY KEY sheklewi keste degi hár bir jazıwdı kem ushraytuǵın tárzde anıqlaydı.

Baslanǵısh giltler UNIQUE bahalardı óz ishine alıwı kerek hám NULL bahalardı óz ishine almaydı.
Kestede tek BIR tiykarǵı gilt bolıwı múmkin; kestede bolsa bul tiykarǵı gilt bir yamasa bir neshe ústinlerden (maydanlardan) ibarat bolıwı múmkin.
Tómendegi SQL " Shaxslar" kestesi jaratılǵanda " ID" ústininde ASOSIY KALT payda etedi:
MySQL: CREATE TABLE Persons (
ID int NOT NULL,
LastName varchar (255) NOT NULL,
FirstName varchar (255),
Age int,
PRIMARY KEY (ID)
);
FOREIGN KEY sheklewi kesteler arasındaǵı baylanıslardı buzatuǵın háreketlerdiń aldın alıw ushın isletiledi.
FOREIGN KEY - bul bir keste degi maydan (yamasa maydanlar kompleksi) bolıp, ol basqa keste degi ASOSIY KALITga belgi etedi.
Sırt el gilti bolǵan keste balalar kestesi, tiykarǵı gilti bolǵan keste bolsa silteme etilgen yamasa tiykarǵı keste dep ataladı.
Tómendegi SQL " Buyırtpalar" kestesi jaratılǵanda " PersonID" ústininde FOREIGN KEY ni jaratadı :
MySQL: CREATE TABLE Orders (
OrderID int NOT NULL,
OrderNumber int NOT NULL,
PersonID int,
PRIMARY KEY (OrderID),
FOREIGN KEY (PersonID) REFERENCES Persons (PersonID)
);
__________________________________________________________________
CHECK sheklewi ústinge jaylastırılıwı múmkin bolǵan baha aralıǵın sheklew ushın isletiledi.
Eger siz ústinde CHECK sheklewin belgilesangiz, ol bul ústin ushın tek málim bahalarǵa ruxsat beredi.
Eger siz kestede CHECK sheklewin belgilesangiz, ol málim ústinler degi bahalardı qatardıń basqa ústinlerindegi bahalar tiykarında sheklewi múmkin.
Tómendegi SQL " Shaxslar" kestesi jaratılǵanda "Age" ústininde CHECK sheklewin jaratadı. CHECK sheklewi adamdıń jası 18 yamasa odan úlken bolıwı kerekligini támiyinleydi:
CREATE TABLE Persons (
ID int NOT NULL,
LastName varchar (255) NOT NULL,
FirstName varchar (255),
Age int,
CHECK (Age>=18)
);

AUTO INCREMENT ósiw kestege jańa jazıw kiritilgende avtomatikalıq túrde kem ushraytuǵın nomerdi jaratılıwma múmkinshilik beredi.

Kóbinese bul tiykarǵı gilt maydan bolıp, biz hár sapar jańa jazıw kiritilgende avtomatikalıq túrde jaratılıwın qáleymiz.
Tómendegi SQL sóz dizbegi " Shaxs" ústinin " Shaxslar" kesteindegi tiykarǵı gilt maydanın avtomatikalıq asırıw retinde belgileydi:
CREATE TABLE Persons (
Personid int NOT NULL AUTO_INCREMENT,
LastName varchar (255) NOT NULL,
FirstName varchar (255),
Age int,
PRIMARY KEY (Personid)
);
MySQL avtomatikalıq asırıw funksiyasın orınlaw ushın AUTO_INCREMENT gilt sózinen paydalanadı.
Ádetiy bolıp, AUTO_INCREMENT ushın baslanǵısh ma`nisi 1 ge teń hám hár bir jańa jazıw ushın ol 1 ge artadı.
AUTO_INCREMENT izbe-izligi basqa baha menen baslanıwına ruxsat beriw ushın tómendegi SQL sóz dizbeginen paydalanıń :