Ўрта асрлар Европасида фалсафий тафаккурнинг ривожланиш хусусиятлари Ғарб ва Шарқ фалсафий тафаккури XVI асргача ҳар бири ўз йўлида ривожланган: араб Шарқида ва
Испаниянинг араблар истило қилган қисмида фалсафага диннинг таъсири Европа ва Шарқий
Осиёдагидан камроқ бўлган. Бу даврда араб фани ривожланишда Европа фанидан анча илдамлаб кетган
Европа фалсафасида материализм ўрта асрларда Шарқдагидек
кенг тарқалмаган ва маданиятга кучли таъсир кўрсатмаган.
Илк ўрта асрларда фалсафий тафаккур ривожланишининг
асосий шакллари апологетика ва патристика бўлган
Апологетика ортидан «черков оталари»нинг фалсафий таълимоти – патристика (лот.
pater – ота)
пайдо бўлган. Патристиканинг энг ёрқин вакили Гиппон (Шимолий Африка)даги
епископ
Авлиё Августин (354-430)дир. У ўрта асрлар фалсафасига, шунингдек фалсафий
ижоднинг кейинги даврлардаги кўпгина вакилларига кучли таъсир кўрсатган.
Схоластика (юнон.
schole – мактаб) – мактаб таълимида ҳукмронлик қилган
ва илоҳиётга тўла боғлиқ бўлган ўрта асрлар христиан фалсафаси.
XI асрда схоластик фалсафа доирасида
номинализм ва
реализм ўртасида кураш авж олган
TARQATMA MATERIALLAR 11
62
Ғарб Уйғониш даври фалсафаси Ғарб уйғониш фалсафасининг ри- вожланишида учта даврни ва шунга му- вофиқ холда учта оқим, йўналишни фарқ қилиш мумкин: гуманистик (ант-
ропоцентрик)
давр - XIV аср
ўрталари – XV
аср ўрталари;
гуманистик (ант-
ропоцентрик)
давр - XIV аср
ўрталари – XV
аср ўрталари;
гуманистик (ант-
ропоцентрик)
давр - XIV аср
ўрталари – XV
аср ўрталари;
65
