Seminar mashg’ulotlari 1-mavzu. Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli Muhokama uchun savollar

Xaos
CHaos
Хаос
qadimgi 
yunon 
afsonalariga 
kura, 
nihoyasiz, dastlabki massa, tartibsizlik 

---

Glossariy 
356 
uyushmasi. 
Dualizm
Dualism
Дуализм
- 
(lotin. 
duo — 
ikki) falsafiy ta’limot. 
Unga 
ko‘ra 
ikki 
qarama-qarshi 
asosning doimiy mavjuddigini e’tirof 
etish, 
o‘rtasida 
doimiy 
kurash 
mavjudligini tan olish xosdir. 
6-mavzu. Bilish nazariyasi: asosiy muammolari va yo‘nalishlari 
Dialektika
Dialectic
Диалектический
(yunon. 
dialekiike) 
— rivojlanish 
tugrisidagi falsafiy ta’limot bulib, u 
ontologik xamda mantiqiy tushuncha 
sifatida tushuniladi 
Dogmatizm
Dogmatism
 
 
 
Догматизм
yunon. 
dogma — 
fikr, muloxdza, 
ta’limot, qaror) tushunchasini qadimgi 
yunon skeptiklari Pirron va Zenon 
falsafaga kiritganlar. Ular har qanday 
falsafani 
dogmatik 
deb 
atashgan, 
chunki ularning ta’limotlari muayyan 
fikrni, mulohazani qayd etadi.
Eklektika
Eklektika
 
Эклектика
– 
(yunoncha) 
–bir-biriga 
aloqasi 
bo‘lmagan 
narsalarni 
bir-biriga 
qo‘shish, tanlash, degan ma’noni beradi 
Bilish usuli 
Learning 
method
Метод обучения
bilish jarayonining tamoyili, qonun-
qoidasi, talablar tizimi. Usul va 
vositasi. 
Kuzatish
Observation
 
Наблюдение
bilishning narsa va hodisalar xossalari 
va ular o‘rtasidagi 
bog‘lanishlarni 
o‘rganishda qo‘llaniladigan hissiy usuli. 
Ong
Consciousness
 
Сознание
falsafadagi markaziy kategoriyalardan 
biri bulib, ko‘p qirrali va murakkab 
bo‘lganligi tufayli falsafa, psixologiya, 
psixiatriya, fiziologiya, kibernetika, in-
formatika singari turli fanlarning 
o‘rganish ob’ekti hisoblanadi 
Xotira
Memory
Память
tasavvur va tushunchalarni xissiyotdan 
so‘ng saqlanib qolishi, boshqacha 
aytganda, bu tasavvurlar, obrazlar 
saqlanadigan joydir.
Tafakkur
Reflect
 
 
Oтражать
ob’ektiv olam in’kosining oliy shakli, 
tushunchalar, nazariyalar va h.k.larda 
narsa 
va 
hodisalarning 
muhim 
bog‘lanish va aloqalarini aks ettirish, 
yangi 
nazariya, 
g‘oyalar yaratish, 
bo‘lajak jarayonlarni bashorat qilish 
kabilarda namoyon bo‘ladigan faol 
jarayondir. 
7-mavzu: Tarixiy jarayonda jamiyatning madaniy va ma’naviy qadriyatlari. 
Jamiyat va tarix falsafasi.
Ijtimoiy falsafa
Social 
philosophy
Социальная 
философия
falsafa fanining tarkibiy qismi. Jamiyat, 
uning 
strukturasi 
va 
taraqqiyoti 
qonuniyatlarini yaxlit tizim sifatida 
undagi 
hodisa 
va 
jarayonlarni 

---

Glossariy 
357 
o‘rganuvchi fan. 
Madaniyat
Culture
 
Культура
(«kultura») 
atamasidan olingan bulib, 
parvarish 
qilish, 
ishlov 
berish 
ma’nosini bildiradi