28
Суқратгача бўлган файласуфлар, бу даврнинг вакиллари Асосий йўналишлари Космос ва табиат моҳиятини ўрганишнинг мумтоз даври ва «Суқротгача»лар томонидан ўрганилиши Софистлар фалсафаси
Суқрот фалсафаси
«
Суқрот» мактабининг
юзага келиши
Платон фалсафаси
Аристотель фалсафаси
Суқротчилар даври файласуфлари бирлам-чилик
масаласига кам эътибор берганлар
Коинот табиатини яратишда худоларнинг
иштирокини фараз қилганлар
Борлиқни пайдо бўлишини тахминий ғоясини илгари
сурганлар Платон реал дунёдаги илгариги ёки реал
дунёда кўринган тоза ғоялар таълинотини яратган.
фалсафанинг демократик-догматик услубидан
диологик-нисбат услубига ўтдилар
Мантиқнинг риволанишига хисса қўшдилар
Амалий фалсафа-таълимотини илгари сурдилар
33
Суқрот (милоддан аввалги 469-399 й). Софистикага алоқадор файласуфлардан бири. Хусусиятлари Суқрот фаолиятининг тарихий аҳамияти Суқрот йирик фалсафий асарларни яратмаган
бўлсада, тарихга буюк колемист, (баҳсга чорловчи)
донишманд, файласуф-педагог сифатида ном
қолдирган.
Билимни тарқатишга, фуқароларнинг
маърифатли бўлишга хайриҳоҳ бўлган;
Суқрот яратган ва қўллаган асосий метод
«майевтика» номини олди. Унинг моҳияти
шундаки, мантиқий усуллар, қарши саволлар
ёрдамида суҳбатдошни ҳақиқатни мустақил
топишга йўналтириш.
Инсониятнинг азалий муаммолари
яхшилик ва ёмонлик, муҳаббат, ҳалоллик
ва шу кабиларга жавоб излаган;
Суқрот ўз фалсафасини ва маърифий ишларини
майдонларда халқ орасида очиқ мулоқот тарзида
олиб борган диалог мавзулари ўз даврининг долзарб
муаммолари ҳатто ҳозирги кунда ҳам аҳамиятини
йўқотмаган, яхшилик; ёмонлик; муҳаббат; бахт;
ҳалоллик ва шу кабилар бўлган.
Ҳозирги замонда кенг қўлланиладиган
«майевтика» методини яратган;
Ҳақиқатга эришишнинг диалектик
методини яратди-уни эркин баҳсда
эгаллаш мумкинлигини исботлаган;
Ўз ишининг давомчилари шогирдларини
тарбиялади (масалан, Платон) қатор
«Суқрот мактаблари» бошида турган.
