Sərbəst İş Fakültə Beynəlxalq münasibətlər və Regionşünaslıq İxtisas Regionşünaslıq

Sərbəst İş

Fakültə Beynəlxalq münasibətlər

və Regionşünaslıq

İxtisas Regionşünaslıq(Türkiyə üzrə)

Fənn Türkiyənin İctimai-Fikir Tarixi

Kurs II

Qrup 273B

Müəllimə Fazil Rüstəmov

Tələbə Kərimli Elvin

Mövzu Şahzadə Sabahatin və Gənc Türklər

Şahzadə Sabahatin

Mehmed Səbahəddin”, Şahzadə Səbahəddin (d. ‎13 fevral 1879, İstanbul - ö. 30 iyun 1948, Neuşatel Kantonu, İsveçrə), türk siyasətçi və mütəfəkkir. Atası gürcü Halil Rıfat Paşanın oğlu, Osmanlı saray vəziri Mahmud Cəlaləddin Paşanın oğlu, anası Sultan Əbdülhəmidin bacısı Sultan Əbdülməcidin qızı Seniha Sultandır.

O, sosiologiya sahəsində çalışan ilk türk ziyalılarından biridir. Le Play-dən təsirləndi. Osmanlı İmperiyasında liberalizm düşüncəsində mərkəzsizləşmə adlandırdığı siyasi düşüncəni müdafiə edən Şahzadə Səbahəddin II. O, məşrutə monarxiyası elan edildikdən sonra imperiyanı idarə edən İttihad və Tərəqqi müxalifətinin ziyalı lideri idi.Onun fikirləri bugünkü Türkiyədə sağ mərkəzçi partiyaların əsas ideologiyası kimi qəbul edilir. O, Türkiyə siyasi tarixində ilk müxalifət partiyası olan Osmanlı Əhrar Partiyasının qurucusudur.

Səbahəddin həm də Osmanlı sultanlarından Sultan Əbdülməcidin, II V. Muradın nəvəsidir. Əbdülhəmid, V. Mehmed və VI. Mehmedin qardaşı oğludur. İstanbulda onun adını daşıyan Şahzadə Səbahəddin bağının da sahibi olub.

Həyatı

1879 yılında İstanbul'da doğdu. Annesi Osmanlı padişahı Abdülmecid'in kızı ve II. Abdülhamid'in üvey kızkardeşi Seniha Sultan, babası ise Kaptan-ı Derya Damat Gürcü Halil Rifat Paşa'nın oğlu Damat Mahmud Celalettin Paşa'ydı. Hanedanla anne tarafından gelen bağından ötürü bir “sultanzâde” idi ancak “prens” unvanını kullanmıştır.

Dövrün qabaqcıl ziyalılarından olan o, evdə özəl təhsil alıb, qərbli kimi tərbiyə alıb. Sarayın kürəkəni və sultan II. Əbdülhəmidin yaxın dostu olan atası Ədliyyə Naziri ikən Çırağan basqınında iştirak etdiyi səbəbi ilə işdən çıxarıldıqda, malikanəsində saxlandığı müddətdə oğulları Səbahəddin və Lütfullah Əfəndinin təhsili ilə məşğul olurdu. Səbahəddin Əfəndi təbiət elmlərinə böyük maraq göstərmiş, fransız dilini çox yaxşı öyrənmişdir.

Parisə qaçışı

Sui-qəsd cəhdindən qorxan atası 1899-cu ildə onu və digər oğlu Əhməd Lütfullah bəyi də özü ilə götürərək Parisdə məskunlaşır. Şahzadə Mehmed Səbahəddin, Daməd Mahmud Celalettin Paşanın oğlu olmasının üstünlüyü ilə Fransada Gənc Türklər arasında sürətlə yüksəldi. Avropada Əbdülhəmidə qarşı çıxanlar arasında lider oldu. O, bir müddət atası ilə birlikdə Misirə qaçdı, lakin sonra Parisə qayıtdı. O, Ecole des Roches məktəbinin banisi Edmond Demolins ilə tanış oldu və onun cəmiyyətə və siyasətə baxışlarından təsirləndi. O, Osmanlı cəmiyyətinin tərəqqisi üçün özəl təşəbbüsün və mərkəzsizləşdirmənin zəruriliyinə inanırdı.