İşletmenin yatırım kararlarında kaynaklarını sermaye maliyeti üstünde karlılığı olan yatırım projelerine ayırdıkları sürece firmalarının değerini ( veya hisse senetlerinin değerini) en yüksek düzeye ulaşma amacına ulaşabilirler.
Kaynak maliyeti işletmenin sermaye yapısının optimal olup olmadığını belirlemede bir ölçüdür.
SERMAYE( KAYNAK) MALİYETİ
İşletmeler farklı zamanlarda farklı sermaye yapısı seçenekleriyle karşı karşıya bulunurlar. Bu seçenekler arasındaki seçimlerinde sermyae maliyeti bir ölçü olarak değerlendirilir.
İşletmelerin yabancı kaynak/ öz kaynak oranları zaman içerisinde değişim gösterir. Sermaye yapısında ortaya çıkan değişiklikler sermaye(kaynak) maliyetini etkiler.
Yabancı kaynak maliyeti, kaynağın firmaya sağladığı para girişi ile bunun gelecek dönemlerde faiz ve anapara taksiti olarak işletmeye getireceği para çıkışına eşitleyen faiz veya iskonto oranıdır.
Yabancı kaynak maliyeti vergiden önce ve vergiden sonra olarak hesaplanır.
Yabancı kaynağa ödenen faizler gider olarak yazıldığı için vergi matrahından düşüldüğünden vergi tasarrufu sağlar.
YABANCI KAYNAĞIN MALİYETİ
Yabancı kaynağın vergiden önceki maliyeti vergiden sonraki maliyetinden daha yüksektir.
VERGİDEN ÖNCEKİ MALİYET = İd
VERGİDEN SONRAKİ MALİYET
İi= İd ( 1-t )
İd = %70 ( yabancı kaynağın vergiden önceki maliyeti)
t= %40
İi= 0,70 ( 1- 0.40) = 0.42
YABANCI KAYNAĞIN MALİYETİ
Karlı olmayan ve vergi muafiyeti bulunan işletmlerde yabancı kaynak maliyeti vergiden önceki maliyet olan İd’ dir.
İşletmelerde her zaman belirli bir tutarda yabancı kaynak bulundurulacağı için her zaman işletmenin finasman yapısında sabit yer tutacaktır bu maliyette aşağıdaki formülle hesaplanır.
YABANCI KAYNAĞIN MALİYETİ
Ct
İt = ( 1-t)
Io
Ct= Gelecek bütün dönemler için geçerli olacak yıllık faiz giderleri
Io = Yabancı kaynağın firmaya sağladığı para girişi ( dönemler itibariyle sabit kaldığı kabul edilmektedir)
2. Banka kredisinin faizi vadesinin başında ödenmesi
3. Banka kredisinin faizi ve banka giderleri vadesinin başında ödenmesi
4. Banka kredisi için teminat alınarak kredinin ödenmesi,
YABANCI KAYNAĞIN MALİYETİ
TAHVİL İHRAÇ MALİYETİ
Tahvil, başabaşın altında ya da üstünde çıkarılmış ise ve tahvillerin tamamı belirli bir vadenin sonunda itfa edilecek ise, tahvil maliyetinin hesaplanması aşağıdaki formül yardımıyla yapılır.
İşletmenin yeni pay senedi çıkarması yoluyla sağladığı kaynakların en az yüzde kaç kar sağlayan yatırım veya yatırımlara ayrılması gerektiği diğer bir deyişle yeni pay senedi çıkarmanın şirkete maliyetinin ne olacağının saptanması gerekir.
D
İe = +g
Po (1-b)
YENİ PAY SENEDİ ÇIKARILMASININ MALİYETİ
İe = Yeni pay senedi çıkarmanın maliyeti
D= Ortaklara dağıtılan kar payı tutarı
Po (1-b)= Pay senedi çıkarma giderlerinin, yeni çıkarılan pay senetleri tutarına oranı
YENİ PAY SENEDİ ÇIKARILMASININ MALİYETİ
Şirketin hisse senetlerinin piyasa değeri 10.000 YTL’sı, hisse başına 0,30 kar beklentisi, yeni çıkarılan her 1.000 YTL nominal değerli hisse senedi senedi için 50 ykr gider yapılacaktır. %12 artış görüleceği tahmin edilmesi durumunda yeni pay senedi çıkarmanın maliyeti nedir?
İe= (3.000 / 10.000 ( 1- 0,05) + 0.12 = %43,5
DAĞTILMAMIŞ KARLARIN MALİYETİ
Dağıtılmamış karların maliyeti fırsat maliyetidir. Ortakların yoksun kaldıkları kar payıdır.
Karın otofinansman olarak bünyede tutulmasının nedeni;elde edilen karın dağıtılması durumunda ortakların alternatif kullanım alanlarından sağlamayı bekledikleri gelirden daha yüksek olmasıdır.
