Sfragistika va geraldika,kartografiya fanining shakllanishi, rivojlanishi,maqsad va vazifalari Reja

Sfragistika va geraldika,kartografiya fanining shakllanishi, rivojlanishi,maqsad va vazifalari
Reja:

1. 
   Sfragistika.
   
2. 
   Geraldika
   
3. 
   Kartografiya
   

SFRAGISTIKA (yun. sphragis — muhr) — tarix fanining muhrlarni oʻrganadigan sohasi. 18-a. da diplomatiyaning boʻlimi sifatida shakllana boshlagan. Vazifasi hujjatlarni tasdiqlashdan hamda ularning haqiqiyligini aniklashdan iborat boʻlgan. 19-a. oxiridan Sfragistikaning qad. davlat muassasalarining shakllanishi va rivojlanishi tarixini oʻrganadigan fan sifatidagi yangi davri boshlangan. Sfragistika davlat apparatidagi islohotlarni aks ettiruvchi muxrlarni xronologik tavsiflash asosida rivojlanib bordi. Sfragistika materiallari amaliy sanʼat, geraldika, numizmatika, onomastikani oʻrganishda, qad. arxivlarni aniqlashda muqim manbadir. Muhrni 10 — 15-a. larda faqat oliy hokimiyatdagi kishilar qoʻllagan va oʻz tipik belgilari bilan knyaz, yepiskop (Rossiya), shahar hokimi, mingboshi, noib, qozi, muftiy muhri (Oʻrta Osiyo) va b. ga boʻlingan(yana q. Muhr).

Gerblar haqidagi fan geraldriya deb ataladi. Qadim zamonlarda barcha olijanob odamlar va oilalarning o'z emblemalari bor edi. Keyinchalik ular shahar va shtatlarda paydo bo'la boshladi. Gerblarning shakli, ularga qo'llaniladigan chizmalar va yozuvlar jamiyat asoslariga mos keladigan o'ziga xos chuqur ma'noga ega edi. Qaysi klan yoki shtatga mansubligini va bu nimadan dalolat berishini bilish uchun mutaxassis unga taklif qilingan belgini ko'rib chiqishi kifoya. tashqi ko'rinish... Qadimgi qo'lyozmalar ko'pincha gerblar bilan bezatilgan, shuning uchun ularni hal qilish uchun nafaqat paleografiya, balki geraldriya bo'yicha ham bilim kerak.

Gerblar fani sphragistika bilan chambarchas bog'liq, bu fan muhrlarni va ularning turli sirtlarda ko'rsatilishini o'rganadi. Ba'zan uni sigillografiya deb ham atashadi. Dastlab, bu tarixiy hujjatlarning haqiqiyligini aniqlash bilan shug'ullanadigan diplomatiyaning ajralmas qismi edi, lekin asta -sekin undan ajralib chiqib ketdi. mustaqil intizom... Geraldiya va sfragistika o'rtasidagi chambarchas bog'liqlik shundaki, xuddi shu tasvirlar gerb va muhr ishlab chiqarishda ishlatilgan.