SH.D.P.I. GIBA YUNALISHI 1- KURS
101- HURUH TALABASI
MUHAMMADIYEVA MASTURA
•
Strukturaning hosil bulishi.
•
Reja.
•
1.Struktura
•
2.Struktura geologiyasi.
•
Struktura (lot. structure — tuzilish, bogʻlanish) — 1) muayyan narsalarning
tuzilishi, qurilishi; tarkibiy qismlarning oʻzaro bogʻliqligi; 2) obʼyektning
yaxlitligi va aynan oʻzligini anglatadigan, yaʼni tashqi va ichki oʻzgarishlarda
asosiy xususiyatlarini saqlab qoladigan barqaror aloqalari majmui. S.
sistemami tashkil etadi
•
S. narsa va hodisani bir xil yoki har xil jinsliligi, uning muayyan nisbiy mustaqil
qismlarga, elementlarga, komponentlarga boʻlinishini; bu qismlar, elementlar,
komponentlarning oʻzaro taʼsir va aks taʼsirlarini, ular oʻrtasidagi aloqadorlik va
bogʻlanishlarni, bu bogʻlanishlarga oid qonuniyatlarni; narsa yoki hodisaning qanday
elementlardan tashkil topganligidan katʼi nazar, bu elementlarning organik birligini,
ularning yaxlitligi va bir butunligini ifodalaydi. S.ni bilish — elementlarni aniklash,
ularning oʻzaro aloqadorliklarini aniklash, bu elementlar bir butunligining oʻziga xos
tabiatini tushunib olishdir.
•
Keyingi vaqtlarda tabiatshunoslik va ijtimoiy fanlar sohalarida tadqiqot
obʼyektini chuqurroq oʻrganish maqsadida sistemali yondashish, strukturaviy
analiz usullari ishlab chiqildi. Bu usullarning qoʻllanishi ularning samarali va
istiqbolli ekanligini koʻrsatmoqda. Olamni falsafiy va tabiiyilmiy bilish real
mavjud sistemalarning S. xususiyatlarini bilishga ancha toʻgʻri keladi.
•
Sg.ning asosiy vazifasi — deformatsiyani keltirib chiqaruvchi struktura
shakllarining tashqi koʻrinishi (morfologiyasi) va jinslar siljishidagi kinematika
jarayonini tadqiq etishdan iborat. Sg. turlicha struktura shakllari: qatlamlar,
burmalar, darzliklar, uzilmalar, uzilishli buzilishlar (tashlama, siljima, surilma,
sharyajlar) va magmatik hosilalarni oʻrganadi
•
Endogen jarayonlar natijasida vujudga kelgan tektonik struktura shakllaridan
tashqari, ekzogen jarayonlaraa choʻkindilarning qatlanish jarayonida
shakllangan sedimetatsion strukturalar hamda gravitatsion kuchlar (mas, suv
osti siljimalari) yuzaga kelishi natijasida hosil boʻlgan gravitatsion strukturalar
mavjud. Sg. foydali qazilmalarni razvedka qilysh va ularni qazib olish bilan
bevosita birgalikda vujudga keldi va rivojlanmoqda. Sg.
Dostları ilə paylaş: |