Sh. I. Mustafakulov, O. A. Raximberdiyev, M. Sh. Egamberdiyeva iqtisodiy atamalarning
Yüklə 22,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
J
fo*] ■♦иТУ.вИХКМ'Ь**----- INTELLEKT - shaxsning turli faoliyat turlarini muvaffaqiyat bilan o zlashtirishini belgilaydigan tug'ma va o'zlashma barcha aqliy qobiliyatlar to'plami. INTELLEKTUAL INVESTITSIYALAR - mutaxassislarni tayyorlash, tajriba, ilmiy tekshirish, litsenziya va nou-xau berish, mualliflik huquqi va boshqalar. INTELLEKTUAL MULK (AQLIY MULK) - ijodiy aqliy mehnat mahsuli. Fan, adabiyot,san’atvaishlabchiqarishsohasidaijodiyfaoliyatningboshqa turlari, asarlari, jumladan, kashfiyotlar, ixtirolar, ratsionalizatorlik takliflari, sanoat namunalari, EHM uchun dasturlar, berilmalar bazasi, nou-xauning ekspert tizimlari, savdo sirlari, tovar belgilari, firma atamalari va boshqalar aqliy mulk obyektlariga kiradi. INTENSIV IQTISODIY O'SISH - ishlab chiqarish jarayonini ishlab chiqarish maydonlaridan, ish o'rinlaridan ishlab chiqarishni ikki, uch smenali tashkil etish yoki ekin maydonlaridan ikki marotaba hosil olish, hosildorlikni oshirishga aytiladi. INTENSIV RTVOJLANISH YO'LI - intensiv, jadallik, tezlik bilan rivojlanish yo ‘ li. Ishlab chiqarishga tobora samaraliroq ishlab chiqarish vositalari va texnologik jarayonlarni qo'llash, mehnatni tashkil etishning ilg'or usullari, fan-texnika jarayoni yutuqlaridan foydalanish asosida rivojlantirish. INTENSIV TAQSIMOT - tovar zaxiralari naqdligini iloji boricha son jihatdan ko'proq savdo korxonalarida ta’minlash. INTERMODAL MARKAZ - yuk tashishlar bo'yicha xalqaro kommunikatsiya va logistika markazi. INTERNET - hisoblash tarmoqlari tizimi bo'lib, o'zaro aloqa tarmoqlari kanallarini birlashtirib, axborotlarni uzatadi. Axborotlarni jo'natish tarmog'ida qayta ishlab ixchamlashtiradi va qabul qilish tarmog'ida protokol shakliga aylantiradi. Internet-matn, grafik, audio va video axborot ayirboshlash hamda hech qanday hududiy va milliy chegaralarsiz jonli aloqa xizmatlaridan foydalanishni ta’minlovchi global kommunikatsiya vositasidir. INTERNET XIZMATLARI - internet tarmog'i abonentlariga amaliy bayonnomalar tomonidan taqdim etiluvchi funksional imkoniyatlar majmuyi: elektron pochta, fayllami qabul qilish va uzatish, veb- hujjatlarni o'qish, muayyan masofadan turib bir vaqtning o'zidagi mumkin. Ishlab chiqaruvchi kuchlar o'sishi natijasida mehnat muloqot (chat), terminal orqali erkin foydalanish, tarmoqda hujjatlarni saqlash, ishlash va h.k. INTERVYU - intervyuerning respondent bilan bevosita, maqsadga muvofiq suhbati orqali ma’lumot olish usulidir. Foydalanish darajasi va olingan ma’lumotning ishonchliligi bo'yicha u eng asosiy usullardan sanaladi. INTIZOMIY JAVOBGARLIK - xizmat burchlarini buzish, suyiiste’mol qilish natijasida kelib chiqadi. INTIZOMIY TA’SIR - ular tashkiliy aloqalar muvozanatini intizomiy talablar va mas’uliyatlar tizimi vositasida ushlab turishga mo'ljallangan. INTROVERSIYA (intro - ichki) - shaxsning o'z shaxsiy manfaatlariga, ichki olamiga diqqat-e’tibori qayd qilinishi bilan ajralib turadi. INVENTAR KARTOCHKALAR - asosiy vositalar (fondlar) ning hisobi uchun mo'ljallangan hisob registrining shakli. Inventar kartochkalar har bir obyekt xo'jalikka keltirilganda tuziladi. INVENTAR OBYEKTI - tugallangan qurilish, buyum yoki kompleks inventar obyekti asosiy vositalar tarkibida hisobga olinadi. Har bir korxonada inventar obyektlar ko'p bo'lib, ularning har biri bo'yicha hisobni to'g'ri tashkil etish uchun inventar raqam belgilanadi. INVENTAR RAQAM I - inventar obyektga biriktirilgan raqam. Inventar raqami asosiy vositalar (fondlar) hisobini to'g'ri tashkil etish va obyektlarning saqlanishini ta'minlash uchun zarur hisoblanadi. Bir turdagi buyumlarning guruhi uchun shu obyektlarning haqiqiy holati, eng ko'p qiymatini hisobga olgan holda, raqamlar seriyasi ajratiladi. Buxgalteriya hujjatlarida asosiy vositalar hisobida ushbu inventar raqamlar ko'rsatiladi. INVENTARIZATSIYA - natura shaklidagi mavjud mablag'lar haqiqiysining buxgalteriya hisobi ma’lumotlariga to'g'ri kelishini, majburiyatlar hisobda to'g'ri aks ettirilishini tekshirish usuli. Ubuxgalteriya hisobi ko'rsatkichlari ishonchliligi va korxona mulki butligini ta’minlaydi. Xo'jalik yurituvchi subyekt, shu jumladan, asosiy faoliyati budjet mablag'larihisobigamoliyalanadigantashkilottomonidanmol-mulk hamda moliyaviy majburiyatlarni inventarizatsiya qilish va uning natijalarini rasmiylashtirish tartibi O'zbekiston Respublikasining 19-Buxgalteriya hisobi milliy standarti ‘‘Inventarizatsiya qilishni tashkil etish va o'tkazish” bilan tartibga solinadi. Rejali va rejadan tashqariinventarizatsiyahambo' lishimumkin. Rejaliinventarizatsiya yo'riqnomalarda ko'rsatilgan muddatlarda o'tkaziladi, rejadan tashqarisi zaruriyat tug'ilishiga qarab, odatda, to'satdan o'tkaziladi. — — 169 — — Inventarizatsiyani to‘g‘ri va o'z vaqtida o'tkazish mas’uliyati korxona rahbari va bosh (katta) buxgalteriga yuklatiladi. Korxona rahbarining buyrug'iga binoan, korxona xodimlari safidan ishchi inventarizatsiya komissiyasi tashkil etiladi va unda bosh (katta) buxgalter qatnashadi. Komissiyasini korxona rahbari yoki uning yordamchisi boshqaradi. Inventarizatsiya, albatta, moddiy javobgar shaxslar ishtirokida o'tkaziladi. INVESTITSION SIYOSAT - kapital qo'yilmalarning eng ustivor yo'nalishlarini tanlash, iqtisodiyot samaradorligini oshirish, sarflangan har bir so'mga mahsulot o'sishi va milliy daromadning eng yuqori ko'rsatkichlariga erishish. INVESTIT SIYA (nem. investitlion, lot. Investere - kiyintirmoq) - investor tomonidan biror-bir faoliyatni amalga oshirish uchun kapital mablag'lar, sarmoyalarni joriy qilish va foyda olish maqsadida sarf qilish. Investitsiya mamlakat ichida (ichki investitsiya) va xorijiy mamlakatlarda (tashqi investitsiya) amalga oshirilishi mumkin. Moliya investitsiyasi - qimmatbaho qog'ozlami xarid qilish, pul mablag'larini jamg‘arish va boshqalarni, real investitsiya - moddiy ishlab chiqarishga sarflangan sarmoyalarni o‘z ichiga oladi. INVESTITSION HAMKORLIK - xalqaro iqtisodiy munosabatlarning bir ko'rinishi bo'lib, resurslarni ratsional taqsimlash, xalqaro mehnat taqsimotida ishtirok etish natijasidagi ustunliklaridan foydalanish orqali davlat tomonidan iqtisodiyotda nisbatan yuqori natijalarga erishish, texnologik ishlab chiqarish tuzilmasini yangilash kabilarni maqsad qilgan. INVESTITSION KREDITLAR - ishlab chiqarishni kengaytirish, texnik va texnologik jihatdan yangilash, modernizatsiyalash va rekonstruksiya qilish, yangi bino va inshootlar qurish uchun zarur bo'lgan vositalar hamda qimmatli qog'ozlar sotib olish maqsadida olingan uzoq muddatli kreditlar. INVESTITSION LOYIHA - ma’lum ijtimoiy-iqtisodiy maqsadlarga yo'naltirilgan, texnik-iqtisodiy, biznes-boshqaruv, marketing va ishlab chiqarish rejalari kabi aspektlar asoslangan, turli moliyaviy manbalar mablag'lari ishtiroki nazarda tutilgan kompleks hujjatlar yig'indisi hisoblanadi. INVESTITSION LOYIHA DASTURI - O'zbekiston Respublikasida qabul qilingan qonunchilik andozalariga muvofiq ishlab chiqilgan zaruriy hujjatlarni hisobga olgan holda kapital qo'yilmalar hajmi va amalga oshirish muddatining maqsadga muvofiqligini asoslovchi 170 — va investitsiyalarni (biznes-reja) amalga oshirish bo'yicha amaliy faoliyat dasturi. INVESTITSION LOYIHANI OQLASH MUDDATI - joriy foydalar yig'indisi investitsiya qiymatiga tengbo'lishini ta’m inlovchi minimal vaqt oralig'i. INVESTITSION MUHIT - muayyan mamlakat (yoki hudud)ga investitsiyalar kiritishning maqsadga muvofiqligi va jozibadorligini belgilaydigan, iqtisodiy, ijtimoiy, tashkiliy, siyosiy va boshqa shart-sharoitlar mavjudligining ijobiy yoki salbiy tomonlarini anglatadi. INVESTITSION SIYOSAT - kapital qo'yilmalarning eng ustivor yo'nalishlarini tanlash, iqtisodiyot samaradorligini oshirish, sarflangan har bir so'mga mahsulot o'sishi va milliy daromadning eng yuqori ко‘rsatkich 1 ariga erishish. INVESTITSION SOLIQ, KREDITI - soliq majburiyati bo'yicha to'lash muddatini o'zgartirish imkoniyati beriladi. Agarda soliq to'lovchida belgilangan tartibdagi asos bo'lsa, u holda soliq to'lovlarini kamaytirilgan holda ma’lum bir vaqt ichida bosqichma-bosqich to'lash mumkin bo'ladi. INVESTITSIYA AKTIVLARI - qimmatli qog'ozlar, pul mablag'lari va qonun hujjatlariga muvofiq investitsiya aktivlari deb e’tirof etiladigan boshqa mol-mulk. INVESTITSIYA BANKLARI - iqtisodiyotni rivojlantirish maqsadida xalq xo'jaligining turli sohalarini moliyalash uchun uzoq muddatli qarz berishga asoslangan banklar. INVESTITSIYA DASTURI - respublika iqtisodiyotini barqaror va tadrijiy rivojlantirishga erishishga, tabiiy, mineral xomashyo, moliyaviy, moddiy va mehnat resurslaridan oqilona foydalanish yo'li bilan respublikaning ayrim tarmoqlari va mintaqalarini tarkibiy o'zgartirishning asosiy ustuvorliklari hamda strategik vazifalarini amalga oshirishga yo'naltirilgan bir-biri bilan o'zaro bog'langan chora-tabdirlar kompleksi. INVESTITSIYA FAOLIYATI - investitsiya faoliyati subyektlarining investitsiyalarni amalga oshirish bilan bog'liq bo'lgan harakatlari majmuasi tushuniladi. INVESTITSIYA FAOLIYATI ISHTIROKCHILARI - buyurtmachilar, pudratchilar, yetkazib beruvchilar, banklar, sug'urta kompaniyalari, loyihalovchilar, vositachilar, ilmiy-maslahat firmalari, o'z mamlakatidagi qonunchilikka ko'ra investitsiyaviy mulk egalari 1 7 1 ■ гаюыая*»-— (tasarrufchilari) yoki buyurtmalardan foydalanuvchi sifatida qatnasha oluvchi xorijiy tashkilotlar. INVESTITSIYA FONDLARI - faoliyatini o'z aksiyalarini chiqarib, aholi o'rtasida tarqatishyo'libilanmablag'laryig'ib,keyino'zmablag'larini maxsus davlat kreditlariga, davlat xazinamajburiyatlariga investitsiya qiluvchi va qimmatli qog'ozlar oldi-sotdi bitimlarini bajaruvchi ochiq turdagi aksioner jamiyatdir. INVESTITSIYA INSTITUTLARI - qimmatli qog'ozlar bilan o'z faoliyatini asosiy faoliyat sifatida amalga oshiruvchi qimmatli qog'ozlar bozorining professional ishtirokchilari. INVESTITSIYA JARAYONI - pul taklif qiluvchilar (vaqtincha bo'sh mablag'larga ega bo'lganlar)ni pul talab qilayotganlar (ularga ehtiyoj sezayotganlar) bilan uchrashtirish mexanizmi. INVESTITSIYA JARAYONI ISHTIROKCHILARI - investitsiya jarayonining bosh ishtirokchilari - davlat, kompaniyalar va xususiy shaxslar bo'lib, ularning har biri investitsiya jarayonida talab tomonida yoki taklif tomonida turib ishtirok etishi mumkin. INVESTITSIYA KOMPANIYASI - qimmatli qog'ozlarni chiqarish, qimmatli qog'ozlarga mablag'lar sarflash, qimmatli qog'ozlarni o'z nomidan va o'zi hisobidan olish-sotish ishlarini amalga oshiruvchi yuridik shaxs. INVESTITSIYA KOMPLEKSI - investitsiya faoliyatini taminlovchi tashkilotlar, korxonalar va firmalar majmuasi. INVESTITSIYA LAGI - investitsiyalarni amalga oshirish va ularning o'z xarajatlarini o'zi qoplashi o'rtasidagi vaqt uzilishi. Barcha ishlab chiqarish kapital mablag'larning (shu jumladan uskunalarga sarflarning) oborotini, ishlab chiqarish obyekti ko'rilishining o'rtacha muddatini xarakterlaydigan ko'rilish lagi, ishga tushirilgan obyektning loyiha quwatiga erishishi uchun zarur bo'Igan o'rtacha muddatni xarakterlaydigan o'zlashtirish lagini o'z ichiga oladi. INVESTITSIYA LOYIHASI - investitsiyaning yo'naltirilgan maqsadini amalga oshirish uchun texnologik jarayonlarni, texnik va tashkiliy hujjatlashtirish jarayonini, obyektlarni barpo etish va ishga tushirish jarayonini, moddiy, moliyaviy, mehnat resurslarining harakatini, shuningdek, tegishli boshqaruv qarorlari va chora-tadbirlarni o'zida mujassamlashtiruvchi tizim. INVESTITSIYA MASLAHATCHISI - maslahat faoliyati bilan shug'ullanuvchi investitsiya instituti. INVESTITSIYA MUKOFOTI - investitsiyalash jarayoni bir tekis ketishi uchun pul yetkazib beruvchilar mukofot olishi, pul xaridorlari esa ushbu 172 mukofotni ta’minlashlari lozim. Mukofot miqyosi va shakli qimmatli qog'ozlar bilan bitishuvlaming xilma-xilligiga bog'liq. INVESTITSIYA OBYEKTI - mablag'lar, ya’ni boyliklarni safarbar etayotgan obyektlar tushuniladi. Ular yangi korxonalar yoki amaldagi korxonalar, qimmatli qog'ozlar, bank depozitlari bo'lishi mumkin. INVESTITSIYA RESURSLARI - investitsion faoliyatni amalga oshirishda ishtirok etadigan har xil ko'rinishdagi mablag'lar. INVESTITSIYA SEKTORI - vazifalariga istiqbolli sohalarga investitsiya kiritish, investitsion faoliyatning samaradorligini monitoring qilish va rivojlanish rejalarini ishlab chiqish kiradi. INVESTITSIYA SUBSIDIYALARI - davlat budjeti hisobidan rezident va norezident birliklarga asosiy kapitalni moliyalashtirish uchun sarf qilingan xarajatlar dan, bepul berilgan natura holidagi kapital transfert (mashinalar, uskunalar, binolar, inshootlar va boshqalar) lardan iborat. INVESTITSIYA SUBYEKTLARI - investitsiya faoliyatida ishtirok etuvchi mulkiy va intellektual boyliklarga ega bo'lgan jismoniy, huquqiy shaxslar va davlat. INVESTITSIYA TALABI - korxonalar tomonidan investitsiyaga bo'lgan talab yagona emas, ammo zayom mablag1 lariga bo'lgan talab pirovard talabning asosiy omili hisoblanadi. INVESTITSIYACHI - investitsiyani amalga oshiruvchi mablag' egasi. INVESTITSIYALARGA BO'LGAN MOYILLIK - investitsiya xarajatlarining daromaddagi hissasi. INVESTITSIYALARNI KAFOLATLASH BO'YICHA K O 'P TOMONLAMA AGENTLIK - 1998-yilda rivojlanayotgan mamlakatlarda xususiy investorlarga ko'maklashish uchun tuzilgan, bundan maqsad investorlarni notijoriy xatarlardan himoya qilishdir. INVESTITSIYALASH - maxsus tanlangan moliyaviy qurollarga pul qiymatini ko'paytirish yoki ijobiy daromad olish maqsadida joylashtirish jarayoni. INVESTITSIYALASHDA XARAJATLAR KETMA-KETLIGI - amalda investitsiyalashga xilma-xil yondashuvlardan foydalaniladi. Ulardan biri aniq maqsadlarga erishishga yo'naltirilgan xarajatlarni chuqur rejalashtirishdan iborat. INVESTITSIYALASHNING IJODIY AHAMIYATI - xususiy shaxslar pullarni yetkazib beruvchilar bo'lib hisoblanar ekan, davlat va kompaniyalar ularning sof xaridorlaridir. Investitsiyalash jarayoni juda salmoqli natijalarga ega. 171 — — INVESTITSIYANI ICHKI OQLASH NORMASI - investitsion loyiha samaradorligi ko'rsatkichi. Investitsiya (minus bilan olingan) qiymati bilan kelajakda olinadigan sof foydaning diskontirlangan qiymati yig'indisini nolga aylantiruvchi ichki qaytim normasi. INVESTITSION KREDITLAR - ishlab chiqarishni kengaytirish, texnik va texnologik jihatdan yangilash, modernizatsiyalash va rekonstruksiya qilish, yangi bino va inshootlar qurish uchun zarur bo'lgan vositalarni sotib olish maqsadida olingan kreditlar. INVESTITSION SOLIQ, KREDITI - soliq majburiyati bo'yicha to'lash muddatini o'zgartirish imkoniyati beriladi. Agarda soliq to'lovchida belgilangan tartibdagi asos bo'lsa, u holda soliq to'lovlarini kamaytirilgan holda ma’lum bir vaqt ichida bosqichma-bosqich to'lash mumkin bo'ladi. INVESTOR - 1. Qimmatbaho qog'ozlar, masalan, aksiyalarni sotib olish orqali ma’lum sohani moliyalashtirishga o'z ulushini qo'yuvchi yuridik yoki jismoniy shaxs. 2. Investitsion faoliyat subyekti bo'lib, u o'zining ma’lum mablag'larini investitsiyalar shaklida ulardan maqsadli foydalanishi uchun joylashtiradi. Investor qaror qabul qiluvchi va o'zining shaxsiy, qarzga olingan mablag'lari va boshqa jalb qilingan mulkiy va madaniy boyliklarini investitsion loyihaga kirituvchi jismoniy va yuridik shaxsdir. U omonatchi va qarz beruvchi rolida chiqishi mumkin bo'lib, amalga oshiruvchi investitsiyalarning yo'nalishi va samarasini erkin holda aniqlaydi. Investor qarori bilan investitsiyalarga egalik qilish, ishlatish, foydalanish huquqi jismoniy va yuridik shaxslarga qonunda ko'rsatilgan tartibda berilishi mumkin. Odatda, investorlar kapital qo'yilmalar sarflanadigan sohalarni aniqlaydi, kontrakt va shartnomalar shartlarini ishlab chiqadi va investitsiya aktining boshqa tomonlari bilan - kontraktor, hukumat organlari, pirovard mahsulot ishlab chiqaruvchilar va shu mahsulot iste’molchilari bilan hisob-kitoblami amalga oshiradi. INVESTORLAR TIPI - ikki tipdagi investorlar bor: ular institutsional va yakka investorlar. INVOIS - schyot-faktura (q). INVESTITSIYA - milliy iqtisodiyotning sanoat, qishloq xo'jalik, transport va boshqa tarmoqlariga uzoq muddatli kapital qo'yilmalar. Investitsiya, asosan, aksionerlik jamiyatining aksiyalari va obligatsiyalarini sotib olish tarzida amalga oshiriladi. Investitsiya bu biron-bir tadbirga, ishga oddiy kapital qo'yish emas, balki uzoq muddatli mablag' qo'yishdir. Aktivlarni investitsiyalarga kiritish tartibi 12-son “Moliyaviy Investitsiyalar hisobi”, 8-son “Konsolidatsiyalashtirilgan — •w’T y s s n a x a j'г ь » — — J 74 ... moliyaviy hisobotlar va avlod xo'jalik jamiyatlariga Investitsiyalar hisobi”, 14-son “Moliyaviy hisobotda qo'shma faoliyatda qatnashish ulushini aks ettirish” nomli Buxgalteriya hisobining milliy standartlari (BHMS) asosida amalga oshiriladi. INVESTITSIYA DASTURI - ishlab chiqarishni rivojlantirish maqsadida mamlakat yoki chet ellarda iqtisodiyotning turli tarmoqlariga uzoq muddatli kapital kiritish uchun ishlab chiqilgan dastur. INVESTITSIYA FAOLIYATI - investitsiya maqsadlarini amalga oshirish bilan bog'liq faoliyat. Investitsiya kompleksi tashkilotlari orqali amalga oshiriladi. INVESTITSIYA FAOLIYATI ISHTIROKCHILARI - buyurtmachilar, pudratchilar, yetkazib beruvchilar, banklar, sug'urta kompaniyalari, loyihalovchilar, vositachilar, ilmiy-maslahat firmalari, o'z mamlakatidagi qonunchilikka ko'ra investitsiyaviy mulk egalari (tasarrufchilari) yoki buyurtmalardan foydalanuvchi sifatida qatnasha oluvchi xorijiy tashkilotlar. INVESTITSIYA KOMPLEKSI - investitsiya faoliyatini ta’minlovchi tashkilotlar, korxonalar va firmalar majmuasi. INVESTITSIYA MUHITI - investitsiyalar jozibadorligi hamda xavf-xatar darajasini belgilab beruvchi ijtimoiy-iqtisodiy, moliyaviy va siyosiy omillar majmuyi. INVESTITSION KREDITLAR - ishlab chiqarishni kengaytirish, texnik va texnologikjihatdan yangilash, modernizatsiyalash va rekonstruksiya qilish, yangi bino va inshootlar qurish uchun zarur bo'lgan vositalar hamda qimmatli qog'ozlarni sotib olish maqsadida olingan uzoq muddatli kreditlar. INVESTITSION SIYOSAT - savdo menejmenti umumiy strategiyasining bir qismi bo'lib, korxonani rivojlantirish uchun aktivlarni kengaytirishning eng samarali yo'llarini tiklashni nazarda tutadi. INVESTITSIYA - korxonaning o'zi amalga oshirgan quyidagi: - yangi qurilish shaklidagi kapital qurilish, ishlab turgan korxonalarni rekonstruksiyalash,kengaytirishvatexnikaviy qayta qurollantirishga sarflangan mablag'lar; - imoratlar, inshootlar, asbob-uskunalar, transport vositalari (ularning qismlar)ni ishlab chiqarish maqsadida sotib olishga sarflangan mablag'lar kiradi. INVESTITSIYA AKTIVLARI - qimmatli qog'ozlar, pul mablag'lari va qonun hujjatlariga muvofiq investitsiya aktivlari deb e’tirof etiladigan boshqa mol-mulk. INVESTITSIYA FAOLIYATI - investitsiya maqsadlarini amalga oshirish bilan bog'liq faoliyat. Investitsiya kompleksi tashkilotlari orqali amalga oshiriladi. INVESTOR - xususiy va qarzga olingan mulkiy va intellektual qiymatlarni sarflash haqida qaror qabul qiluvchi investitsiya faoliyati subyektlari. Investorlar obyektlar va investitsiya natijalariga egalik qilish, foydalanish va tasarruf qilish huquqiga ega bo'ladi. Investorlar kreditorlar va xaridorlar rolini bajarishlari, shuningdek, investitsiya faoliyatining boshqa ishtirokchilari funksiyalarini bajarishlari mumkin. Odatda, investorlar kapital qo'yilmalar sarflanadigan sohalarni aniqlaydi, kontrakt va shartnomalar shartlarini ishlab chiqadi va investitsiya aktining boshqa tomonlari bilan - kontraktor, hukumat organlari, pirovard mahsulot ishlab chiqaruvchilar va shu mahsulot iste’molchilaribilanhisob-kitoblarni amalga oshiradi. IOGANN GENRIX FON TYUNEN (1783-1850) - nemis olimi, ekono- metrikada matematik modellashtirish bo'yicha yirik mutaxassis. IPOTEKA (yunon. Hypotheke - garov) - qarz, kredit olish uchun biror-bir muayyan ko'chmas mulk (yer, imorat va hokazo) ni garovga qo'yish. Bunda garovga qo'yilgan mulk qarz oluvchining tasarrufida qoladi. IPOTEKA KREDITI - joylarda tasdiqlangan namunaviy loyihalar bo'yicha yakka tartibdagi uy-joy qurilishiga barpo etiladigan uy-joy garovi ostida beriladigan uzoq muddatli kredit. Ipoteka kreditlari tijorat banklari tomonidan qaytarishlik, to'lovlilik, taminlanganlik va muddatlilik shartlarida beriladi. IQTISOD (yunoncha - uy xo'jaligini yuritish sanati) - fan, tovarlarni ishlab chiqarish va ayirboshlash xususida insonlarning xo'jalik faoliyatini o'rganadi. Ushbu atama birinchi marta Arastu tomonidan qo'llanilgan ( Yüklə 22,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|