inson sifatida shakllanadi. B ola rivojlanishi uchun zarur b o ‘lgan jism oniy
va psixologik sifatlar esa ongli ravishda dunyoni anglash, filer yuritish,
boshqa kishilar bilan m uloqot qilish. o ‘z xatti-harakatlarini
boshqara
olish orqali qo ‘lga kiritiladi.
M aktabgacha yoshdagi bola shaxsining rivoj lanishida tayanch vazifani
tarbiyachining q o ‘yilgan talablarga qanchalik muvofiq ekanligi belgilab
beradi. M aktabgacha ta'lim muassasasi tarbiyachisi eng avvalo,
bolaning
kelajagi, taqdiri uchun yuksak m as'uliyatni to 'la anglab yetishi zarur. Fa-
qatgina maktabgacha yoshdagi bola rivojining muhim qadriyat ekanli
gini tushunishgina emas. balki bola rivojlanishi qonuniyatlariga doir bi
lim lam i ham egallashi juda muhimdir. A na shunday qonuniyatlardan biri
bolaning jism oniy va psixik rivojining uni o ‘rab turgan atrof-muhit bilan
bog‘liqligidir. M azkur qonuniyat o ‘z navbatida m aktabgacha ta'lim m uas
sasasi tarbiyachisining quyidagi ikkita muhim funksiyasini belgilab beradi:
1) bolalarni m uvafaqqiyatli tarbiyalash uchun zarur pedagogik shart-
sharoitlar yaratish;
2) ularning hayotiy faoliyati xavfsizligini ta ’m inlash va salom atligini
m ustahkam lash.
M aktabgacha ta 'lim m uassasasi tarbiyachisining bolalam i m uvafaq
qiyatli tarbiyalash uchun zarur pedagogik shart-sharoitlar yaratish
funk-
siyasi bolani faollikka undash, uni rivojlantiruvchi tavsifdagi faoliyatga
jalb etishni talab etadi. B olaning jism oniy va psixologik salom atligini
m ustahkam lash haqida g 'a m x o ‘rlik qilish m aktabgacha yoshdagi tarbi
yani oqilona tashkil etishning garovi b o ‘lib,
m azkur yosh davri rivoji
bolaning ijtimoiy holati. kayfiyati, em otsional ko'rinishlariga bevosita
bog'liqdir. A na shu sababli tarbiyachi bolani o ‘rab turgan atrof-m uhitga
e ’tiborli b o ‘lishi, bola hayoti va salom atligiga
x av f soluvchi eng oddiy
holatlarning ham oldini olishi lozim. Ya’ni, tarbiyachi bolalar bog'chasi
m aydonchasi, o ‘yinchoqlar, m ebel jihozlarining bola b o ‘yiga m os kelish
holatini m untazam nazorat qilib borishi; havo va suv tem peraturasini
o ‘lchashi; bolalam i tayyorlash uchun m ash g 'u lo tlar
vaqtini oldindan
aniqlashi lozim. Shuni alohida t a ’kidlab o ‘tish joizki. tarbiyachining e ’ti-
bor-sizligi, befarqligi uning kasbiy layoqatsizligining m uhim belgisidir.
Bolalar bilan ta ’lim-tarbiya ishlarini olib borish - m aktabgacha t a '
lim muassasasi tarbiyachisining asosiy vazifasi. U ta ’lim-tarbiya ishlarini
rejalashtirishni axboriy-uslubik hujjatlar bilan ishlash, bevosita tarbiyaviy
ishlami o'tkazish va uning natijalarini tahlil etish asosida amalga oshiradi.
18