Шүбһә доғуран суаллар

Sual 59: İmam Hüseyn (ə) başına nə gələcəyini bilirdimi? 
Cavab: Şiə əqidəsinə görə 12 mə`sum imamın hər biri qeyb 
aləmindən xəbərdardır. Yə`ni onlar başlarına nə gələcəyini 
əvvəlcədən bilirdi. İmamın (ə) hökumət qurmaq istəyində olmasını 
inkar edənlər məhz bu əqidəyə əsaslanır. Onların fikrincə, imam 
(ə) şəhadətə yetişəcəyini bildiyindən hökumət istəyində ola 
bilməzdi. Həzrət imamın (ə) hökumət istəyində olması onun qeyb 
aləmindən xəbərdarlığı və heç vaxt səhvə yol verməməsi 
inamlarımızla uyuşmur. 
Bununla belə, imam (ə) öz şəhadətindən xəbərdar ola-ola da 
hökumət qurmaq məqsədində ola bilərdi. Əgər islami hökumət 
qurmaq imam (ə) üçün vəzifə idisə, o, işin nəticəsindən asılı 
olmayaraq vəzifəsini yerinə yetirməli idi. Həqiqət yolunda hərəkət 
edən insan zahirən məğlub olsa da, onun cəhalət üzərində qələbəsi 
əbədidir. 
Əgər siyasi bir şəxsiyyət şəraiti tam araşdırdıqdan sonra 
hərəkətə başlayırsa və qəfildən onun qarşısına gözlənilməz bir 
maniə çıxırsa, bu şəxsi səhv buraxmaqda ittiham etmək olmaz. 
Bizim əqidəmizə görə, imam Hüseyn (ə) Kufənin vəziyyətini 
gözəl bildiyi üçün Müaviyə dövründə kufəlilərin çağırışını rədd 
etdi. Hətta qardaşı Məhəmməd Hənəfiyyəyə icazə vermədi ki, 
həmin məktuba müsbət cavab göndərsin.
101
İmam (ə) bu dəfə də onlara inanmadığından əmisi oğlu 
Müslim ibn Əqili vəziyyəti öyrənmək üçün Kufəyə göndərdi. 
Müslim bir aydan çox Kufədəki vəziyyəti araşdırıb, imamın 
gəlişinin münasib olduğunu xəbər verdi. Yalnız bundan sonra 
həzrət Kufəyə üz tutdu. İmamın (ə) Məkkədən tələsik çıxması isə 
oradakı təhlükə ilə bağlı idi. 
Bu zaman Nö`man ibn Bəşirin yerinə Übeydullah ibn Ziyadın 
Kufə hakimi tə`yin olunması o qədər gözlənilməz oldu ki, heç bir 
siyasətçi bu hadisəni qabaqcadan hiss edə bilməzdi. Vəziyyət 
zahirən, baş verənlərin əksinə idi. Çünki Yezidin ibn Ziyadla çox 
100
“Əl-irşad”, 418. 
101
“Əl-bidayatu vən-nəhayət”, c. 8, s. 163. 

---

42 
pis münasibətdə olduğu, hətta onu Bəsrə hakimliyindən 
kənarlaşdırmaq istədiyi barədə söhbətlər gəzirdi. Bə`zi mənbələrdə 
bu münasibət haqqında belə deyilir: “Yezid, ibn Ziyada ən düşmən 
adam idi.”
102
Əgər Müslim və ətrafındakılar da ibn Ziyad kimi 
təzyiq və hədə-qorxuya əl atıb, iqtisadi, siyasi, ictimai və psixoloji 
amillərdən istifadə etsəydilər, Kufədə qələbə qazana bilərdilər. 
Qeyd edək ki, Haninin evində Müslim ün ibn Ziyadı öldürmək 
imkanı vardı. 
Bəli, imam Hüseyn (ə) Kufə əhlini ibn Əbbas kimilərdən qat-
qat yaxşı tanıyırdı. İbn Əbbas yalnız keçmişdə baş verənlərə 
istinad edirdisə, imam (ə) öz dövründən də agah idi. İmamın (ə) 
Kufədə şəxsi nümayəndəsi olduğu üçün onun mə`lumatları daha 
e`tibarlı sayılmalıdır. 
Həmin vaxt Kufənin şəraiti iyirmi il əvvəlkindən o qədər 
fərqlənirdi ki, Kufəlilər imam Hüseynə (ə) qoşulmaq üçün 
hazırlıqlarını bildirirdilər. Onların bu mövqedən çəkiləcəyi ehtimal 
olunmurdu. Çünki Kufə Şamla rəqabətdə mərkəzlik mövqeyini 
itirmişdi. Əməvilərin Kufəni tənəzzülə uğratmaq siyasəti kufəliləri 
vadar edirdi ki, itirilmiş əzəməti geri geri qaytarmaq üçün tədbir 
görsünlər. Əməvi hökumətinin kufəlilərə, xüsusi ilə Kufə şiələrinə 
qarşı sərt münasibəti onları ciddi qərarlar qəbul etməyə vadar 
edirdi. Kufəlilər Yezidin şəxsiyyətini tanıdıqlarından imam 
Hüseynin (ə) rəhbərliyinə nail olmağa çalışırdılar. 
Atası Müaviyə ilə müqayisədə çox-çox zəif görünən 
təcrübəsiz Yezidin şəxsiyyəti Kufədə yeni bir hökumətin 
qurulması ehtimalını gücləndirən amillərdən idi. 
Bəli, imam Hüseyn (ə) qarşıda onu gözləyən hadisələrdən 
xəbərdar idi. O, şəhadətə doğru hərəkəti ilə mənfur əməvi rejimini 
rüsvay edərək tarixi bir qələbə qazandı. Əgər gözlənilməz 
maneələr yaranmasaydı, zahiri qələbə də əldə edilərdi.