Shekiba samadi mening ikkinchi kitobim loyihasi
JAHON ADABIYOTI TARAQQIYOTIDA
Yüklə 1,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2021.16.6
TARJIMANING AHAMIYATI Jahon adabiyotining qanday o’rganasiz? Tarjimon va internet adabiyoti uchun qanchalik foydali? Tarjimon asarning go’zaligida qanday rol uynaydi? Ma`lumki har adabiyotchi, adabiyotshunis bo’lishi uchun faqatgina o’z adabiyoti bilan chiklanib qolmaydi, balki jahon adabiyotini o’rganish uchun harakat qiladi. Endi savol to’g’lishi mumkinki, qanday qilib o’z yurtidan turib jahon adabiyotini o’rganish mumkin? Ushbu savolga javob topish uchun biz tarjimon va internet so’ziga muroja`t qilamiz. Chunki jahonga eng keng tarqalgan bu internet adabiyotidir. Shu adabiyot orqali biz qilolamiz juda oz vaqt davomida qulay sharoyitda o’zimizga kerakli ma`lumotlarni qo’lga kiritsak. To’g’ri bugunki kunda internet biz uchun jahon bo’yicha muhim va kerakli savollarimizga javob bo’laoladi, lekin biz jahon bo’yicha hamma tillarni bilmasdan qanday bo’ladi degan savollar tug’ilishi mumkin. Ushbu savollarimizga javob, bu tarjimonlik. Shundayki bilamiz hamma kerakli asarlar ham o’z adabiyotimizda yozilmagan, balki boshqa xalq olimlari tomonidan yozilib bizgacha tarjomon orqali etib kelgan.
Tarjima ahmiyatidan so’z ochganimizda hayotda asosiy maqsadimiz bo’lgan Islom dinini yaxshi o’rganish asarlar bo’lgan. Qaranki adabiyot qanchalik inson hayoti uchun kerakli va zarur bo’lgan. Agar adabiyot bo’lmaganda edi, bugun bizgacha Islom dini etib kelmasedi. Ma`lumki Islom bizgacha etib kelishi uchun qancha kitoblar yozilib dunyoning turli tillariga tarjima qilingan. Diqqat bilan qaraganimizda tarjima bizga juda katta xizmat qiladi. Hattoki qorong’ulikdan yorug’likga o’tish uchun katta yo’ldir. Bizning adabiyotimizda shunday buyuk kitoblaramiz borki bugun butun jahon uni o’rganmoqda, jumladan hadis duyosining eng mashhur va ilk asarlari bu Qurondan keyin martabali bo’lgan oltita muhadislarimizning kitobidir. Bular; Ismoil Buxoriy kitobi bo’lgan Sahihi Buxoriy, Bini Hijoj kitobi, Sahihi Muslim, Ahmad bin Shua`yb kitobi Sunani Nisoyi, Abu Dovud Sulaymon kitobi, Sunani AbuDovud, Abu Iso Termiziy kitobi, Sunani Termiziy, Muhammad ibn Moja, Sunani ibin Moja yozuvchisi. Ushbu yozgan kitoblarni butun dunyo xalqi o’rganmoqda.
Yo bo’lmasa Alisher Navoiy bobomizning asarlari jahon bo’ylab tarjima bo’lmoda. Shundek buyuk Allomalarimiz Zahiriddin Muhammad Bobur, Bobo Rahim Mashrab, Sa`diy Sheroziy, Ibn Sino, Jalolldin Rumiy va shuningdek qancha shir va yozuchilarimizning ilk asarlari dunyoning turli tillarida tarjima qilinib bormoqda. Agar tarjima bo’lmaganda edi, bizlar juda ko’p ilmlarni o’rganmasdek. Jumladan falakiyot, nujum, tib va barcha sohalarni biz tarjima orqali yaxshi tushunib olganmiz. Yo bo’lmasa ingilis olimi Sheksprning mashhur asarlari jumladan “Gamlit”, “Rumru va Julet”, dunyoning ko’p tillarida tarjima qilingan. Bular hammasai tarjimaning eng buyuk xizmati jahon adabiyoti uchundir. Aytishim lozimki tarjimonning roli asarning ma`no va mafhum jihatdan juda kattadir. Tarjimonning xohishi qanda ezgu bo’lmasin, asar ham shundek go’zallikni o’z ichiga oladi. Asar tarjima qilingan bilan, lekin yozuvchi tomondan yozilganda har tomonlama qaraganda farq qiladi. Agar chuquroq o’ylab ko’rsak bugun insonlarni dunyo qarashini kengaytirilgan va texnologiyaning ravojlanishiga sabab bo’lgan bu buyuk bobolarimiz va olimlarimizdan tarjima bo’lib kelgan asarlaridir. Chunki bilamiz qadim zamonlarda insoning tushunchalari juda odiy va sodda bo’lgan. Tarjimon - adabiyotlar bizga pinhon bo’lgan ma`lumotlarni oshkor etadi. Shu jumladan Shumir adabiyoti turk xalqidan pinhon bo’lgan dardir.Ushbu davr turkiy xalqini boyligi va qanchalik o’zoq tarixga egaligini anglab oldi. Bizning dinimiz, madaniyatimiz va adabiyotimiz o’sha zamondan rivojlanib bormoqda. Qaranki internet bizga qanday qo’lay sharoyitlar yaratgan, misol uchun oldin zamonlarda yozuvchi faqatgina kitobi bilan o’qichiga bog’lanar edi, lekin bugunki kunda xoxlagan payt, xoxlagan zamonda o’qichilarga yozgan narsasini beroladi.
So’zimning yakuniga shunday xulosa qilishim mumkinki, tarjimon va internet adabiyoti, jahon adabiyoti uchun katta yordam beradi. Lekin bir narsani ming afsus bilan aytishim kerakki bugun ko’p kishilar internetdan ijobi emas balki salbiy tomondan ko’proq foydalanmoqda. Ya’ni internet ravojlanishi bilan kitob o’qiydiganlar ozaydi, oiylalar orasida mehr-muhabbat esdan chiqib qoldi. Shu uchun bizlarga lozim va zarurki farzandlarimiz va kelejak avlodni diqqatini ko’proq internet va tarjimon adabiyotida qaratsak. To o’z mamlakatimiz va xalqimiz tinchligi va ravojlanishiga katta hissa qo’shsak. Jahon adabiyoti taraqqiyotida tarjimaning ahamiyati. Internet adabiyoti bizga kerakmi?
Yüklə 1,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|