|
3)»Məcburiyyət» nəzəriyyəsinin siyasi və ictimai səbəbləri
Məcburiyyət və ixtiyar məsələsindən tarix boyu sui-istifadə etmişlər. Bir sıra səbəblər
«məcburiyyət» nəzəriyyəsinə əqidə bağlamaq və insanın özünün də heç bir ixtiyarı
olmamasını nəzərə almaqla həmişə öz təsirlərini qoymuşlar. O cümlədən:
A)Siyasi səbəblər
Yezid kimi zalım və xudbin siyasətçilər aşağı təbəqədən olan insanların qiyamının
qarşını almaq, eləcə də öz qanunsuz rəhbərliklərini davam etdirmək üçün həmişə bu
nəzəriyyəyə əl atmışlar ki, insanın özündən heç bir şey asılı deyil. İnsan öz işlərində
məcburdur. Bir dəstə başçı, rəhbər, digər dəstə isə rəiyyətdirsə, bunların hamısı qəzavü-
qədər və məcburiyyət üzündəndir və heç bir şey insanın özündən asılı deyil.
Məlumdur ki, bu fikir məzlumların hərakatının qarşısını almaqda və zalımların öz
siyasətlərini davam etdirməsində nə qədər böyük rol oynayır. Şəriət və ağla əsasən isə
insanın taleyi, iradəsi öz əlindədir. Həyatda məcburiyyət mənasında olan qəzavü-qədər
yoxdur. Allahın qoyduğu qəzavü-qədər insanın öz iradə, qərar, hərəkət və istəyinə əsasən
təyin edilmişdir.
Dostları ilə paylaş: | 
