Abdullah ibn Səba və Şiəliyin üç əsası. İlk öncə oxucuya bu tarixi şəxs haqqında məlumat vermək istərdik. İbn Əbil əl Hənəfi imam Təhəvinin “Əqidə” kitabının şərhində yazır: “Təhavi “Münafiqlərdən uzaq olun” dedikdə rafiziliyi yaradan münafiq və zındığı nəzərdə tutur.Bu adamın məqsədi İslamı məhv etmək,Peyğəmbər (s.a.s)-i alçaltmaq olub.Alimlər bunu belə izah edirlər:
Abdullah ibn Səba İslamı qəbul edib,onu hiylə və məkrlə məhv etmək istədi.O,İslama Pavelin Xristianlğa vurduğu zərbə kimi zərbə vurmaq istədi.İlk öncə o özünü təqvalı insan kimi görsətməyə çalışdı.Xeyrə dəvət edib,münkərdən çəkindirmək adı ilə o Osmanın xilafəti zamanı fitnə qaldırdı və insanları onu öldürməyə çağırdı.Sonra o Kufəyə gələrək Əlini ucaltmağa başladı.” (“Təhavi əqidəsinin şərhi” səh 420-421,Quraba 2002)
Molla Əliul Qari Hənəfi dedi: “Rafiziliyi yaradan şəxs münafiq və zındıq olmuşdur.O,İslamı məhv edib,Peyğəmbər (s.a.s)-i alçatmaq istəyirdi.Zahirən İslamı qəbul edərək, ibn Səba Pavel Nəsraniliyi təxrib etdiyi kimi dini içəridən hiylə ilə təxrib etməyə çalışdı. Özünü təqvalı adam kimi göstərərək,o xeyrə dəvət edib,pisliklərdən çəkindirirdi.O,Osmanın qətl edilməsi üçün əlindən gələni etdi.Sonra Kufəyə gələrək,o Əlini ucaltmağa başladı.Bunu eşidən Əbul Həsən onun qətlinə fərman vermişdi.” (“Şərhul fiqhul əkbər” səh 189-190)
Qədim şiə müəllifləri ”hər peyğəmbərin bir vəlisi olmalıdır” fikrini Abdullah ibn Səba tərəfindən ortaya atıldığını təsdiq etmişlər.
Şiənin mötəbər rical müəlliflərindən olan Kəşşi kitabında belə yazır:
"Bəzi elm adamları qeyd etmişlər ki, Abdullah ibn Səba yəhudi olmuş, sonra Islamı qəbul etmişdir. Əlinin tərəfini saxlamışdır.Yəhudi ikən, ifrata varıb Yuşə ibn Nunun Musanın vəliəhdi olduğunu dediyi kimi, İslam dinində olanda Rəsulullah (s.a.s)-ın vəfatından sonra Əli haqqında belə şeylər demişdir. Əlinin imamlığının fərz olduğunu dili ilə deyib elan edən birinci adam olmuş, onun düşmənlərindən üz döndərmiş,ona müxalifətdə olanları aşkara çıxarıb kafirlikdə günahlandırmışdır.Buna görə də şiələrə müxalif olanlar demişlər ki,şiəlik və inkarçılıq yəhudilikdən götürülmüşdür."(“Rical əl-Kəşşi", səh 101, Iraq, Kərbəladakı "əl-Ələmi" müəssisəsinin çapı)
Öz dövrünün şiə şeyxi Həsən Musa Növbəxti "Firəq əş-şiə" (Şiə firqələri) kitabında yazır: “Abdullah ibn Səba Əbu Bəkri, Öməri, Osmanı və əshabələri söymüş, onlara öz etirazını bildirmiş və onlardan ayrılmış adamlardan biridir.O demişdir ki, bunu ona Əli əmr etmişdir. Əli onu danlamış, ondan bunu deyib-demədiyini soruşmuşdur.O öz dediklərini boynuna almış,Əli onu öldürməyi əmr etmişdir.Bunu görən adamlar çığırıb ona demişlər ki, ey Əmirəlmöminin! İnsanlar arasında sizə Əhli eytə məhəbbət və sizin vilayətinizi, sizin düşmənlərinizdən uzaqlaşmağı təbliğ edən bir adamı necə öldürək? Belə olduqda Əli onu öldürməyib Mədainə (Iranın o zamankı paytaxtı) sürgün edir. Əli əshabələrindən olan elm əhlindən bir qrupu hekayət etmişlər ki, Abdullah Ibn Səba Islamı qəbul etmiş yəhudi olmuşdur. O, Əlinin tərəfdarı idi. Yəhudi ikən Musadan sonra Yuşə ibn Nunun vəliəhd olduğunu dediyi kimi, müsəlman ikən də Peyğəmbər (s.a.s)-in vəfatından sonra Əli haqqında həmin sözləri demişdir. O, Əli (r.a)-nin imamlığının fərz olması sözünü açıq deyən birinci adam olmuş,onun düşmənlərindən aralanmış, müxaliflərini rüsvay etmişdir. Buna görə də şiəliyə müxalif olanlar demişlər: "Inkarçılığın əsası yəhudilikdən götürülmüşdür." Abdullah ibn Səbaya Mədaində Əlinin ölüm xəbəri çatanda o, bu xəbəri gətirənə demişdir: "Yetmiş dəfə onun başını gətirib göstərsən və onun qətli ilə əlaqədar yetmiş məhkəmə də qursan, yalan dediyini bilirəm. Çünki, o nə ölüb, nə də qətlə yetirilib, nə də bütün Yer kürəsinə sahib olmadan ölməyəcəkdir." (Növbəxti "Firəq əş-şiə" səh 43-44; Nəcəf; "əl-Mətbəə əl-Heydəriyyə" nəşr. 1959)
Sədd ibn Abdullah əl Əşəri əl Qummi (İmam Həsən Əsgərinin yoldaşı olub) Səbailər haqqında deyir: “Səbaililər Abdullah ibn Səbaının davamçılarıdır.Ona yardım edənlər Abdullah ibn Hursi və İbn Əsvəd idi.Bunlar onun ən böyük səhabələri idilər.O,Əbu Bəkri,Öməri,Osmanı və digər səhabələri aşkarca tənqid,təhqir edən ilk insan idi.” (“əl Məqalət vəl firaq” səh 22,Tehran)
Muhəmməd Əbdül Kərim Şəhristani yazır: “İbn Səba Əlinin ilahi imaməti haqqında iddia edən ilk şəxs olmuşdur.”(Şəhristani “Dinlər və firqələr” səh 137,Moskva 1999)
Şiəliyin üç əsasının kökü bu yəhudiyə gedib çıxır.