Enfeksiyon ve febril nötropeni için antibiyotik tedavisi,
Kan ürünleri desteği,
Parenteral beslenme
Damar yolu bulma çabaları nedeniyle olusan ağrı ve bunun yarattığı korku ile anksiyete, tedavi uyumu ve devamlılığını sağlamada sorunlara yol açmaktadır.
Onkolojide sıkça kullanılan iki tip santral venöz kateter vardır.
Hickman kateter
Tamamı cilt altına yerlestirilen santral venöz kateterler (port kateterler)
Çıkıs yerinin proksimalinde cilt altına yerleşmeyi sağlayan başlıkları olan tünelli cihazlar olup, kullanım için iğne takılmasını gerektirmez, kolay yerleştirilir, güvenli ve çoklu lümen olanağı sağlar.
Çıkıs yerinin proksimalinde cilt altına yerleşmeyi sağlayan başlıkları olan tünelli cihazlar olup, kullanım için iğne takılmasını gerektirmez, kolay yerleştirilir, güvenli ve çoklu lümen olanağı sağlar.
Dezavantajları
Kateter etrafındaki pansumanların sık sık değiştirilmesi ve
Heparin ile günlük rutin yıkama yapılması gereklidir.
Trombotik tıkanma olasılığı ve
Cilt florası ile yakın iliskide olması nedeniyle yüksek enfeksiyon riski
Günlük aktivite sınırlaması
Port kateterler ise bir iğne vasıtasıyla girilen cilt altında rezervuarı ve buradan santral vene uzanan bir kateteri olan cihazlardır.
Port kateterler ise bir iğne vasıtasıyla girilen cilt altında rezervuarı ve buradan santral vene uzanan bir kateteri olan cihazlardır.
Rezervuar silikon bir septum, onu örten bir kılıf ve bir hazneden oluşur.
Bu sistemlerin eksternal venöz kateterlere olan üstünlükleri;
Bakımı için aylık heparinli serum fizyolojik ile yıkanmalarının yeterli olması,
Daha iyi bir kozmetik görünüm sağlaması,
Banyo ve yüzme gibi aktivitelerde sınırlama yaratmaması
Enfeksiyon ile disfonksiyon oranlarının daha düşük olmasıdır.
Dezavantajları ise
Çok obez ya da çok küçük bebeklere uygulama zorluğu,
Düzeltilemeyen koagülopati ve trombosit sayım düsüklüğü olan çocuklarda iğne nedenli kanama ve hematom
İğnenin uygun yerleştirilememesinden ya da yerinden kaymasından kaynaklanan ekstravazasyon
Subklavian venler, İnternal ya da eksternal juguler venler
Subklavian venler, İnternal ya da eksternal juguler venler
Port rezervuarı klavikulanın 6-8 cm altına 3-5 cm bir insizyon yapılıp cilt altı dokunun kalınlıgına bağlı olarak hemen cilt altına, pektoral fascia ya da kas altına yerleştirilebilir.
Amaç kateterin ucunun sağ atriumun superior ya da inferior vena kava ile birleşim yerine gelecek şekilde yerleştirilmesidir.
Subklavian venden kanama,
Pnömotoraks, hemotoraks
Ven duvarı perforasyonu
Çevredeki sinirlere zarar verilmesi,
Kardiak aritmiler,
Hava embolisi,
Kateter hasarı
En sık görülen komplikasyonlar olan pnömotoraks ve hemotoraks %1-3; mediastinal kanama ise %0.8 olarak belirtilmiştir.
Kateter membran hasarı (port membranının yırtılması ya da sızıntı)
İlaç ekstravazasyonu
Kateter ilişkili geç derin ven trombozu
Kateter kolonizasyonu: Bir mikroorganizmanın kateter ucu, cilt altı kateter segmenti, ya da rezervuarından alınan kültürde üremesi olarak tanımlanır.
Sistemik port iliskili enfeksiyon-sepsis: Baska bir enfeksiyon odagı olmaksızın klinik enfeksiyon bulguları varlıgında (ates titreme ve/veya hipotansiyon) aynı bakteriyel ya da fungal mikroorganizmanın es zamanlı olarak perkütan periferik venden ve kateterden alınan kültürde üremesi olarak tanımlanabilir.
İnfüzyon iliskili kan akımı enfeksiyonu: Es zamanlı olarak infüzyon materyalinden ve perkütan alınan kan örneklerinde aynı mikroorganizmanın klinik enfeksiyon bulguları olmaksızın üremesi olarak tanımlanır.
Çıkıs yeri enfeksiyonu: Kateter çıkıs yerinde 2 cm’lik alan içinde olan eritem, endurasyon, ve/veya hassasiyet olup infeksiyonun diger belirtileri olan ates ve çıkıs yerinden püy gelmesi olarak tariflenebilir. Beraberinde kateterden alınan kan örneklerinde üreme olabilir ya da olmayabilir.
Tünel enfeksiyonu: Tünelli kateterler olan eksternal kateter ya da tamamı cilt altına yerlestirilen portların subkütan tünel yolu boyunca kateter çıkıs yerinden 2 cm’den daha uzun alanda hassasiyet, endurasyon ve/veya eritemin olması, birlikte kateterden alınan kültür pozitif ya da negatif olabilir.
Cep enfeksiyonu: Port haznesinin bulundugu ciltaltı cepte enfekte sıvı olup bunun cep üzerinde hassasiyet, eritem, endurasyonla birlikte olması; spontan ruptüre olarak direne olması, ya da üstteki cildin nekrozu olarak tanımlanır; beraberinde septisemi olabilir ya da olmayabilir.
Koagülaz negatif stafilokoklar
S. aureus
Enterococcus spp.
C. albicans
Albikans dısı kandida
Daha az görülenler
E. coli
Klebsiella spp.
P. aeroginosa
M. furfur
Acinetobacter spp.
Enterobacter spp.
Tüberküloz dısı mikobakteriler
Kateterin kırılması durumunda intravasküler embolizasyon meydana gelebilir.
Kateterin kırılması durumunda intravasküler embolizasyon meydana gelebilir.
En sık klavikula ve birinci kosta arasındaki geçiş noktasında meydana gelir. Sağ ventrikül ve ardından pulmoner arter embolizasyonu oluşturur.
