SiNDİRİm sistemi hastaliklari

KRONİK NÜKSEDİCİ TİMPANİ (Tympania ruminis chronica recidivaria)

Rumenin dorsalinde sık sık tekrarlayan serbest veya içerikle karışık köpüklü gaz birikimine bağlı hafif veya orta şiddetli timpani ve rumen dilatasyonu ile karakterizedir. Başlı başına bir hastalık olmayıp, genelde sindirim sistemi hastalıklarının seyrinde ortaya çıkan bir durumdur.

Etiyoloji: Sindirim sisteminin değişik hastalıkları etiyolojide rol oynamaktadır. Rumende gaz oluşumu normal olduğu, özellikle ruktusun mekanik veya fonksiyonel olarak engellenmesi ve ösefagustan gaz geçişinin bozulması sonucu ortaya çıkar. Nedenler arasında;

- Ösefagus hastalıkları (ösefagusta yangı ve yaralanmalar, kısmi obstrüksiyonlar, kompresyon stenozları, dilatasyon, ektazi, divertikel oluşumu ve paraliz),

- Ön midelerdeki yangı, apse ve tümörler (örneğin; kronik RPT ve rumenitis, retikulum aktinobasillozu ve papillamatozu)

- Mediastinal lenf yumrularının büyümesi (Tuberculosis, Leukosis, aktinobasillozu)

- Ön midelerde hareket bozuklukları,

- Rumende fermantasyon bozuklukları,

- Kardiya ve ostium retikuloomasinin geçici tıkanmaları (phytobezoar),

- Evantrasyo diyaframatika,

- Abomasum hastalıkları (abomasitis, abomasum deplasmanı ve dilatasyonu),

- Uzun süreli omasum hastalıkları,

- Hydatidose,

- Ağır karaciğer hasarı,

- Rumen florasının tahribatı ve diğer ağır indigesyonlar (basit hipoaktivite, rumen kokuşması ve alkalozu)

- Tetrasiklin ve antifermantatif ilaçların oral yolla verilmesi,

- Timpaniye predispoze ırklar (özellikle Hereford ve melezleri) sayılabilir.

Semptomlar: Asıl hastalığın semptomları yanında genellikle sonda uygulamasıyla ortadan kaldırılabilen, ancak uzun yada kısa süre içerisinde tekrarlayan hafif veya orta dereceli rumen timpanisi gözlenir. Bunun yanı sıra hayvanın genel durumunun çok az değiştiği veya hiç etkilenmediği, bazen iştah, geviş getirme ve rumenin motorik hareketlerini etkilendiği görülür. Sol açlık çukurluğunun hafif bombeleştiği ve perküsyonda rumenin üst yarımında timpanik ses belirlenir. Hayvanlarda kıl örtüsünün mat ve karışık olduğu, zayıflama ve anemi bulguları tespit edilir. Ara sıra tekrarlayan hafif timpani formu bazen ölümle sonuçlanabilen şiddetli timpaniye dönüşebilir.

Teşhis: Klinik bulguların hafif olması nedeniyle kesin tanı zordur. Asıl nedenin ortaya konulması gerekir. Bu amaçla iyi bir anamnez ve detaylı muayeneler (Vagus indigesyonlarında fonksiyon testleri, abomasum deplasmanlarında perküsyon, oskultasyon ve muhtemel punksiyon, ösefagusun sondalanması, rumen içeriği muayeneleri) ve hatta erken dönemde deneysel Laparatomi ve rumenotomi gerekli olabilir. Diğer timpani formlarıyla da ayrımı yapılmalıdır.