Siyasi. İDeolojiler

William Godwin (1756-1836)
İngiliz felsefeci ve romancı. Godwin Presbiteryen papazıyken bütün saygınlığını kaybetti ve 
profesyonel bir yazar oldu. 
Caleb Williams
(1794) en başarılı romanıdır. Wordsworth, Shelley 
gibi genç yazarların ve eşi Wollstonecraftin da üyesi olduğu entelektüel bir grubu yönet­
miştir.
Enquiry Concerning Political Justice (Siyasal Adâlet Üzerine inceleme,
[1773] 1971) adlı eseriyle 
Godwin, siyasî bir şöhret kazanmıştır, bu eser anarşist inançların geniş kapsamlı açıklamasını 
içeren ilk otoriteryanizm eleştirisidir, insanın eğitime ve sosyal şartlara dayanan mükemmelliğini savunan liberal 
rasyonalizmin uç bir şeklini geliştirmiştir. Bireyci de olsa Godwin, insanın fayda gözetmeden iyilik yapabilecek 
kapasiteye sahip olduğuna inanır.
J
Anarşizm basit bir şekilde insanın iyiliği inancı üzerine temellendirilmemiştir. İlk olarak insan 
doğasının anarşist teorileri dâima karmaşık olagelmiştir ve insan ruhunda rakip potansiyellerin var 
olduğunu kabul etmiştir. Örneğin Proudhon, Bakunin ve Kropotkin (bkz. s. 203) insan varlıkla­
rının farklı yönlerden bencil ve mücadeleci olabileceği gibi sosyal ve paylaşımcı da olabileceklerini 
kabul etmişlerdir. (Morland, 1997) İnsanın özü ahlâken ve bilgi yönünden aydınlanmış olabileceği 
gibi; her insanda yıkıcı bir kapasite gizliden gizliye varlığını sürdürür. İkinci olarak, anarşistler, 
insan doğasına gösterdikleri ilgiyi sosyal kurumlara da göstermişlerdir. İnsanların yaşadıkları sos­
yal, politik ve ekonomik koşullardan etkilenmeleri sebebiyle insan doğasını “değiştirilebilir” olarak 
kabul ederler. Hükümet ve devletin beklediği hukuk gibi diğer sosyal kurumlar uyumun, işbir­
liğinin ve kendiliğinden uyumun/harmoninin gelişmesine yardımcı olur. Bu yüzden kolektivist 
anarşistler, ortak mülkiyeti veya karşılıkçı kurumlan açıkça onaylarken bireyci anarşistler piyasayı 
desteklerler. Düzenli ve barışçıl bir devletsiz toplumun şu ana kadar görülmemiş olması, anarşist 
teorinin en zayıf yönüdür. Anarşizm karşıtları, sosyal kuramların insan doğasına negatif etkileri ya 
da yozlaşmaya sebep olmasının mümkün olabileceğini fakat tüm bunların doğal düzeni ütopik bir 
hayâl olmaktan kurtaramayacağını belirtmektedirler.