Siyasiy huqıqıy tarawdaǵı (10) áhmiyetli xalıq aralıq reytingler hám olarǵa Ózbekstannıń integraciyalasıwı .
REJE :
1. Xalıq aralıq reyting hám indeksler
2. Ózbekstannıń xalıq aralıq reyting hám indekslerdegi ornı
3. Xalıq aralıq reyting hám indekslerde Ózbekstan Respublikasınıń ornın jaqsılawǵa tiyisli ilajlardı sistemalastırıw
2020 -jıl 9 -noyabr kúni Xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew boyınsha respublika sovetiniń náwbettegi jıynalısı bolıp ótti.
Joqarı Jıynalıs Senati Baslıǵı, Xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew boyınsha respublika keńesi baslıǵı T. Narbayeva alıp barǵan jıynalısta senatorlar, Keńesi aǵzaları, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵi Kengesi, xalıq deputatları wálayatlar hám Tashkent qala Keńesleriniń turaqlı komissiyaları baslıqları, ilimiy-izertlew mákemeleri, joqarı tálim shólkemleri, mámleketlik emes kommerciyalıq bolmaǵan shólkemleri qatnastı.
Aytıp ótkeni sıyaqlı, búgin Ózbekstan xalıq aralıq jámiyetshilik, kóplegen reyting agentlikleriniń názerinde turıptı. Mámleketimizde alıp barılıp atırǵan reformalar olar tárepinen bahalanıp atır.
Keshe ǵana “Gellap” (“Gallup”) xalıq aralıq izertlew institutınıń “Global nızam hám tártip” boyınsha jıllıq pútkil dunya reytingi daǵaza etildi. Ózbekstan bul reytingde 100 balldan 92 ball toplap, dúnyanıń eń qawipsiz mámleketleri tap 10 taligiga kirgizildi.
Qolaversa, Básekige shıdamlı sanaat ónimliligi, Global innovatsiyalar, Tuwrıdan-tuwrı shet el investitsiyalar ushın tártipke soluvchi sheklewler indekslerinde mámleketimiz dáslepki márte tán alıw etildi.
Jáhán bankiniń Basqarıw sapası indikatorlarining 2019 -jıl juwmaqları boyınsha daǵaza etilgen esabatında Ózbekstan barlıq 6 strukturalıq indikator boyınsha ósiwge eristi.
Jıynalısta sociallıq-ekonomikalıq hám siyasiy-huqıqıy tarawlarǵa tiyisli ústin turatuǵın xalıq aralıq reyting hám indekslerde Ózbekstan Respublikasınıń ornın jaqsılaw boyınsha 2020 -jıl III sherekte ámelge asırılǵan jumıslar tuwrısındaǵı Keńes jumısshı shólkemleri - finans ministri T. Ishmetovning hám de ádillik ministri R. Davletovning informaciyaları esitildi.
Bunnan tısqarı, ministrlik hám keńseler juwapker bolǵan ayırım strukturalıq indikatorlar boyınsha mámleketimiz reytingi tómen kórsetkishlerde qalıp ketip atırǵanlıǵı, olardı jaqsılaw boyınsha alıp barılıp atırǵan háreketler nátiyjesiz bolıp atırǵanlıǵı sın pikir etildi.
Usınıń menen birge, bólek xalıq aralıq reytingler biriktirilgen izertlew institutlarınıń iskerligi sın kózqarastan talqılaw etildi.
Atap aytqanda, xalıq aralıq reytinglerdiń metodologik hám basqa strukturalıq bólimlerin nızamshılıqqa implementatsiya qılıw, normativlik-huqıqıy hújjetler hám olardıń joybarların mámleketimizdiń xalıq aralıq reytinglerdegi ornın kóteriw noqatyi názerinen ekspert analiz qılıw wazıypaları atqarılmayapti.
Sonıń menen birge, jıynalısta respublikamizning xalıq aralıq reytinglerdegi tómen kórsetkishlerine sebep bolıp atırǵan tiykarǵı faktorlardı anıqlaw, ózin ózi bahalaw ushın ústin turatuǵın xalıq aralıq reytinglerdiń kriteryaları hám indikatorlari tiykarında milliy indekslerdi islep shıǵıw wazıypaları atqarıwı tolıqqonli alıp barilmayotganligi sın pikir etildi. Bólek xalıq aralıq reytingler biriktirilgen izertlew institutlarınıń buǵan baylanıslıǵı iskerligi qaniqarsiz, dep tapildi.
Qolaversa, xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islewge juwapker ministrlik hám keńselerdiń qánigelesken strukturalıq bólindileri iskerligi sheńberindegi hújjetlerdi unifikaciyalaw, úlgili formaların engiziw, qánigelerdiń bilimi, ilmiy tájriybe hám kónlikpelerin turaqlı túrde asırıp barıw zárúrligi aytıp ótildi.
Bunnan tısqarı, sociallıq-ekonomikalıq hám siyasiy-huqıqıy tarawlarǵa tiyisli ústin turatuǵın xalıq aralıq reyting hám indekslerde Ózbekstan Respublikasınıń ornın jaqsılaw boyınsha 2021-jılǵa mólsherlengen shólkemlestirilgen ilajlar programmasın islep shıǵıw maydanınan kórsetpeler berildi.
Mámleketimiz ushın ústin turatuǵın bolǵan xalıq aralıq reyting hám indeksler, olardıń strukturalıq indikatorlari boyınsha Ózbekstan Respublikası kórsetkishlerin tupten jaqsılawǵa jóneltirilgen ilimiy hám ámeliy joybarlardı islep shıǵıwǵa qaratılǵan maqsetli grantlar ajıratıw mexanizmin engiziwge kelisip alındı
Usınıń menen birge, jıynalısta ministrlik hám keńselerdiń qánigelesken strukturalıq bólindileri basshıları hám de jergilikli mámleket hákimiyatı shólkemleri juwapker xızmetkerleri ushın xalıq aralıq standartlarǵa muwapıq joybarlıq basqarıw tiykarında reytinglerdegi kórsetkishlarimizni jaqsılawǵa qaratılǵan arnawlı ámeliy bilimlerdi jetilistiriw kursların engiziw máselesi talqılaw etildi.
Sonıń menen birge, Keńes aǵzaları tárepinen bildirilgen oy-órisler hám usınıslardı inabatqa alıp, Keńestiń tiyisli sheshimi qabıllandı.
Xalıq aralıqreytingvaindekslar: mámleketorganlarirahbarlarigaKPIbelgilandi
2 iyunkuniprezidenttomonidanÓzbekstannıńxalqaroreytingvaindekslardagio'rniniyaxshilash, mámleketorganlaridaularbilan sistemalı islewdiń jańa mexanizmin engiziw tuwrısındaǵı párman qol qoyıldı.
Sońǵı 4 jıl dawamında mámleket «Ekonomikalıq erkinlik» indeksinde 52, «Logistika natiyjeliligi» indeksinde - 19, «Doing Business» indeksinde - 18 tekshege, IHTTning «Mámleketlerge tán xaterlerdi klassifikaciyalaw» sistemasında 6 -gruppadan 5-gruppaǵa kóterildi, dep aytnadı hújjette.
Norma'ning jazıwısha, xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew boyınsha respublika keńesi shólkemlestiriledi. Onıń tiykarǵı waziypası ústin turatuǵın bolǵan xalıq aralıq reyting hám indekslerde Ózbekstan ornın tómendegiler arqalı jaqsılawdan ibarat :
mámleketimizdiń sociallıq-ekonomikalıq hám siyasiy-huqıqıy rawajlanıw dárejesin sistemalı analiz etip barıw, túrli tarawlarda ámelge asırılıp atırǵan túpkilikli ózgerislerdi esapqa alıw, sonıń menen birge usı baǵdardaǵı islerdiń natiyjeliligine tosıq bolıp atırǵan mashqalalardi saplastırıw ;
mámleket hákimiyatı hám basqarıwı sistemasın jetilistiriw, jámiyeti demokratiyalastırıw, aldıńǵı xalıq aralıq tájiriybege tiykarlanǵan mámleket hám jámiyet qurılısı salasındaǵı reformalardı ámelge asırıw boyınsha ǵayratlardı ilgeri jıljıtıw ;
mámleket hám jámiyet ómiriniń túrli iskerlik tarawıların tártipke salıwǵa qaratılǵan NHH hám olardıń joybarların mámleketimizdiń ornına tásiri kózqarasınan kompleks bahalab barıw.
Keńestiń jumısshı shólkemleri - Finans hám Ádillik ministrlikleri. Jumısshı organlar boyınsha bólistirilgen ústin turatuǵın bolǵan xalıq aralıq reyting hám indekslerde mámleketimizdiń ornın jaqsılawǵa qaratılǵan tásirli sharalar islep shıǵilıwı hám ámelge asırılıwı hám de bul jóneliste sistemalı xalıq aralıq sheriklik alıp barılıwı ústinen Keńes tárepinen qadaǵalaw ornatıladı.
Ústin turatuǵın bolǵan xalıq aralıq reyting hám indeksler boyınsha mámleketimizdiń ornın jaqsılaw - juwapker mámleket shólkemleri birinshi basshılarınıń iskerligi natiyjeliligin bahalawdıń bas kriteryalarınan biri. Ol boyınsha eń zárúrli kórsetkishler (KPI) belgilendi. Olarǵa erisiw maqsetinde kishi hámeldar ministrlik hám keńseler tárepinen tómendegiler islep shıǵilıwı hám keńeske tastıyıqlaw ushın usınıs etiliwi kerek:
2020 jıldıń ekinshi yarımı dawamında ámelge asırılıwı kerek bolǵan shólkemlestirilgen ilajlar programmaları (bir ay múddette);
kelesi jılda ámelge asırılıwı kerek bolǵan shólkemlestirilgen ilajlar programmaları (hár jıl 1 dekabrge shekem).
Olarda xalıq aralıq reyting hám indekslerdiń náwbettegi basılıwında zárúr kórsetkishni atap kórsetiwge qaratılǵan ámeliy usınıslar, sonıń menen birge reyting hám indekslerdi daǵaza etiwshi shólkemler hám de olardı dúziwde paydalaniletuǵın informaciya dárekleri menen sheriklik qılıw mexanizmleri názerde tutılıwı kerek.
Juwapker mámleket shólkemleriniń birinshi basshıları hár bir sherek juwmaǵı boyınsha :
keńes jumısshı shólkemlerine mámlekette ámelge asırılıp atırǵan reformalar tuwrısındaǵı maǵlıwmatlar, zárúr statistikalıq informaciyalar hám basqa materiallardı usınıs etedi (keyingi aynıń 15-sánesine shekem);
keńes baslıǵı yamasa orınbasarınıń baslıqlıǵında ótkeriletuǵın jıynalıslarda tiyisli xalıq aralıq reyting hám indekslerde KPI'ga erisiw ushın ámelge asırılǵan ilajlar tuwrısında informaciya beredi (keyingi aynıń 30 -sánesine shekem).
2019 jıl martda islengen komissiya keńeske kómeklesedi hám tiyisli jóneliste juwapker mámleket shólkemleri jumısın muwapıqlashtirib baradı. Juwapker mámleket shólkemleri hám de izertlew institutları tiyisli reyting hám indeksler boyınsha ámelge asırılǵan jumıslar haqqındaǵı maǵlıwmatlardı keńes jumısshı shólkemlerine úzliksiz túrde usınıs etip baradı.
Ádillik ministrliginde xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew basqarması shólkemlestiriledi. Basqarma bir ay múddette joqarı maman kadrlar menen toldırıladı.
«Ózbekstan Respublikası xalıq aralıq reytinglarda» portalınıń jumısqa túsiriliwi 2020 jıl 1 oktyabrge kóshirildi (dáslepki sáne - 2019 jıl 1 aprel). Finans ministrligine bunı mápdar ministrlikler hám keńseler menen birgelikte ámelge asırıw tapsırildi. Finans ministrligi hám de Ádillik ministrligi Informaciya texnologiyaları hám kommunikatsiyaların rawajlandırıw ministrligi menen birgelikte portal úzliksiz islewin támiyinlew jáne onı jańalap barıw ushın juwapker etip belgilengen.
Xalıq aralıq reyting hám indekslerde Ózbekstan Respublikasınıń ornın jaqsılawǵa tiyisli ilajlardı sistemalastırıw tuwrısında
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń pármanı
Ekonomikalıq hám siyasiy-huqıqıy xalıq aralıq reyting hám indekslerde Ózbekstan Respublikasınıń ornın jaqsılaw, buǵan baylanıslı kishi hámeldar ministrlik hám keńselerdiń iskerligin nátiyjeli muwapıqlastırıw, xalıq aralıq maydanda mámleketimiz poziciyasin jáne de kóteriw, shet el reyting agentlikleri menen sheriklikti sistemalı túrde ámelge asırıw, juwapker mámleket shólkemleri basshılarına júkletilgen wazıypalardı waqıtında hám sapalı atqarılıwında olardıń jeke juwapkershiligin kúsheytiw maqsetinde:
1. Ústin turatuǵın xalıq aralıq reyting hám indekslerdi kompleks túrde kórip shıǵıw hám jaqsılaw boyınsha atqarıw natiyjeliligin asırıw hám de kishi hámeldar ministrlik hám keńseler tárepinen alıp barılıp atırǵan tiyisli ilajlardı sistemalı muwapıqlastırıw kerekligin inabatqa alǵan halda :
Ústin turatuǵın xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islewdi muwapıqlastırıw boyınsha komissiya (keyingi orınlarda - Komissiya ) 1-qosımsha daǵı quramǵa muwapıq tuzilsin;
Ózbekstan Respublikası Finans ministrligi strukturasına xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew boyınsha juwapker bolǵan Ózbekstan Respublikası finans ministri orınbasarı (keyingi orınlarda - finans ministri orınbasarı ) lawazımı kiritilsin;
Ózbekstan Respublikası Finans ministrligi strukturasında basqarıw xızmetkerleriniń sanı qosımsha 10 shtat birliginen ibarat Xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew basqarması (keyingi orınlarda - Basqarma ) tashkil etilsin hám joqarı maman kadrlar menen toltırılıwı támiyinlansin.
2. Belgilep quyilsinki:
a) Komissiya xalıq aralıq reyting hám indekslerde Ózbekstan Respublikasınıń ornın jaqsılaw boyınsha islerdi ámelge asırıw sheńberinde:
hár ayda keminde bir márte jıynaladı ;
kishi hámeldar ministrlik hám keńseler tárepinen maqsetli kórsetkishlerge erisiw ushın ústin turatuǵın jónelislerdi belgilep beredi hám ámelge asırılıp atırǵan islerdi muwapıqlashtirib baradı ;
tiyisli qararlar qabıl etedi hám olardıń atqarılıwın ministrlik hám de keńseler tárepinen sapalı hám tolıqbajarilishini támiyinleydi, sonıń menen birge, olardıń aylıq esabatların esitedi;
Ózbekstan Respublikası Prezidentine ámelge asırılǵan jumıslar maydanınan hár ayda keminde bir márte esabat usınıs etedi;
b) finans ministri orınbasarı :
xalıq aralıq reyting hám indekslerde Ózbekstan Respublikasınıń ornın jaqsılaw boyınsha kishi hámeldar ministrlik hám keńselerningmuvofiqlashtirilgan óz-ara sherikligin, olarǵa júkletilgen wazıypalardı nátiyjeli hám sapalı orınlaw ushın stilistik hám konsultativ járdem kórsetiwdi támiyinleydi;
Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesiniń jıynalıslarında,
sonday-aq, Basqarıwshı jıynalıslarında, kishi hámeldar ministrlik hám keńseler tárepinen xalıq aralıq reyting hám indekslerde Ózbekstan Respublikasınıń ornın jaqsılaw boyınsha ámelge asırılıp atırǵan jumıslar jaǵdayın sın kózqarastan kórip shıǵıw boyınsha usınıslar beredi;
V) Basqarma Komissiya jumısshı organı bolıp, kishi hámeldar ministrlik hám keńselerdiń xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew iskerligin nátiyjeli quraydı hám zárúr maǵlıwmatlardı ulıwmalastıradı, buǵan baylanıslı tómendegi wazıypalardı ámelge asıradı :
kishi hámeldar ministrlik hám keńselerden zárúr bolǵan maǵlıwmatlardı sorap aladı, ámelge asırılıp atırǵan ilajlardıń nátiyjeliligi maydanınan informacion-tahliliy materiallar tayarlaydı hám Komissiyaǵa usınıs etedi;
xalıq aralıq reyting hám indekslerdi daǵaza etiwshi shólkemler, reyting agentlikleri, jergilikli hám de xalıq aralıq ekspert, konsultant hám qánigeler menen tuwrıdan-tuwrı isleydi, sonday-aq, olardı respublikaǵa usınıs etedi hám alıp barılıp atırǵan reformalar kólemi menen jaqınnan tanıstıradı, sırt elde tarawǵa tiyisli ilajlarda qánigeler qatnasıwın, davra sáwbetleri, xalıq aralıq forum hám konferensiyalardı shólkemlestirip baradı ;
Ózbekstan Respublikası Prezidenti Admınıstratsiyasining Xalıq aralıq reytingler menen islew hám “Elektron húkimet” sistemasın engiziw jumısların muwapıqlastırıw sho'basi menen ústin turatuǵın xalıq aralıq reyting hám indekslerde Ózbekstan Respublikasınıń ornın jaqsılaw ushın kompleks ilajlardı belgilew maydanınan jaqınnan sheriklik etedi;
tiyisli usınıslardı islep shıǵadı hám de olardı kórip shıǵıw ushın Komissiyaǵa kiritedi;
g) xalıq aralıq reyting hám indekslerdiń maǵlıwmat bazalarınan paydalanıw, zárúr informaciya materialların alıw, bul reyting hám indekslerdegi Ózbekstan Respublikasınıń ornın jaqsılaw boyınsha xalıq aralıq reyting agentlikleri hám de xalıq aralıq ekspert, konsultant hám qánigelerdi tartıw menen baylanıslı ǵárejetlerdi oraw Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesiniń rezerv fondı qarjları esabınan ámelge asıriladı.
3. Kishi hámeldar ministrlik hám keńselerdiń birinshi basshıları :
tiyisli xalıq aralıq reyting hám indeksler boyınsha belgilengen maqsetli kórsetkishlerge erisiwde shaxsan juwapker etip belgilensin;
eki hápte múddette usı jıldıń 1 sentyabrine shekem ámelge asırilatuǵın ilajlar programmasın islep chiqsin hám Komissiyanıń jumısshı organına usınıs etsin.
4. Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń ayırım hújjetlerine 2-qosımshaǵa muwapıq ózgertiwler hám qosımshalar kiritilsin.
5. ministrlik hám keńseler bir ay múddette ózleri qabıl etken normativlik-huqıqıy hújjetlerdi bul Pármange muwapıqlastırsın.
6. Ózbekstan Respublikası Finans ministrligi Ádillik ministrligi menen birgelikte bir ay múddette nızam hújjetlerine bul Pármannen kelip shıǵıs ózgertiw hám qosımshalar tuwrısında ministrler Mákemesine usınıslar kiritsin.
7. Usı Pármandiń atqarılıwın baqlaw Ózbekstan Respublikasınıń Bas ministri A. N. Aripov, Ózbekstan Respublikası Prezidenti Admınıstratsiyasi basshısı Z. Sh. Qaǵıydaiddinov hám Ózbekstan Respublikası Bas ministriniń orınbasarı J. A. Qoshqarov moynına júklensin.
Xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew boyınsha respublika keńesi shólkemlestiriledi
Prezident pármanına qaray, mámleket shólkemlerinde xalıq aralıq reytingler menen islew máselesin muwapıqlastırıw maqsetinde Xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew boyınsha respublika keńesi shólkemlestiriledi hám ol Parlament qadaǵalawı astında boladı. Sonıń menen birge, 1 oktyabrge shekem “Ózbekstan Respublikası xalıq aralıq reytinglarda” birden-bir portalı iske túsiriledi.
2 iyun kúni prezident Shavkat Mirziyoyev “Ózbekstan Respublikasınıń Xalıq aralıq reyting hám indekslerdegi ornın jaqsılaw hám de mámleket shólkemleri hám shólkemlerinde olar menen sistemalı islewdiń jańa mexanizmin engiziw tuwrısında” gi pármandi imzoladi. Bul haqqında O'zA xabar berdi.
Pármande jazilıwına qaraǵanda, bir qatar xalıq aralıq reytinglerde mámlekettiń kórsetkishleri sezilerli joqarılaganiga qaramay ayırım basshılar reytingler menen islewge jetkiliklishe itibar qaratmayotganligi hám xalıq aralıq shólkemler tárepinen ótkerilip atırǵan sorawlarda kópshilik reformalar óz hákisin toappay atırǵanlıǵı áqibetinde ústin turatuǵın xalıq aralıq reyting hám indekslerde Ózbekstan tómen tekshelerde qalıp atır.
Sol sebepli, mámlekettiń investitsiyalıq ózine tartatuǵındorligi hám xalıq aralıq maydan daǵı imidjini bekkemlew, mámleket shólkemleri hám shólkemlerinde xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islewdiń jańa mexanizmlerin engiziw maqsetinde Xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew boyınsha respublika keńesi shólkemlestiriledi.
Keńestiń tiykarǵı wazıypaları qatarında Ózbekstannıń sociallıq-ekonomikalıq hám siyasiy-huqıqıy rawajlanıw dárejesin sistemalı analiz etip barıw, ámelge asırılıp atırǵan ózgerislerdiń xalıq aralıq reyting hám indekslerde mámlekettiń ornın jaqsılaw maqsetlerine xizmet etiwin támiyinlew belgilengen.
Zárúrli ózgerislerden biri Xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew sistemasınıń komissiyası keleside Respublika keńesi Parlament qadaǵalawı astında boladı. Senat baslıǵı Keńeske basshılıq etedi. Bunnan tısqarı, Keńes jumısshı shólkemleri retinde Finans ministrligi hám Ádillik ministrligi belgilengen. Olar uyqas túrde sociallıq-ekonomikalıq hám siyasiy-huqıqıy reytingler boyınsha jumıs aparıwadı.
Xalıq aralıq reyting hám indeksler menen sistemalı islewdiń aldınǵı hám jańa mexanizmi
Derek: Finans ministrligi
Párman menen sonıń menen birge, Ózbekstan ushın ústin turatuǵın bolǵan xalıq aralıq reyting hám indeksler boyınsha nátiyjelililiktiń eń zárúrli kórsetkishleri (KPI) tastıyıqlandi. Usınıń menen birge, juwapker mámleket shólkemleriniń birinshi basshıları hár sherek juwmaǵı keńes jumısshı shólkemlerine zárúr statistikalıq informaciyalar hám basqa materiallardı usınıs etedi.
Bunnan tısqarı, pármange muwapıq, Ádillik ministrligi oraylıq apparatı strukturasında ádillik shólkemleri hám mákemeleri basqarıw xızmetkerleriniń sheklengen sanı hám miynetke aqsha tólew fondı sheńberinde 6 shtat birliginen ibarat Xalıq aralıq reyting hám indeksler menen islew basqarması shólkemlestiriledi.
Jazilıwına qaraǵanda, 1 oktyabrge shekem Internet tarmaǵında “Ózbekstan Respublikası xalıq aralıq reytinglarda” birden-bir portalı iske túsiriledi. Bunda, keńes jumısshı shólkemleri Informaciya texnologiyaları hám kommunikatsiyaların rawajlandırıw ministrligi menen birgelikte portal iskerliginiń úzliksiz islewin támiyinlew jáne onı jańalap barıw ushın juwapker etip belgilendi.
Ádebiyatlar dizimi
1. Ózbekstan Respublikasınıń Konstitusiyası.- T.: «Ózbekstan», 2005.
2. Sırtqı ekonomikalıq iskerlik tuwrısında.- T.: «Ádalat», 2004.
3. Ózbekstan Respublikası Jer kodeksi.- T.: «Ádalat», 2004.
4. Awıl xojalıǵı kooperativlari (shirkatlari) tuwrısında.- T.: «Ádalat», 2004.
5. Fermer xojalıǵı tuwrısında.- T.: «Ádalat», 2004.
6. Dıyxan xojalıǵı tuwrısında.- T.: «Ádalat», 2004.
Dostları ilə paylaş: |
