Skolioza jest chorobą ogólnoustrojową, powodującą zmiany w układzie narządu ruchu, oddechowym i krążenia.
Skolioza jest chorobą ogólnoustrojową, powodującą zmiany w układzie narządu ruchu, oddechowym i krążenia.
Jest to odchylenie osi anatomicznej kręgosłupa (wyznaczonej przez linię wyrostków kolczystych)
od osi mechanicznej (wyznaczonej przez pion)
w płaszczyźnie czołowej, któremu mogą towarzyszyć zmiany w płaszczyźnie strzałkowej
i poprzecznej.
PŁASZCZYZNA CZOŁOWA:
PŁASZCZYZNA CZOŁOWA:
boczne skrzywienie kręgosłupa prawo-
lub/i lewostronne.
PŁASZCZYZNA STRZAŁKOWA:
zmiany w wielkości lub/i lokalizacji krzywizn fizjologicznych: lordoskolioza, kifoskolioza,
plecy płaskie + skolioza.
PŁASZCZYZNA POPRZECZNA:
rotacja – garb żebrowy lub/i wał lędźwiowy.
Proces chorobowy ujawnia się najczęściej w jednym
Proces chorobowy ujawnia się najczęściej w jednym
z łuków (wygięcie pierwotne). Pozostałe łuki (wygięcia wtórne) są wynikiem kompensacji uwarunkowanej grawitacją i wzrostem.
Wygięcie pierwotne zaburza równowagę i jest czynnikiem negatywnym. Jest większe niż wtórne, zmiany strukturalne są wyraźniejsze: ruchomość tego odcinka kręgosłupa jest mniejsza, a rotacja silniej zaznaczona.
Wygięcie wtórne przywraca równowagę i statykę tułowia. Mimo, że odbywa się to w zmienionych warunkach, to należy je traktować jako zjawisko pozytywne.
Ćwiczenia powinny być skierowane głównie na korekcję wygięcia pierwotnego z jednoczesnym dążeniem do zmniejszania wygięć wtórnych.
Ćwiczenia powinny być skierowane głównie na korekcję wygięcia pierwotnego z jednoczesnym dążeniem do zmniejszania wygięć wtórnych.
Jeżeli nie ma możliwości zmniejszenia wygięcia pierwotnego, należy dążyć do wyrównania skrzywienia przez ćwiczenia zwiększające wygięcia wtórne.
Zewnętrznym wyrazem wyrównywania mechanicznego skoliozy jest rzutowanie pionu spuszczonego z C7 na szparę międzypośladkową.
Zewnętrznym wyrazem wyrównywania mechanicznego skoliozy jest rzutowanie pionu spuszczonego z C7 na szparę międzypośladkową.
Radiologicznie określa się skoliozę jako wyrównaną, kiedy suma kątowych wygięć wtórnych jest w przybliżeniu równa wartości kątowej wygięcia pierwotnego.
Stopień anatomicznego, czynno – biernego wyrównywania skoliozy ocenia się na podstawie próby korekcji czynnej i biernej.
Stopień anatomicznego, czynno – biernego wyrównywania skoliozy ocenia się na podstawie próby korekcji czynnej i biernej.
Korekcja czynna polega na zdolności wyrównywania skrzywienia za pomocą napięcia mięśni, przede wszystkim prostownika grzbietu.
Korekcja bierna polega na ułożeniu na boku lub odbywa się w zwisie (zwłaszcza na podudziach).
Prawidłowo wykonany zwis czynny zawiera elementy korekcji czynnej i biernej.
I0 - skrzywienie wyrównuje się czynnie całkowicie lub częściowo,
I0 - skrzywienie wyrównuje się czynnie całkowicie lub częściowo,
II0 - skrzywienie wyrównuje się biernie całkowicie lub częściowo,
III0 - skrzywienie nie wyrównuje się ani czynnie, ani biernie,
IV0 - skrzywienie nie wyrównuje się ani czynnie, ani biernie, a na radiogramie widoczne są zmiany artrotyczne (zwyrodnieniowe stawów)
Skolioza I0 – kąt skrzywienia bocznego wynosi
Skolioza I0 – kąt skrzywienia bocznego wynosi
do 300.,
Skolioza II0 – kąt skrzywienia bocznego wynosi
od 30 do 600.,
Skolioza III0 – kąt skrzywienia bocznego wynosi
od 60 do 900.,
Skolioza IV0 – kąt skrzywienia bocznego wynosi
od 90 do 1100.
Skoliozy funkcjonalne – zmiany dotyczą układu mięśniowo – więzadłowego, są odwracalne i poddają się próbie korekcji czynnej i biernej.
Skoliozy funkcjonalne – zmiany dotyczą układu mięśniowo – więzadłowego, są odwracalne i poddają się próbie korekcji czynnej i biernej.
Skoliozy strukturalne dotyczą także układu kostnego, powodując w nich nieodwracalne zmiany kręgów (torsja), kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy
i innych.
Ani czynna , ani bierna korekcja nie wyrównuje skrzywienia.
objawy I rzędu (bezpośrednie) dotyczą kręgosłupa
objawy I rzędu (bezpośrednie) dotyczą kręgosłupa
objawy II rzędu (pośrednie bliskie) dotyczą klatki piersiowej
objawy III rzędu (pośrednie oddalone od kręgosłupa) dotyczą miednicy, ustawienia barków, łopatek, czaszki, stóp i in.
Najliczniejszą jednak grupą są skoliozy idiopatyczne (etiologia nieznana). Stanowią 80 – 90% wszystkich skolioz. Nazywane są także metabolicznymi
lub dystonicznymi.
W zależności od okresu ich pojawienia się wyróżnia się następujące typy:
W zależności od okresu ich pojawienia się wyróżnia się następujące typy:
Niemowlęcy, ujawniający się do 3 roku życia,
o różnym rokowaniu,
Dziecięcy, od 3 do 10 roku życia, najczęściej między 5 – 8 rokiem życia (I okres krytyczny posturogenezy),
Młodzieńczy, między 10 – 14 rokiem życia, występujący najczęściej, ze względu na zmiany okresu dojrzewania, szczególnie rzutu wzrostowego (II okres krytyczny posturogenezy).
Celem ćwiczeń jest wyrównanie skrzywienia, usunięcie przykurczów więzadeł i mięśni – zwłaszcza w obrębie grzbietu i miednicy, zrównoważenie sił układu mięśniowego, podniesienie ogólnej wydolności fizycznej i wyrobienie nawyku prawidłowej postawy ciała.
Celem ćwiczeń jest wyrównanie skrzywienia, usunięcie przykurczów więzadeł i mięśni – zwłaszcza w obrębie grzbietu i miednicy, zrównoważenie sił układu mięśniowego, podniesienie ogólnej wydolności fizycznej i wyrobienie nawyku prawidłowej postawy ciała.
Program obejmuje ćwiczenia:
mm grzbietu i pozostałych mm posturalnych,
ogólnorozwojowe,
oddechowe,
elongacyjne i antygrawitacyjne,
Klappa,
odruchu prawidłowej postawy ciała
gry i zabawy ruchowe,
pływanie.
Mają tu zastosowanie ćwiczenia symetryczne
Mają tu zastosowanie ćwiczenia symetryczne
i asymetryczne. Głównie jednak stosowane są ćwiczenia symetryczne.
Pozycje i ćwiczenia asymetryczne wykorzystuje się jedynie w zajęciach indywidualnych, które zapewniają precyzję lokalizacji ruchu korekcyjnego
i stabilizacji sąsiednich odcinków.
Zlecanie tego typu ćwiczeń do domu nie jest wskazane.
Preferowane są ćwiczenia symetryczne.
Preferowane są ćwiczenia symetryczne.
Należy zwrócić szczególną uwagę na ćwiczenia elongacyjne.
Zaleca się oddziaływanie na gorset mięśniowy podobnie jak w przypadku pleców wklęsło – okrągłych.
