Soliqlar va soliqqa tortish” kafedrasi “soliqlar va soliqqa tortish” fanidan o‘quv–uslubiy majmua

4. Qat’iy belgilangan soliq bo‘yicha berilgan preferensiyalar, qo’llaniladigan imtiyozlar.
Bugungi kunda mamlakatimizda tadbirkorlik sohasini yanada rivojlantirish, ularga qulay ishbilarmonlik muhitini yaratish, o’sib kelayotgan yosh avlodni tadbirkorlik sohasiga keng jalb etish, aholining ish bilan bandligini ta’minlash hamda oilalar daromadlilik darajasini oshirish borasida bir qator ishlar amalga oshirilmoqda.
1. Soliq kodeksining 311 va 375-moddalariga kiritilgan qo’shimchalarda yangi ro’yxatdan o’tgan yakka tartibdagi tadbirkor, shu jumladan oilaviy tadbirkorlik sub’ektining oila a’zolari uchun qat’iy belgilangan soliqni va yagona ijtimoiy to’lovlarni to’lash ular davlat ro’yxatidan o’tkazilgan oydan keyingi oydan boshlab(yoki shu o’tgan oy uchun imtiyozga ega) amalga oshirilishi belgilandi.
2. O’zbekiston Respublikasining Soliq kodeksining 375-moddasiga 2015 yildan boshlab kiritilgan o’zgartirish va qo’shimchalarga asosan, kasb-hunar kollejlari bitiruvchilari kollejni tamomlagandan keyin o’n ikki oy ichida yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat ro’yxatidan o’tgan taqdirda, ro’yxatidan o’tgan sanadan e’tiboran qat’iy belgilangan soliqni to’lashdan olti oy muddatga ozod etildi.
3. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 1 dekabrdagi “Nogironligi bo’lgan shaxslarni davlat tomonidan qo’llab-quvvatlash tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to’risida”gi PF-5270-sonli Farmoniga asosan 2018 yilning 1 yanvaridan boshlab faoliyat ko’rsatish turi va uni amalga oshirish joyidan qat’iy nazar I va II guruh nogironligi bo’lgan shaxs hisoblangan yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun bir oyda eng kam ish haqining 50 foizi miqdorida (har qanday faoliyat turi bo’yicha), yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan I va II guruh nogironligi bo’lgan shaxslar hisobidan ishga yollangan har bir ishchi uchun – bir oyda eng kam ish haqining 15 foizi miqdorida qat’iy belgilangan soliq stavkasi o’rnatilgan.
4. Vazirlar Mahkamasining 2015 yil 31 iyuldagi 219-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Xususiy tadbirkorlar tomonidan xodimlarni yollagan holda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish tartibi to’g’risida”gi Nizomga asosan yakka tartibdagi tadbirkorlar amalga oshiriladigan faoliyat turiga bog’liq holda ushbu Nizomning 1-ilovasiga muvofiq bir nafardan uch nafargacha xodimlarni yollagan holda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishga haqli.
Yakka tartibdagi tadbirkorga o’z majburiyatlari bo’yicha soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarni to’lash bilan bir qatorda har bir xodim uchun:
- yagona ijtimoiy to’lov (2019 yil 1 yanvardan boshlib, Byudjetdan tashqari pensiya jamg’armasiga sug’urta badallari o’rniga)ni - har oyda eng kam oylik ish haqining 50 foizi miqdorida;
- qat’iy belgilangan solig’i Prezidentning 2018 yil 14 iyuldagi PQ-3856-sonli qaroriga asosan 2018 yil 1 avgustdan boshlab qat’iy soliq to’lovidan ozod etildi.
5. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 17 martdagi PQ-2844-sonli qaroriga asosan 2021 yil 1 yanvarga18 ta faoliyat turlari bilan shug’ullanadigan yangi ro’yxatga olingan yuridik shaxs tashkil etmagan holda faoliyat yuritayotgan yakka tartibdagi tadbirkorlar va oilaviy tadbirkorlik sub’ektlari ushbu qarorning 1-bandida ko’zda tutilgan qoidalarga binoan mikrokreditlarni rasmiylashtirishda 6 oy muddatga qat’iy belgilangan soliq to’lovlaridan ozod etiladi.
Qarorning mazkur bandida nazarda tutilgan imtiyozlardan foydalanadigan qat’iy belgilangan soliq to’lovchilar ular davlat ro’yxatiga olingan kundan e’tiboran o’n ikki oy ichida tugatilsa yoki uch yoxud undan ko’p oy muddatga faoliyatini to’xtatsa, faoliyat ko’rsatgan davri uchun qat’iy belgilangan soliqlarni to’laydi.
6. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 31 maydagi “Jizzax viloyatida ishlab chiqarish tarmoqlarini rivojlantirishni tubdan jadallashtirish, tadbirkorlik faoliyatini rag’batlantirishning yangi yondashuvlari va metodlarini sinab ko’rishga doir kompleks chora-tadbirlar to’g’risida”gi 332-sonli qaroriga asosan Jizzax viloyatining Arnasoy, Baxmal, Forish, Zafarobod, Zarbdor, Yangiobod tumanlarida, shuningdek viloyatning boshqa tumanlari qishloq aholi punktlarida maishiy xizmat ko’rsatish sohasida faoliyat yurituvchi yakka tartibdagi tadbirkorlar 2017 yilning 1 iyulidan 2021 yilning 1 yanvariga qadar belgilab qo’yilgan qat’iy soliq to’lashdan ozod etilgan.
7. Yakka tartibdagi tadbirkorlar Vazirlar Mahkamasining 2009 yil 29 iyuldagi 216-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Hunarmandchilik faoliyatining asosiy yo’nalishlari, hunarmandlar tomonidan ishlab chiqariladigan buyumlar va tovarlar (ishlar, xizmatlar) turlari Ro’yxati”ga muvofiq 34 turdagi hunarmandchilik faoliyati turlarini amalga oshirishlari mumkin.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 17 noyabrdagi “Hunarmandchilikni yanada rivojlantirish va hunarmandlarni har tomonlama qullab-quvvatlash chora-tadbirlari to’g’risida”gi PF-5242-sonli Farmoni bilan 2017 yil 1 dekabrdan boshlab hunarmandchilik sub’ektlari - “Hunarmand” uyushmasining a’zolari:
- hunarmandchilik faoliyati mahsulotlari (tovar, ish, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotishda qat’iy belgilangan soliqdan to’liq ozod etildi;
- yoshga doir pensiya va nafaqa oluvchilar yagona ijtimoiy to’lov (2019 yil 1 yanvardan boshlib, Pensiya jamg’armasiga sug’urta badali o’rniga) to’lashdan to’liq ozod etildi;
- qishloq joylarda ro’yxatdan o’tgan va faoliyatini amalga oshirayotgan hunarmandlar o’z faoliyatining dastlabki ikki yili mobaynida yagona ijtimoiy to’lov (2019 yil 1 yanvardan boshlib, Pensiya jamg’armasiga belgilangan sug’urta badali o’rniga)ning 50 foizini to’lashi belgilab qo’yildi.
8. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 29 sentyabrdagi “Navoiy viloyatining Tomdi, Uchquduq, Konimex, Nurota tumanlari va Zarafshon shahrini kompleks rivojlantirish hamda aholisi bandligini ta’minlashga doir qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida”gi PQ-3301-sonli qaroriga asosan Navoiy viloyatining Tomdi, Uchquduq, Konimex tumanlari, Nurota tumanidagi Dehibaland, Sentob, Temirkovuk, Qizilcha, Gum va Cho’ya aholi punktlari hamda Zarafshon shahri hududida ro’yxatga olingan va faoliyat yuritayotgan yakka tartibdagi tadbirkorlar qat’iy belgilangan soliq to’lashdan 2017 yilning 1 oktyabridan 2028 yilning 1 yanvariga qadar ozod etilgan.
9. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 28 fevraldagi PQ-2803-sonli qaroriga asosan Qoraqalpog’iston Respublikasi Mo’ynoq tumanida davlat ro’yxatidan o’tgan va faoliyat yuritayotgan yakka tartibdagi tadbirkorlar 2017 yilning 1 aprelidan 2027 yilning 1 yanvariga qadar qat’iy soliqni to’lashdan ozod etilgan.
10. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 14 iyuldagi PQ-3856-son qaroriga asosan:
- qishloq tumanlarida, bundan aholi soni 5 ming kishidan ko’p bo’lgan aholi punktlari mustasno, sartaroshxona xizmatlarini, yakka tartibdagi buyurtmalar bo’yicha kiyim tikish xizmatlarini, poyabzal ta’mirlash xizmatlarini ko’rsatish bo’yicha faoliyatni tashkil etgan, shuningdek, jamoat hammomlarini tashkil etgan yakka tartibdagi tadbirkorlar 2023 yil 1 iyulgacha qat’iy soliq to’lashdan ozod etiladi;
- yakka tartibdagi tadbirkorlar har bir yollangan xodimga to’lanadigan qat’iy belgilangan soliqni to’lashdan ozod etiladi;
- yakka tartibdagi tadbirkorlar 3 tonnadan ortiq yuk ko’taruvchi avtomobil transportida yuklarni eng kam ish haqining 2 baravari (oldin 3-3,5 baravar) miqdoridagi stavka bo’yicha tashish xizmatlaridan har oyda olinadigan qat’iy belgilangan soliq to’lashi belgilandi.