Soliqlar va soliqqa tortish
-chizma.Soliqlarni belgilariga ko’ra guruhlanishi
Yüklə 1,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
6-chizma.Soliqlarni belgilariga ko’ra guruhlanishi
9 . Soliqlar bu - korxonalar, fuqarolar daromadlarining bir qismini qonuniy asosda, belgilangan miqdor va muddatlarda, davlat byudjeti jamg’armasini tashkil qilish maqsadida davlat ixtiyoriga olinadigan pul mablag’laridir. Soliqlar, jumladan qo’shilgan qiymat solig’i turli to’lovlar, yig’imlardan shunisi bilan farq qiladiki, u noekvivalent tarzda undiriladi, ya’ni to’langan soliq 9 Муаллиф томонидан тузилган. Mahsulot narxiga qay tarzda qo'shilishiga ko'ra bevosita bilvosita buydjet daromadlarin i tashkil etish darajasiga ko'ra respublika mahalliy Soliqqa tortish sub'ektlariga ko'ra yuridik shaxslarda n olinadigan soliq jismoniy shaxslarda n olinadigan soliq Soliqqa tortish ob'ektlariga ko'ra tovarva xizmatlard an undiriluvc hi soliqlar daromad va foydadan oliuvchi soliqlar mol-mulk va resurslard an olinuvchi soliqlar Soliqlarni maqsadli ishlatilisha ko'ra umumiy soliqlar maxsus soliqlar Belgilangan soliq stavkalariga ko'ra proportsio nal, progressiv pegressiv, qat'iy 22 evaziga hech nima olinmaydi. Qo’shilgan qiymat solig’i soliq tizimining tarkibiga kirar ekan, uning vazifalari soliq siyosati asosida belgilanadi. Soliq siyosatining vazifasi - byudjet daromadlarining barqaror safarbarligini ta’minlashdan, korxonalarni respublika uchun zarur bo’lgan mahsulotlar ishlab chiqarishni ko’paytirishga rag’batlantirishdan iborat. Soliq va soliq tizimi tushunchalari bir-biriga yaqin bo’lsada, ular o’rtasida farq mavjud. Soliqlar turli belgilarga ko’ra guruhlarga bo’lish mumin: -soliqlarni maqsadli ishlatilishiga ko’ra: umumiy va maxsus soliklar; -soliqqa tortish ob’ektlariga ko’ra: tovar va xizmatlarga, daromad, foyda, mol- mulk, resurslar va hokazolarga solinadigan soliqlar; -soliqqa tortish xarakteri, mahsulot narxiga qay tarzda qo’shilishiga ko’ra: bevosita va bilvosita soliqlar; -boshqarish, byudjet daromadlarini tashkil etish darajasiga ko’ra: federal, regional, mahalliy, munitsipal soliqlar; -soliqqa tortish sub’ektlariga ko’ra: yuridik va jismoniy shaxslar to’laydigan soliqlar; - belgilangan soliq stavkalariga ko’ra: proportsional, progressiv, regressiv, qat’iy o’zgarmaydigan soliklarga bo’linadi.6-chizmaga qarang. Qo’shilgan qiymat solig’i ham boshqa soliqlar kabi doimo jamiyat a’zolarining diqqat markazida bo’lib kelgan, chunki u har bir kishining manfaatiga taalluqli bo’lib, davlat byudjeti daromadlarining asosiy manbaidir. Respublikamida davlat byudjeti daromadlarining aksariyat qismini soliqlar tashkil qiladi. Soliq tizimida bilvosita soliqlar o’ziga xos ahmiyat kasb etadi. Bilvosita soliqlarni qo’llashning asosiya sabablaridan biri, bevosita soliqlarni o’zi byudjet daromadlarini shakllantirish uchun etarli emas. Qo’shilgan qiymat solig’ining fiskal funktsiyasi. Mazkkur soliqlar orqali 23 korxonalar va fuqarolar daromadining bir qismini davlat idoralarini, mamlakat mudofaasini, noishlab chiqarish sohasini moliyaviy ta’minlash, saqlab turish maqsadida undirib olinadi va davlat byudjetining daromad qismini shakllantirish. 7-chizmaga qarang. Yüklə 1,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|