Sosyo-küLTÜrel değİŞme açisindan güney marmara genç ÇİFTÇİleri Üzerine bir araştirma

5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER 

 

5.1. Sonuçlar 

 

Temel  üretim  alanı  olarak  tarımsal  faaliyetleri  gerçekleştiren  genç  çiftçilerin,  sosyo-

kültürel değişmelerden nasıl etkilendikleri, çiftçilik kariyerleri, bu çalışma alanına dair neler 

düşündükleri,  tarım  faaliyetlerini  nasıl  anlamlandırdıkları  ve  çiftçiliğin  geleceğine  dair 

beklentilerinin  araştırıldığı  bu  çalışmamızdan  elde  ettiğimiz  bulgular  Güney  Marmara 

Bölgesi’nde  ikamet  eden  20  genç  çiftçi  ile  sınırlıdır.  Görüşme  formundaki  sorulara  yanıt 

alabilmek  için  genç  çiftçiler  ile  mülakat  (görüşme)  yapılmıştır.  Bu  araştırma  nitel  araştırma 

modelinde  bir  durum  çalışmasıdır.  Analiz  ünitesi  ise  bireylerden  oluşmaktadır.  Genç 

çiftçilerin çiftçilik deneyimlerine ilişkin görüşlerine yer verildiği bu çalışmada; sosyo-kültürel 

bağlamda  çiftçiliği  algılama  ve  yorumlamaları  üzerinde  değerlendirmeler  yapılmaya 

çalışılmış ve literatüre bu yönde bir katkı sağlanması hedeflenmiştir.  

Genç  çiftçiler  ile  yapılan  bu  çalışmanın  genelinde;  katılımcıların  yaş  ve  eğitim 

durumları,  meslek  tercihlerindeki  çevresel  ve  kişisel  etkiler,  kırsalda  yaşam  ve  çiftçiliğin 

anlamları,  kırsal  kalkınmanın  üretim  alanlarına  etkileri,  sürdürülebilirlik,  örgütlü  tarım 

birlikleri  ve  kırsaldaki  sosyo-kültürel  değişmelerin  etkileri  konu  başlıkları  ile  ilgili  veriler 

toplanarak  analizleri  yapılmıştır.  Sosyo-kültürel  değişmelerin  genç  çiftçiler  üzerindeki 

etkilerinin  incelendiği  araştırmamızın  bu  amaçlar  çerçevesindeki  bulgularına  göre, 

araştırmamızın  büyük  ölçüde  hedefine  ulaştığı  görülmüştür.  Araştırma  kapsamında  elde 

edilen  bulgulara  göre,  deneyimlerin  bazıları  sosyo-kültürel  değişmelerin  yaşanması  ile  ilgili 

---

62 

 

olarak beklentimiz yönünde olduğu görülmüştür. Bulgulara göre bazı çiftçilik deneyimlerinde 

farklılıklar  görülmektedir.  Bunun  sebebi  olarak  da  genç  çiftçi  bireylerin  bazılarının  kök 

aileleri  ile  birlikte  bu  çiftçilik  mesleğini  seçmeden  yaşamaları  bazılarının  ise  bireysel 

tercihleri sonucunda bu mesleği seçtikleri ile ilgili olduğu düşünülmüştür.  

Bu  çalışmada  ortaya  çıkan  başka  bir  sonuç  ise  katılımcıların  çoğunluğunun  benzer 

diğer çalışmalarda olduğu gibi ortaöğretim seviyesinde mezuniyet durumlarına sahip oldukları 

ve  kırsalda  olmanın  etkileri  ile  eğitim  hayatlarına  devam  etmekte  güçlük  çektiklerini  beyan 

etmiş  olmalarıdır.  Lise  ve  sonrası  eğitime  devam  eden  katılımcılar  olsa  da  bu  katılımcılar  

kırsalda olmanın lise sonrası eğitime devam etmekte zorluklar yaşanmasına sebep olduğunu 

ortaya koymuşlardır. 

Başka bir sonuca göre, genç çiftçilerin çoğunluğu çiftçilik mesleğini başka bir iş kolu 

ile  birlikte  yürütmekte  ya  da  çiftçilik  gelirlerinin  iktisadi  gelecek  kaygılarını  gidermediği 

anlaşılmıştır. Genç çiftçiler düzenli gelir garantisi bulunmayan ve devlet teşviklerinin henüz 

tam anlamıyla yaygınlaşmadığı tarımsal üretimde ekonomik sürdürülebilirlik riski ile birlikte 

üretim faaliyetlerine devam ettikleri tespit edilmiştir. 

Başka  bir  sonuca  göre,  genç  çiftçiler  evliliğe  dair  ortak  kaygılar  taşımaktadırlar.  Bu 

kaygıların sebebi  olarak, kırsal  alanların gençler  için sosyal yalnızlık hissini artıyor olduğu, 

sosyal sigortalanma durumlarının yaygın olarak kullanılmadığı ve bunun da geleneksel olarak 

aile  olma  bilincini  etkilediği,  yaşam  alanları  konusunda  eşlerin  ortak  karar  almakta 

zorlanmaları sebebiyle bazılarının boşanmaları olarak tespit edilmiştir.  

Araştırmamızın  sonuçlarından  biri  de,  genç  çiftçilerin  örgütlü  tarımsal  yapıların 

oluşturulmasına  ihtiyaç  duyduğudur.  Ürünün  üretilmesinden  pazarlanmasına  kadar  geçen 

süreçte  iyi  bir  satış  ağı  sağlayamayan  genç  çiftçilerin  süreçlerde  zorlandıkları, 

kredilendirmeler  konusunda  zorluklar  yaşadıkları  ve  örgütlü  sosyal  yapılara  ihtiyaç 

duydukları  bilgisine  ulaşılmıştır.  Aynı  zamanda  kooperatif  gibi  oluşumların  genç  çiftçilerin 

ekonomik durumlarını etkilemesinin yanında sosyal ilişkilerinin gelişmesinde de etkili olacağı 

düşünüldüğünden  sosyo-kültürel  değişmelerden  pozitif  yönde  etkilenmelerinin  sağlanması 

için bu tarımsal örgütlenmelerin yaygınlaştırılmasının faydalı olacağı bilgisine ulaşılmıştır. 

Sosyal bilimlerin tarıma dair araştırmalarında 2000’li yıllar öncesinde kalkınma ve göç 

olgusu bağlamında ele alınırken son yıllarda sürdürülebilirlik de konulara dahil edilmiş ve üç 

konu  harmanlanarak  araştırılmıştır.  Çalışmalarda  sürdürülebilirliğe  vurgu  yapılmasının 

---

63 

 

sebepleri  olarak:  küresel  iklim  krizleri,  tarımsal  ürünün  nitelikten  çok  niceliğinin 

arttırılmasının  doğurduğu  kontrolsüz  zirai  katkı  ve  koruma  maddeleri,  gıda  güvencesinin 

henüz sağlanamamış olması ve bu girişimlerin gıda güvenilirliğini tehdit etmesi olarak tespit 

edilmiştir.  Bu  tespitleri  görüşme  yapılan  genç  çiftçilerin  de  ortaya  koyduğu  bilgisine 

ulaşılmıştır. 

Kırsal  kalkınma  planlarının  geleceği  hakkında  genç  çiftçiler  genel  olarak  endişe 

duymaktadırlar. Bunun sebebi olarak da geçmişte uygulanan planların çıktılarının yerele çok 

fazla yansımamış ve niceliksel veriler olarak kalmış olmasıdır. Bunun yanında, projeler kent 

merkezlerindeki  bürokratlar  tarafından  yapılmakta  asıl  konunun  muhatapları  olarak  kırsalda 

yaşayan  genç  çiftçiler  planlama  süreçlerine  dahil  olamamaktadırlar.  Planlama  sürecinde 

bulunmayan genç çiftçi ise alanda bunu uygularken bazı kentsel yadırgamalar yaşamaktadır. 

Çünkü  kentten  köyü  izleyerek  üretim  süreçlerine  dahil  olmadan  planlama  yapan  proje 

hazırlayıcısı  kırsalı  çiftçinin  gözünden  görememektedir.  Diğer  önemli  bir  konuda  çiftçi 

eğitimlerinin  yaygın  olmayışıdır.  Günümüzde  genel  olarak  temel  eğitimini  almış  olan  genç 

çiftçiler her hangi bir planlı eğitim programına tabi tutulmadan global bir sektör haline gelen 

tarımda  ayakta  kalması  beklenmektedir.  Türkiye’nin  global  tarım  pazarında  sürekliliğini 

sağlayabilmesi  için  güncel  olarak  kırsal  alanda  çiftçilik  yapmaya  devam  eden  ve  doğal 

yollarla  bilgi  birikimi  yapan  çiftçilerin  deneyim  aktarımlarından  faydalanıp  yeni  ve  yerinde 

eğitim  programlarını  uygulaması  gerekmektedir.  Küçük  ölçekli  veya  büyük  ölçekli  tarımsal 

faaliyetlerde  genç  çiftçi  için  en  önemlisi,  fazla  miktarda  ve  nitelikli  ürünü  doğaya  zarar 

vermeden üretmesidir. Bu da ancak çiftçi eğitimleri ile mümkün olacaktır.  

 

Bu konu ile ilgili olarak, Güney Marmara Bölgesi dışındaki bölgelerde de çalışmaların 

yapılması daha kapsayıcı ve genellenebilir sonuçlara ulaşması konusunda bilgiler sunacaktır. 

Çalışmanın  daha  geniş  kapsamlı  bir  örneklem  üzerinden  gerçekleştirilmesi,  sadece  Güney 

Marmara Bölgesi’ndeki genç çiftçiler ile değil diğer bölgelerdeki genç çiftçilerin de çalışma 

kapsamına alınması mevcut literatürü geliştirecektir.