Sosyo-küLTÜrel değİŞme açisindan güney marmara genç ÇİFTÇİleri Üzerine bir araştirma
Yüklə 1,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.2. İlgili Araştırmalar
|
36,83
35,75 37,89 34,35 41,57 3
SİNOP
36,81 35,75
37,87
32,91
44,78
4
EDİRNE
36,77 35,19
38,38
33,11
46,14
5
KASTAMONU
36,68 35,30
38,06
32,46
45,11
6
BURDUR
36,33 35,17
37,51
33,19
42,45
7
KIRKLARELİ
36,05 34,45
37,74
32,87
44,96
8
ARTVİN
35,63 34,50
36,84
31,79
42,28
9
BARTIN
35,48 34,78
36,20
32,85
37,70
10
KARABÜK
35,32 33,68
36,91
33,39
45,35
11
GİRESUN
35,25 34,27
36,26
32,07
42,16
12
ÇANKIRI
35,17 33,96
36,46
30,30
48,58
13
MUĞLA
34,51 34,25
34,78
33,30
35,58
14
AYDIN
34,41 33,76
35,08
33,55
36,09
15
AMASYA
34,25 33,31
35,18
32,09
40,24
16
KÜTAHYA
34,22 33,48
34,97
31,56
41,04
17
YALOVA
34,16 33,52
34,78
33,68
35,37
18
BOLU
34,02 33,06
35,01
31,27
41,47
Kaynak: GMKA, Güney Marmara Bölgesinin Nüfus Dinamikleri Raporu, 2011, s.8
Güney Marmara Kalkınma Ajansı Tarafından (2011) hazırlanan Güney Marmara Bölgesinin Nüfus Dinamikleri isimli rapora göre: Türkiye genelindeki ortanca yaş 29,70’dir. Ortanca yaş kadınlarda 30,30 olarak ortaya çıkmışken erkeklerde kadınlara göre daha genç olup 29,10’dur. İl ve ilçe merkezlerinde ikamet edenlerin ortanca yaşı 29,50; belde ve köylerde ikamet edenlerin ortanca yaşı ise 30,50 olarak ortaya çıkmıştır. Arada çok büyük farklılıklar olmasa da kırsal nüfus kentsel nüfusa göre daha yaşlıdır. Türkiye’de 36,97 ortanca yaş ile Çanakkale ve 36,83 ortanca yaş ile Balıkesir Güney Marmara Bölgesi’ni oluşturan iki il olarak ilk iki sırayı paylaşmaktadırlar. Balıkesir’ de kadınların ortanca yaşı 37,89 olup erkeklerin ortanca yaşı ise 35,75’tir. İl ve ilçe merkezlerinde ortanca yaş 32,93 olup belde ve köylerdeki bu ortalama 43,44’tür. Türkiye genelinde olduğu gibi Balıkesir ve Çanakkale’de de yaşlı nüfus kırsalda yoğunlaşmıştır.
32
Dünya genelinde sürdürülebilir kaliteli bir yaşam için hala önemini koruyan tarımsal üretim ve çiftçilik, özellikle ekonomik dengeler ve göç olgusu bağlamında değerlendirilen yirminci yüzyıl sosyoloji çalışmaları dışında günümüzde çok da üzerinde durulmayan bir konudur. Sosyo-kültürel değişmenin çiftçiler üzerindeki etkisinin daha çok tarımsal ekonomi ve iktisat temelli çalışmalarla ele alındığı bu çalışma sürecinde yapılan araştırmalarla görülmüştür. Sosyal etkileşimin yoğun olarak yaşandığı çiftçiliğin yerel sosyoloji çalışmalarında daha çok yer edinmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Çalışma genelinde tarım ve çiftçiliğin genel tarihinden Türkiye özeline doğru bir yol izlenmiştir. Bu süreçte kontrol edilmesi ve yönetimden uzak tutulması gereken bir topluluk olarak ‘köylü”nün ortaya çıkışı Marx’ ın “köylülüğün tasfiyesi tezi” üzerinden tartışılmış ve genel olarak doğu toplumları ile Asya Kıtası’na atfedilen “köylülük” kavramı ele alınmıştır. Dönemin genel sosyoloji çalışmalarında köylüler meselesi çok fazla ele alınmasa da örneğin Weber de Marx gibi Doğu’ da köyün esas olduğunu ve tarım halklarının merkeze bağımlı ve gelişime kapalı olduklarını düşünmektedir. Ülkenin kırsal toplumlarının sosyal etkileşimlerinde ciddi bir yer edinen ve sürekli deneme yanılma yöntemlerine maruz kalan kırsal kalkınma uygulamaları kronolojik olarak ele alınmış ve tarımsal üretim ile çiftçiye olan etkisi üzerinde durulmuştur. Tüm bunlar olurken bir sosyo- kültürel değişim yaşanmış ve kırdan kente göç olgusu ortaya çıkmıştır. Bu değişim evresinde Bourdieu'nun Fransız sömürgesi sebebiyle kırsal üretimden kopartılan Cezayir köylüleri üzerine tartışmaları değerlendirilmiştir. Bourdieu'nun "Eylem Kuramı” ve bir grubun üyelerinin paylaştığı ortak deneyimleri sağlayan habitus yani “alan” üzerinden çiftçi ve eğitim gibi yaşam alanı dinamikleri tartışılmıştır. Çiftçiliğin süreçleri, geçirdiği değişimleri ve çeşitli anlamlandırmalarını çözümlemek adına Çağlar Keyder ve Zafer Yenal’ın Bildiğimiz Tarımın Sonu çalışması değerlendirilmiş ve esin kaynağı olmuştur. Kırsaldan kente doğru gerçekleşen göçün tersi olarak son yıllarda kentten kırsal alanlara doğru da bir tersine göç hareketliliği görülmektedir. Köye geriye göçün yani yeni köylülüğün henüz ölçülemiyor olması sebebiyle kesin yargılarda bulunmak yanıltıcı olabilirse de dünyanın diğer ülkelerinde de benzer durumların yaşanıyor olması dikkat çekicidir. Keyder ve Yenal’a göre, bu durumu sadece küresel ekonomik kriz bağlamında yorumlamak yanıltıcı olabileceğinden diğer sosyal kriz hallerini de irdelemek gerekmektedir.
33
Türkiye’deki tarımsal yapıların bazı özellikleri yeniden köylüleşmeye kolaylaştırıcı etki sağlamaktadır. Kıyı bölgelerindeki tarımsal faaliyetlerin çeşitliliği, turizm ve tarımın ilişkilendirilmesi ve kalkınma dönemindeki Türkiye tarımının yaygın olarak küçük aile işletmeleri şeklinde uygulanıyor olması köye dönüşleri veya yereldeki tarım temelli sosyo- kültürel değişmeleri kolaylaştırdığı düşünülmektedir (Keyder ve Yenal, 2013). Tarımın ülkemizde geçirdiği dönüşümleri aynı zamanda genç çiftçiler üzerinden de irdelemek mümkündür. 2018 ve 2019 yıllarında yapılan ve genç çiftçileri konu alan lisansüstü çalışmalardaki verilere bakıldığında, Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki genç çiftçilerin çoğunluğunun tarımsal üretimi bırakmayı düşünmedikleri, bunun sebebi olarak da tarımsal üretimin geleceğine ve gerekliliğine dair pozitif beklentilerinin olduğu, bırakmayı düşünlerin ise kişisel olarak kendilerine geçimlik kazanç olarak belirledikleri gelir seviyesini sağlaması ve iş garantisi sunması halinde başka sektörlere geçiş yapabilecekleri, tarımsal üretime devam edenlerin uzun yıllardır iki farklı iş kolu olarak değerlendirilmeyip birlikte araştırılan tarım ve hayvancılığı ayrı iki iş kolu olarak işlettikleri, bu iki üretim alanını birlikte sürdürenlerin ise gelir/gider hesaplamalarını ayrı olarak değerlendirdikleri tespit edilmiştir. Kırsal ve çiftçi ilişkisine odaklanan kısımlarda ise, genç çiftçilerin son yüzyılda yaygın olan “kırsal”a romantik yaklaşımların tersine gerçekçi planlar yaptıkları ve kırsalda kalmaya devam etme isteklerini gerekli kaliteli yaşam standartları ile ilişkilendirdikleri tespit edilmiştir. Yine aynı çalışmalarda kırsal kalkınma planlarının çok yönlü ve yerele uygun işletilmesi gerektiği, devlet teşviklerinin arttırılması ile hizmete ulaşmanın kolaylaştırılmasının beklendiği verilerine ulaşılmıştır (Çelik, 2018), (Alanoğlu, 2019), (Alkan, 2019), (Başaranoğlu, 2019), (Gedik, 2019), (Güder, 2019), (Kurnaz, 2019), (Yılmaz, 2019). Bu çalışmaların Keyder ve Yenal’ın (2013), modernizasyon sürecinde kentsel nüfusun sürekli artmasına rağmen kırsala dair süre gelen algının değişeceğini ve kırsal kalkınma planlarının çok yönlü olarak hayata geçirilmesinin gerekliliğini savundukları çalışması ile benzer sonuçlar verdiği söylenebilir.
34
Bu bölümde araştırmada kullanılan model, araştırmanın evren ve örneklemi, araştırma için oluşturulan veri toplama araçları ve yararlanılan teknikler, veri toplama süreci ve analizinin nasıl yapıldığına dair bilgilere yer verilmiştir. Araştırmanın ilk bölümünde alana dair teorik çalışmalar üzerinde durulmuş ikinci bölümü ise uygulamalı olarak gerçekleştirilmiştir. Öncelikli olarak konu özelinde alan taraması yapılmış ve elde edilen veriler ışığında genel bir çerçeve oluşturulmaya çalışılmıştır.
Yüklə 1,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|