Sport o‘yinlari va uni o‘qitish metodikasi
To`p bilan bajariladigan usullar quyidagi texnik
Yüklə 1,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2.2. To`p bilan bajariladigan usullar quyidagi texnik harakatni: to`pni ilib olish, uzatish, olib yurish va to`pni savatga otishni o`z ichiga oladi. T o` p n i i l i b o l i sh. To`pni ilib olish – bu usul yordamida o`yinchi ishonarli ravishda to`pni yegallab olish va u bilan keyingi hujum harakatlariga kirishishi mumkin. To`pni ilib olishni bir qancha usullari mavjud: o`rtacha balandlikda kelayotgan to`pni ikki qo`llab ilish, yuqoridan uzatilgan to`pni sakrab ilish, pastlashib kelayotgan to`pni ilish, maydondan sapchigan to`pni ilish, dumalab kelayotgan to`pni harakatda ilish, bir qo`llab to`pni ilishlar. T o` p n i u z a t i sh. Uzatish – bu uchish yordamida hujumni davom ettirish uchun o`yinchi to`pni sherigiga yo`naltiradigan usuldir. O`yin davomida uzatishning har xil usullari qo`llaniladi: ko`krakdan ikki qo`llab to`p uzatish, yuqoridan ikki qo`llab uzatish, yelkadan bir qo`llab uzatish, yuqoridan bir qo`llab «kryuk» usuli bilan uzatish, pastdan bir qo`llab uzatish, orqadan bir qo`llab uzatish, pastdan orqaga uzatish, qo`lning tagidan uzatish, bir qo`llab yelkaning ustidan uzatish. T o` p o l i b yu r i sh. To`pni bir qo`l bilan ketma- ket yerga 32 urish to`pni yerga urib yurish deyiladi. To`pni olib yurish - o`yinchiga to`p bilan maydon bo`ylab xohlagan tezlikda va istalgan yo`nalishda harakat qilishga imkon beruvchi usuldir. To`pni yyerga har hil: yuqoriroq va pastroq sapchitib turib yurish mumkin. Bu usulda basketbolchi maydondan sapchitib qaytayotgan to`pni pastga tushirilgan va keng yoyilgan barmoqlari bilan tutib oladi. U qo`lini bukib, to`pni biroz yuqoriga kuzatadi, so`ng uni yana maydonga ma’lum burchak bo`yicha keskin itaradi. Bunda oyoqlar bukilgan, gavda biroz yengashgan, bosh to`g`ri tutilgan bo`lishi kerak. S a v a t g a t o` p o t i sh l a r. O`yinning yakuniy natijasi savatga otilgan to`plarning aniqligiga bog`liq. To`p otishni bajarishga tayyolanish jamoa hujumidagi asosiy mazmunni tashkil yetadi, halqaga tushirish yesa uning bosh maqsadidir. Ular har xil: yaqin (3 metrgacha), o`rta (3 metrdan 7 metrgacha) va uzoq (7 metrdan ortiq) masofalardan bajariladi. Otishlar tavsifi bo`yicha ham har xil bo`ladi: bir joyda turib, harakatda, sakraganda. To`plarni savatga bir va ikki qo`llab otish mumkin. Hozirgi kunda to`plar savatga himoyachilarning qattiq qarshiligi ostida otiladi. Shuning uchun to`pning savatga aniq borishiga oyoqlarning, qo`llarning, ayniqsa, panjaning to`g`ri ishlashi, aniq mo`ljalga olish, shu sharoitga mos samarali usulni tanlash, shu bilan birga, basketbolchining muvozanat saqlashiga va har xil sharoitda qiyin muvofiqlashtirilgan harakatlarini bajarish imkoniyatlarini yaratish uchun ma’lum mushak guruhlarini bo`shashtirish qobiliyatlariga ega bo`lishi katta ahamiyatga ega. Raqibning harakatlari, to`s – to`polon, hisobdagi farq, charchash kabi omillar ham basketbolchilarning maydonda aniq harakat qilishlariga salbiy ta’sir ko`rsatadi. Savatga to`p otishlar har xil: bir joyda turib yelkadan bir qo`llab to`p tashlash; harakatda bo`lganda yelkadan bir qo`llab otish; ikki qadam qo`yib, yelkadan bir qo`llab to`p tashlash; sakraganda bir qo`llab otish; yuqoridan bir qo`llab («kryuk» usuli bilan) otish; pastdan bir qo`llab otish; yuqoridan pastga bir qo`llab otish; yuqoridan ikki qo`llab otish. Ch a l g` i t i sh l a r. Asosiy maqsadni bajarishdan avval uni berkitib, himoyachining diqqatini chalg`itish uchun hujumchi 33 bajaradigan harakatlar chag`itishlar deb ataladi. Ko`pchilik texnik usullar yoki ularning qo`shilmasi chalg`itish harakati sifatida qo`llanilishi mumkin. Chalg`itishlar qo`llanayotgan usullarga mos sur’atda bajarilishi kerak. Bunda muvozanat saqlanib qolinishi shart. Chalg`itishdan keyingi haqiqiy harakatga nihoyatda tez o`tish lozim. Chalg`itish harakatlarini bir marta yoki bir necha marta bajarish mumkin. Chalg`itishlar faqat himoyachilar yaqin joyda turganlaridagina yaxshi samara beradi. Ular to`psiz va to`p bilan, bir joyda turganda va harakatda bo`lganda bajarilishi mumkin. Harakat paytida chalg`itishlarni bajarish qiyinroq hisoblanadi. Chalg`itishning bir necha turlari mavjud: to`psiz chalg`itishlar ko`proq qarshiliksiz to`p qabul qilish uchun himoyachining yaqindan turib, ta’qib qilishidan qutilish maqsadida qo`llaniladi; to`p bilan chalg`itishlar uzatishni, otishni yoki to`pni yerga urib yurishni qarshiliksiz bajarish uchun qo`llaniladi; to`pni uzatish taqlid qilish bilan chalg`itish zonali himoyaga qarshi hujumda ko`proq qo`llaniladi; savatga otish imitatsiyasi bilan chalg`itish hozirgi kunda ko`proq tayanchsiz holatda qo`llaniladi; to`pni yerga urib yurishga o`tish taqlid qilish bilan chalg`itish himoyachining ta’qibidan to`pni yerga urib yurish bilan qutilish maqsadida qo`llaniladigan asosiy usuldir. Yüklə 1,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|