Suleyman-m teze qxd



Yüklə 2,03 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/153
tarix13.12.2023
ölçüsü2,03 Mb.
#174448
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   153
Nitq-mədəniyyəti(1)

Müallif 


NİTQ MaoaNİYYaTİNİN 
Mövzusu, MUQsau va vaziFaıaui 
Nitq mədəniyyəti geniş anlayış əlub insan mədəniyyətinin çəx 
mühüm tərkib hissəsi kimi başa düşülür. "Mədəniyyət" sözü dilimizə 
ərəb dilindən keçmişdir, "şəhər" mənasında əlan "mədinə" 
sözündəndir. "Mədəni" sözü də "şəhərli" mənasındadır. Əvvəllər 
"mədəni" anlayışı şəhərdən uzaqda yaşayan, hərəkəti, davranışı, eləcə 
də danışığı, nitq qabiliyyəti hələ fərmala- şıb müəyyən ölçüyə
əndazəyə uyğun əlmayan insanlara qarşı, şəhərdə yaşayanlann 
danışığı bədəvilərin, ucqarlarda yaşayan- lann nitqinə qarşı 
qəyulurdu. Deməli, uzun əsrlərdən bəri birgə yaşayış nəticəsində 
şəhərdə yaşayanların - şəhər adamlannm hərəkəti, davranışı, danışığı 
həyat şəraitinə uyğun olaraq daha sürətlə formalaşıb ucqarlarda 
yaşayanlara nisbətən mədəni hesab olunmuşdur. 
İndi mədəniyyət mədəniyyətsizliyə qarşı deyil, daha mədəni, 
xalqın kişili, qadınh, böyüklü, kiçikli, savadlı, savadsız əlmasma 
baxmayaraq hamıya - həm şəhərdə, həm də kənddə yaşayan bütün 
adamlara, ictimai və mənəvi həyatda, birgə yaşayışda özünü 
nümunəvi göstərənlərin hamısına aiddir. Ona görə də "mədəni" sözü 
indi: a) mədəniyyətcə çox inkişaf etmiş, mədəniyyətin yüksək 
pilləsində olan; b) cəmiyyətdə özünü aparma üsullarına, ədəb 
qaydalarına yaxşı bələd olan; tərbiyəli; c) mədəniyyətlə bağlı olan 
mənalarında işlənir. "Mədəniyyət" sözü isə: - 1) insan cəmiyyətinin 
istehsal sahəsində ictimai və mənəvi həyatda əldə etdiyi nailiyyətlərin 
məcmusu; 2) hər hansı xalqın müəyyən dövrdə əldə etdiyi belə 
nailiyyətlərin səviyyəsi; təsərrüfat və ya zehni fəaliyyətin hər hansı 
birisinin inkişaf səviyyəsi; 3) savadlılıq, elmlilik, biliklilik, 
cəmiyyətdə özünü apara bilmə; tərbiyə- lilik; mədəni adamın 
tələbatına uyğun olan həyat şəraitinin məcmusu (3. səh 282-283) 
mənalarını əhatə edir. 
İndi təhsilin, elmin, mədəniyyətin inkişafı, mətbuatın, radio- 
televiziyanın ölkəmizin aranlı, dağlı bütün kənd, qəsəbə və şə 



hərlərində xalqın gündəlik həyatına, məişətinə daxil olması 
nəticəsində nəinki ədəbi dilimiz, eləcə də danışıq dilimiz kütləvi- 
ləşmiş, bütün respublikamızda hamının eyni dərəcədə başa düşdüyü, 
anladığı rəvan, gözəl, səlis dilə çevrilmişdir. 

Yüklə 2,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   153




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin